رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ماهیت نظریه پزشکی قانونی

شماره دادنامه	۹۳۰۹۹۷۰۹۰۹۹۰۰۴۲۴
تاریخ دادنامه	۱۳۹۳/۱۰/۲۲
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۲۶ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	ماهیت نظریه پزشکی قانونی
قاضی	الهی محمد ربانی نژاد

رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ماهیت نظریه پزشکی قانونی: نظریه پزشکی قانونی، یک نظر کارشناسی است و باید ابلاغ شود تا چنانچه کسی به آن اعتراض دارد مطلع شده و اعمال حق کند.

رأی خلاصه جریان پرونده

خانم ب.ش. به طرفیت آقای الف. د. دادخواست به خواسته صدور حکم مبنی بر طلاق به لحاظ عسروحرج ناشی از اعتیاد زوج به شیشه و کراک و عدم احساس مسئولیت، سوءرفتار و معاشرت به دادگاه عمومی ش. تقدیم و در شرح آن اظهار داشته حسب سند ازدواج به شماره ۱۱۲۷۹ دفتر ثبت ازدواج شماره... اصفهان از تاریخ ۱۳۷۳/۷/۲۳ با خوانده ازدواج، دارای یک فرزند مشترک می باشد که خوانده از شروع زندگی مشترک معتاد به مواد مخدر بوده که از روی حسن نیت جهت نجات از هیچ محبتی دریغ نداشته کرارا با تحمل هزینه اقدام به ترک وی، ولی نتیجه ای حاصل نشد در حال حاضر مدت ۴ سال می باشد که به اعتیاد شدید کراک، شیشه و هروئین که اعتیادش موجب رخوت و بیکاری و سرافکندگی بین فامیل و آشنایان شخصی هست، روی آورده و عصبی و تندخو شده، برخلاف شئونات خانوادگی اقدام به آوردن افراد ناصالح معتاد به منزل و اقدام به تشکیل بساط اعتیاد کرده که در این رابطه هیچ گونه تأمین جانی و ناموسی ندارم و دارای سابقه کیفری در دادگاه انقلاب می باشد که پرونده به شورای حل اختلاف ارسال و آن شورا نیز پرونده را به معاونت امور اجتماعی بهزیستی ارسال که مرکز مداخله در خانواده به منظور کاهش طلاق اختلاف زوجین را ۱- اعتیاد زوج. ۲- بیکاری زوج. ۳- معاشرت زوج با دوستان ناباب و تبدیل منزل به محیط خلاف. ۴- بدهی های زوج و درگیر نمودن خانواده با طلبکاران و عدم امنیت زوجه در منزل دانسته و در ذیل یادآوری نموده زوج هیچ یک از ادعاهای همسرش را قبول نداشته و دلیل درخواست طلاق از سوی زوجه را به اینکه سند منزل به نام زوجه است به خاطر عدم صداقتش می داند اما بر اساس صحبت هایی که شده ادعاهای زوجه را صحیح دانسته و زوجه اظهار داشته اگر زوج توافقی حاضر به جدایی باشد حاضر است بخشی از مهریه خود را بذل نماید. پرونده پس از آنکه زوج استشهادیه را تقدیم به شورای حل اختلاف می نماید که حاکی از حسن رفتار وی با اهالی محل است به دادگاه شعبه سوم عمومی حقوقی ش. ارسال می نماید جلسه دادگاه مزبور در تاریخ ۱۳۸۹/۱۰/۲۶ تشکیل شد و زوجه خواسته خود را به شرح دادخواست تقدیمی بیان داشته و اضافه نموده که زوج تعهد محضری داده که دنبال مواد نباشد که پیوست لایحه تقدیم نموده ولی بعد از آنکه رفته به منزل بعد از مدتی مجددا زوج اقدام به مصرف مواد نموده است. دادگاه قرار ارجاع امر به داوری را صادر می نماید و به زوجه ابلاغ و داورش را معرفی ننموده است دادگاه نامه ای به شورای حل اختلاف جهت معرفی داور ارسال که رئیس شورای حل اختلاف خود را به عنوان داور معرفی ولی با دعوت تلفنی از زوج وی به جلسه شورا آمده و داور دیگری را برای خودش معرفی نموده و در جلسه ای تشکیل شده زوج حاضر به طلاق دادن زوجه نشده است و از زوجه دادگاه خواسته شهود خود را در دادگاه حاضر نماید که شاهدین حاضر شدند و به اعتیاد زوج شهادت داده اند و جواب آزمایش بارداری زوجه نیز منفی می باشد. شعبه سوم دادگاه عمومی حقوقی ش. و میمه طی حکم شماره ۰۰۰۷۳- ۱۳۹۱/۱/۲۷ گواهی عدم امکان سازش به لحاظ وقوع زوجه در عسروحرج به صورت غیابی صادر و اعلام می نماید از دادنامه صادره زوج واخواهی می نماید و گواهی هایی دائر بر اشتغال و اینکه وی به میزان ۱۷ سی سی داروی متادول مصرف می نماید و تست های ادراری شیشه و مرفین اثر منفی به دادگاه ارائه می نماید و لایحه ای نیز وکیل زوج تقدیم دادگاه نموده که زوج پس از درخواست طلاق از سوی زوجه اقدام به ترک اعتیاد نموده است و از طریق زندان با توجه به این که واخواه در زندان بوده به آزمایشگاه معرفی گردیده که جواب آزمایشگاه در مورد اعتیادش را منفی اعلام نموده است که شعبه ۳ مذکور طی دادنامه شماره ۰۱۷۰۰- ۱۳۹۱/۱۰/۲۶ حکم طلاق را نقض و حکم به بطلان گواهی عدم امکان سازش صادر نموده است. از دادنامه صادره فوق خانم ب.ش. تجدیدنظرخواهی کرده است شعبه ۹ دادگاه تجدیدنظر استان اصفهان طی دادنامه شماره ۰۰۵۷۹-۱۳۹۲/۶/۴ پس از تشکیل جلسه و اخذ اظهارات زوجین و ختم دادرسی حکم صادره از سوی دادگاه بدوی به شماره ۰۱۷۰۰-۱۳۹۱/۱۰/۲۶ تأیید می نماید خانم ب.ش. از دادنامه صادره از سوی دادگاه تجدیدنظر تقاضای فرجام خواهی نموده و اظهارات گذشته را تکرار و اضافه نموده که زوج (الف. د.) اکنون به اتهام ارتشاء در بازداشت موقت در زندان مرکزی اصفهان به سر می برد برای چندمین بار است و به همین علت از محل کار خود پارکینگ نیروی انتظامی شهرستان... اخراج گردیده است و فاقد درآمد می باشد و از تاریخ تنظیم تعهدنامه تاکنون نفقه فرزند مشترک را نپرداخته به طوری که آینده وی نیز در معرض نابودی است و حقوق خود نسبت به اقساط مهریه و نفقه معوقه را صلح نموده و این امر مطابق صورت جلسه تنظیمی در محضر قاضی شعبه دوم دادگاه عمومی حقوقی ش. صورت گرفته است که در دادنامه ۱۰۰۷- پیوست پرونده می باشد. لایحه ای از زوج ملاحظه نشد پرونده برای فرجام خواهی زوجه به دیوان عالی کشور ارسال و به این شعبه ارجاع شده است.

