رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تعیین داور در دعوی طلاق

شماره دادنامه	۹۴۰۹۹۷۰۹۰۸۳۰۰۶۴۳
تاریخ دادنامه	۱۳۹۴/۰۹/۰۹
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۲۳ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	تعیین داور در دعوی طلاق
قاضی	ذکر اله احمدی یعقوب انصاری

رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تعیین داور در دعوی طلاق: تعیین برادر زوجه به عنوان داور زوج با فلسفه داوری منافات دارد و موجب بی اعتباری داوری و مخدوش بودن رای صادره بر اساس این داوری می شود.

رأی خلاصه جریان پرونده

درتاریخ ۹۲/۱۱/۰۶ خانم م. ب.الف. با وکالت آقای ح. ا. دادخواستی بطرفیت آقای ر. پ.ب. بخواسته صدور حکم طلاق تقدیم دادگستری ب. نموده و وکیل خواهان توضیح داده است که موکله با خوانده به موجب سند ازدواج شماره ... - ۸۷/۱۰/۰۷ در دفتر خانه ... ب. ازدواج نموده اند فرزند مشترک ندارند موکله در پرونده دیگر مهریه خود را مطالبه نموده است و از آنجایی که خوانده به مواد مخدر صنعتی اعتیاد دارد و بیش از سه سال موکله را بدون خرجی و نفقه در منزل پدری رها کرده است لذا امکان ادامه زندگی مشترک مقدور نمی باشد با بذل یک عدد سکه از مهریه خود تقاضای صدور گواهی عدم امکان سازش جهت طلاق را دارم ، شعبه اول دادگاه عمومی ب. عهده دار رسیدگی به پرونده می شود ، جلسه دادگاه در تاریخ ۹۳/۰۱/۳۰ در وقت مقرر باحضور وکیل خواهان تشکیل می گردد خوانده با ابلاغ وقت حاضر نمی شود ، وکیل خواهان بشرح دادخواست تقدیمی علت درخواست طلاق را توضیح می دهد و اضافه می کند موکله برای اثبات ادعا شهود دارد وحاضر به بذل پنج سکه بهار آزادی و نفقه گذشته در قبال طلاق می باشد ، دادگاه موضوع را به داوری ارجاع می دهد وچون زوج در مهلت مقرر داور تعیین نمی کند از طرف وی داور تعیین وپس از اخذ نظریه داوران ازشهود زوجه نیز تحقیق می نماید که به نفع مشارالیها اداء شهادت می نماید ، گواهی پزشکی قانونی حکایت از منفی بودن بارداری زوجه در تاریخ ۹۳/۰۶/۱۸ دارد ، دادگاه نهایتا درتاریخ ۹۳/۰۶/۱۸ ختم رسیدگی را اعلام می کند و بشرح دادنامه شماره ۰۰۸۹۷ -۹۳/۰۶/۲۰ توجهابه مؤدای شهادت شهود واظهارات وکیل خواهان ، عسروحرج زوجه ونیز تحقق شرط ضمن عقد بلحاظ اعتیاد زوج را محرز دانسته و مستندا به مواد ۱۱۲۹ و ۱۱۳۰ قانون مدنی ضمن صدور گواهی عدم امکان سازش به زوجه اجازه میدهد تا باحضور در یکی از دفاتر رسمی طلاق نسبت به اجرای صیغه طلاق وثبت آن اقدام نماید ونوع طلاق را به علت بذل پنج سکه از مهریه توسط زوجه درقبال طلاق خلعی اعلام می کند وراجع به ما بقی مهریه قید می کند در پرونده دیگر در حال پیگیری است ، رأی صادره راغیابی اعلام می کند ، آقای ر. پ.ب. باوکالت آقای م. ق.