دیه ترقوه

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

مواد 655 تا 657 قانون مجازات اسلامی (1392)، در خصوص دیه ترقوه می باشد.

«ترقوه» هر یک از استخوان باریک بالای قفسه سینه است.[۱] ترقوه را استخوانی افقی و خوابیده موجود بر روی ریشه گردن و متصل کننده اندام فوقانی به تنه می دانند که مانع از سقوط شانه با سمت پایین و جلو می شود.[۲]

دیه قطع و از بین بردن ترقوه

در قانون

ماده ۶۵۵ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)، در خصوص دیه قطع و از بین ‌بردن دو استخوان ترقوه می باشد، این ماده را از نمونه موادی دانسته اند که در آن دیه عضو مورد نظر به طور خاص مشخص شده است،[۳] از آنجا که ترقوه نیز در بدن دارای دو استخوان است، لذا طبق قاعده باید دارای دیه کامل باشد.[۴]

در فقه

مستند فقهی تعیین دیه ترقوه را روایاتی از حضرت علی (ع) دانسته اند.[۵]

در فرض از بین بردن و قطع ترقوه، دیه کامل برای آن از سوی برخی از فقها تعیین شده است،[۶] در این خصوص تفاوتی میان ترقوه زن و مرد نمی باشد.[۷]

برخی از فقها در ترقوه، قائل به حکومت هستند.[۸]

دیه شکستن ترقوه

در قانون

ماده ۶۵۶ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)، در خصوص حکم شکستن هر یک از استخوان های ترقوه و دیه آن در دو فرض درمان بدون عیب، و درمان نشدن آن می باشد.

برخی بیان داشته اند که اگر یکی از دو ترقوه بعد از شکستن درمان شود، موجب چهل دینار دیه می باشد،[۹] این مبلغ را معادل هشت نفر شتر در نظر گرفته اند،[۱۰] اما در فرض درمان نشدن یا معیوب ماندن، دیه ای معادل صد شتر را موجب می گردد.[۱۱]

در فقه

مستند شرعی این ماده، روایتی از حضرت علی (ع) است.[۱۲]

گروهی از فقها بیان نموده اند که دیه شکستن دو ترقوه، معادل دیه خون بها است، همچنین دیه شکستن هر کدام از دو استخوان را در فرض شکستن و امکان شکسته بندی و رفع عیب ، معادل چهل دینار دانسته اند،[۱۳] [۱۴] ، گروهی نیز در شکستن ترقوه قائل به حکومت اند.[۱۵]

دیه ترک خوردن، موضحه، در رفتگی و سوراخ شدن ترقوه

در قانون

ماده ۶۵۷ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲) در خصوص دیه موارد فوق می باشد.

در فقه

حکم ماده فوق، مستند به روایتی در کتاب ظریف می باشد.[۱۶]

گروهی از فقها، دیه ترک خوردن ترقوه را معادل 32 دینار و دیه برآمدگی پیدا کردن استخوان آن را 25 دینار دانسته اند، همچنین در خصوص سوراخ شدن استخوان ترقوه، 10 دینار دیه در نظر گرفته شده است.[۱۷]

در خصوص حکم این ماده، برخی از فقها، قائل به ارش می باشند.[۱۸]

منابع

  1. آیت اله سیدمحمود هاشمی شاهرودی. فرهنگ فقه (جلد دوم). چاپ 2. مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3366728
  2. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 714104
  3. اصغر احمدی موحد. اجرای احکام کیفری. چاپ 3. میزان، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2361224
  4. عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4361392
  5. احمد اسماعیل تبار، سیداحمدرضا حسینی و مهدی حسینیان قمی. منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد سی و یکم) (قصاص و دیات). چاپ 1. فرهنگ سبز، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2358044
  6. عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی(جلد دوم) (بخش دیات). چاپ 4. ققنوس، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2812968
  7. یداله بازگیر. قانون مجازات اسلامی در آیینه آرای دیوانعالی کشور (قسمت سوم) (قصاص عضو و دیه اعضا). چاپ 2. جنگل، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2817632
  8. محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد سوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق. چاپ 1. راه نوین، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4181076
  9. فصلنامه حق دفتر سوم مهر و آذر 1364. شرکت سهامی روزنامه رسمی ایران، 1364.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1373160
  10. نشریه دادرسی شماره 51 مرداد و شهریور 1384. سازمان قضایی نیروهای مسلح، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1928160
  11. آیت اله سیدمحمود هاشمی شاهرودی. فرهنگ فقه (جلد دوم). چاپ 2. مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3366732
  12. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 714096
  13. محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد سوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق. چاپ 1. راه نوین، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4181072
  14. عباس زراعت و حمید مسجدسرایی. متون فقه (جلد چهارم). چاپ 1. خط سوم، 1381.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2500536
  15. جعفر ارجمنددانش. ترمینولوژی حقوق جزای اسلامی یا فرهنگ اصطلاحات حقوق جزای اسلامی. چاپ 4. بهنامی، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3896792
  16. عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4361396
  17. آیت اله سیدمحمود هاشمی شاهرودی. فرهنگ فقه (جلد دوم). چاپ 2. مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3366740
  18. عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4361400