رای هیات تخصصی دیوان عدالت اداری درباره ابطال ماده ۲ آیین نامه اجرایی ماده ۲۲ قانون حمایت از کودکان بی سرپرست و بدسرپرست مصوب ۲۱/۴/۱۳۹۴

رای هیات تخصصی دیوان عدالت اداری درباره ابطال ماده ۲ آیین نامه اجرایی ماده ۲۲ قانون حمایت از کودکان بی سرپرست و بدسرپرست مصوب ۲۱/۴/۱۳۹۴

مرجع صادر کننده	هیأت تخصصی دیوان عدالت اداری
موضوع	ابطال ماده ۲ آیین نامه اجرایی ماده ۲۲ قانون حمایت از کودکان بی سرپرست و بدسرپرست مصوب ۲۱/۴/۱۳۹۴
کلاسه پرونده	۹۹۰۰۰۱۷
تاریخ رأی	دوشنبه ۳۱ شهريور ۱۳۹۹
شماره دادنامه	۹۹۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۰۸۳۹

هیات تخصصی اداری و امور عمومی

شاکی شکایتیباخواسته فوق الذکربه دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیأت عمومی ارجاع شده است.متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می باشد:

"ماده ۲–اداره ثبت احوال مکلف است پس از ابلاغ حکم قطعی سرپرستی توسط دادگاه با اعلام و حضور زوجین سرپرست یا سرپرست منحصر نسبت به اجرای حکم و صدور شناسنامه برای کودک یا نوجوان تحت سرپرستی اقدام نماید."

دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت

"مطابق ماده ۲۲ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست مصوب سال ۳۱/۶/۱۳۹۲ پس از صدور حکم قطعی سرپرستی اداره ثبت احوال مکلف به صدور شناسنامه برای طفل شده است. ماده ۲ آیین نامه اجرایی قانون مذکور از این جهت که صدور شناسنامه توسط ثبت احوال را منوط به اعلام و حضور زوجین سرپرست کرده است دامنه شمول قانون را محدود و مضیق کرده است لذا تقاضای حذف و ابطال قید مذکور را از ماده ۲ آیین نامه اجرایی مصوب ۱۴/۴/۹۴ دارم."؛

معاونت حقوقی رئیس جمهور با ارسال لایحه شماره ۹۹-۱۷-۴ مورخ ۲۵/۴/۱۳۹۹ و نامه شماره ۳۱۹۹۸/۹۹/۹۰۰ مورخ ۱/۴/۱۳۹۹ مدیرکل حقوقی سازمان بهزیستی کشور به طور خلاصه پاسخ داده است که :

"قید با اعلام و حضور زوجین سرپرست یا سرپرست منحصر، ناظر به اصل تکلیف قانونی اداره ثبت احوال نیست بلکه اعلام و حضور که قاعدتا همراه با ارائه شناسنامه زوجین سرپرست یا سرپرست منحصر و همچنین انتخاب نام برای کودک یا نوجوان است از لوازم اجرایی و عملی تبعیت از حکم قانونگذار است؛ ۲- وفق بند ۵ ماده ۱۶ قانون ثبت احوال مصوب ۱۳۵۵ با اصلاحات بعدی اشخاصی که عهده دار نگهداری طفل می باشند در شمار اشخاص عهده دار اعلام و امضاء سند ثبت ولادت قرار گرفته اند بنابراین جمع ماده ۲۲ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست و بند ۵ ماده ۱۶ ثبت احوال همان مراتبی است که در ماده ۲ آیین نامه مورد اعتراض قید گردیده است؛ ۳- عدم حضور یکی از سرپرستان می تواند اماره ای بر عدم تمایل یکی از زوجین جهت استدامه فرایند سرپرستی باشد؛ ضروری است زوجین هردو وظایف خود به مانند والدین زیستی انجام دهند لذا توافق دوسویه آنها در کلیه مراحل سرپرستی انکارناپذیر است و حکم سرپرستی نیز بر پایه همین توافق و بر اساس وضعیت سرپرستان در زمان ارائه درخواست سرپرستی صادر می شود و به همین سبب نیز قانونگذار در ماده ۱۱ و تبصره ۵ ماده ۵ ارائه تقاضانامه مشترک را تأکید کرده است؛ ۴- انتخاب نام کودک باید مورد رضایت هردو سرپرستان باشد و ماده ۲۲ ثبت احوال را مکلف کرده نام و نام خانوادگی کودک یا نوجوان تحت سرپرستی و همچنین مفاد حکم سرپرستی را در اسناد سجلی و شناسنامه سرپرست یا زوجین سرپرست وارد کند بنابراین جهت اجرای قانون ثبت احوال باید شناسنامه زوجین را اخذ کند نتیجه اینکه مراجعه زوجین با شناسنامه های خود به اداره ثبت احوال الزامی است؛."

رای هیأت تخصصی اداری و امور عمومی

مطابق ماده ۲۲ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست مصوب ۳۱/۶/۱۳۹۲ "پس از صدور حکم قطعی سرپرستی مفاد حکم از سوی دادگاه به اداره ثبت احوال و اداره بهزیستی مربوط ابلاغ می شود. اداره ثبت احوال مکلف است نام و نام خانوادگی کودک یا نوجوان تحت سرپرستی و همچنین مفاد حکم سرپرستی را در اسناد سجلی و شناسنامه سرپرست یا زوجین سرپرست وارد کند..."نظر به اینکه اجرای حکم دادگاه مبنی بر درج نام و نام خانوادگی کودک و نوجوان تحت سرپرستی و همچنین مفاد حکم سرپرستی در اسناد سجلی و شناسنامه سرپرست یا زوجین سرپرست مستلزم اعلام و حضور زوجین سرپرست و اخذ شناسنامه از آنها و همچنین انتخاب نام برای کودک و نوجوان است بنابراین مقرره مورد شکایت در راستای اجرای مفاد ماده ۲۲ قانون یاد شده بودهمستندا به بند ب ماده ۸۴ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ رأی به رد شکایت صادر می شود؛ این رأی ظرف مهلت بیست روز از تاریخ صدور از سوی رئیس دیوان یا ده نفر از قضات دیوان قابل اعتراض است.

سید کاظم موسوی

رئیس هیأت تخصصی اداری و امور عمومی

دیوان عدالت اداری

کدمنبع: 13438