خ. از رأی صادره تجدیدنظر خواهی می کند ورسیدگی درمرحله تجدیدنظر به شعبه دهم دادگاه تجدیدنظر استان کرمان محول می گردد ، دادگاه اخذ توضیح از طرفین پیرامون موارد اعتراض و مشخص کردن علت طلاق را ضروری دانسته و برای این منظور وقت رسیدگی تعیین و ازطرفین دعوت به عمل می آورد و در وقت مقرر باحضور وکیل تجدیدنظرخواه پرونده را مورد بررسی قرار میدهد تجدیدنظرخوانده و وکیل وی علیرغم ابلاغ وقت حضور پیدا نمی کنند ، وکیل تجدیدنظرخواه اظهار میدارد اینجانب با وکیل زوجه مذاکره تلفنی داشتم پیشنهاد توافق مطرح شده از دادگاه تقاضای تجدید وقت جهت مذاکرات اصلاحی دارم ، ضمنا با توجه به وجودپرونده های عدیده بین زوجین زوجه از آدرس کامل زوج در باغین اطلاع داشته ولی آدرس وی را در ب. اعلام کرده است تا زوج از وقت دادگاه اطلاع پیدا نکند و دفاع لازم را به عمل نیاورد .ضمن اینکه موکل از موضوع داوری اطلاع نداشته و برادر زوجه که به عنوان داور زوج تعیین شده نیز هیچگونه تماسی با زوج برقرار نکرده است واظهارات وی در نظریه اعلامی بعنوان داورزوج کذب محض است ... ، دادگاه باتوجه به پیشنهاد وکیل زوج وقت را تجدید می کند و در تاریخ ۹۴/۰۵/۱۰ باحضور زوجه و وکیل وی و حضور وکیل زوج مجددا پرونده را مورد رسیدگی قرارمیدهد وکیل زوج ( تجدیدنظر خواه ) اظهار میدارد عرایض بشرح لایحه اعتراضیه واظهارات جلسه ۹۴/۰۲/۰۱ می باشد و اضافه می کند ادعای اعتیاد موکل کذب است نامبرده راننده کامیون می باشد چنانچه معتاد باشد با برخورد پلیس راه مواجه خواهد شد ، شهود از اقربا زوجه هستند ،زوجه مهریه را مطالبه ومهریه تقسیط شده است و تاکنون قسمتی از مهریه را دریافت نموده است ، وکیل زوجه اظهارات وکیل زوج درباره آدرس اعلامی در دادخواست را تکذیب و با تکرار مطالب قبلی و استناد به شهادت شهود تقاضای تأیید رأی را می نماید ، دادگاه متعاقبا به موجب دادنامه شماره ۰۰۶۶۰ - ۹۴/۰۵/۲۲ تجدیدنظر خواهی را موجه ندانسته و بااصلاح رأی تجدیدنظر خواسته به اینکه چون مبنای صدور حکم عسروحرج بوده لذا حکم به الزام زوج به طلاق زوجه صادر می گردد وبلحاظ حکمی بودن طلاق نوع آن بائن است واینکه وکیل زوجه وکالت در بذل نداشته است بذل از ناحیه مشارالیه منتفی است ، آن را تأیید می کند ، آقای م. ق.خ. به وکالت از زوج نسبت به رأی صادره فرجامخواهی بعمل می آورد وپرونده پس از انجام مقررات راجع به تبادل لوایح به دیوان عالی کشور ارسال وبه این شعبه ارجاع می گردد وبه هنگام شور مشروح لایحه اعتراضیه فرجامخواه قرائت خواهد شد . هیئت شعبمه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای انصاری رئیس شعبه ودقت در اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی میدهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

دادنامه فرجامخواسته مألا مخدوش و واجد ایراد می باشد زیرا اولا موضوع داوری که یک تکلیف قانونی است به نحو صحیح انجام نشده است وتعیین برادر زوجه به عنوان داور زوج با فلسفه داوری منافات دارد ثانیا بذل بخشی از مهریه توسط وکیل زوجه به زوج هرچند وی وکالت در بذل نداشته ولی زوجه با بذل مذکور که مبلغ ناچیزی نیز می باشد مخالفتی نداشته ودادگاه تجدیدنظر بدون تحقیق از زوجه دراین باره همین بذل مبلغ ناچیز را نیز از دادنامه بدوی حذف نموده است بنابراین دروضعیت حاضر به جهات اشعاری رأی صادره قابلیت تأیید را ندارد و نقض می گردد ورسیدگی مجدد به همان دادگاه صادر کننده رأی منقوض محول تا با در نظر گرفتن همه جوانب امر رأی مقتضی صادر فرمایند.

شعبه ۲۳ دیوان عالی کشور- رئیس و مستشار

یعقوب انصاری - ذکرالله احمدی