رأی شعبه دیوان عالی کشور

با توجه به محتویات پرونده های بدوی و تجدیدنظر دادنامه تجدیدنظرخواسته از حیث نقص در تحقیقات مخدوش است زیرا زوج اقرار به اعتیاد به مواد مخدر دارد و حسب محتوای پرونده وی در زندان به سر می برد از زندان و مراکز مربوطه در خصوص اعتیادش استعلام نشده است و نظریه پزشکی قانونی که یک نظر کارشناسی است به زوجه ابلاغ نشده است تا از حق قانونی خود طبق قسمت دوم ماده ۲۶۰ قانون آیین دادرسی مدنی استفاده نماید و ای بسا اعتراض نمود و جلب نظر هیئت کارشناسی را بخواهد. از طرفی نظر کارشناسی و پزشکی قانونی نیز صریح در عدم اعتیاد و ترک آن نمی باشد. علی هذا با نقض رأی فرجام خواسته پرونده به همان شعبه جهت تحقیق بیشتر در جهت ترک یا عدم ترک اعتیاد اعاده می شود و تحقیقات دیگر نیز در این خصوص و استعلام از زندان برای علت زندانی شدن زوج نیز راهگشا جهت رسیدن به حقیقت می باشد.

مستشار و عضو معاون شعبه ۲۶ دیوان عالی کشور

الهی - ربانی نژاد