رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال بخشنامه شماره ۹۳۴۶۵؍۹۷؍۹۰۰-۴؍۷؍۱۳۹۷ جانشین وقت رئیس سازمان بهزیستی کشور

رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال بخشنامه شماره ۹۳۴۶۵؍۹۷؍۹۰۰-۴؍۷؍۱۳۹۷ جانشین وقت رئیس سازمان بهزیستی کشور

مرجع صادر کننده	هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی	کانون توسعه و همیاری مهدهای کودک کشور
موضوع	ابطال بخشنامه شماره ۹۳۴۶۵؍۹۷؍۹۰۰-۴؍۷؍۱۳۹۷ جانشین وقت رئیس سازمان بهزیستی کشور
کلاسه پرونده	۹۷؍۳۴۲۰
تاریخ رأی	سه شنبه ۹ مهر ۱۳۹۸
شماره دادنامه	۱۴۰۶

شماره دادنامه: ۱۴۰۶ تاریخ دادنامه:۹؍۷؍۱۳۹۸

شماره پرونده: ۹۷؍۳۴۲۰

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: کانون توسعه و همیاری مهدهای کودک کشور

موضوع شکایت و خواسته: ابطال بخشنامه شماره ۹۳۴۶۵؍۹۷؍۹۰۰-۴؍۷؍۱۳۹۷ جانشین وقت رئیس سازمان بهزیستی کشور

گردش کار: کانون توسعه و همیاری مهدهای کودک کشور به موجب دادخواستیابطال بخشنامه شماره ۹۳۴۶۵؍۹۷؍۹۰۰-۴؍۷؍۱۳۹۷ جانشین وقت رئیس سازمان بهزیستی کشوررا خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده اند که:

"احتراما به شرح شکواییه کانون توسعه و همیاری مهدهای کودک در سطح استانها و کشور در دهه هشتاد با عبور از قوانین و قواعد حاکم بر کمیسیون ۲۶۲ قانون نظیم بخشی از مقررات مالی دولت تاسیس گردیدند و بالتبع دارای حقوق مکتسبه قانونی نیز می باشند و از طرفی در بقای مدیریت کلان بهزیستی در مهدهای کودک تاثیر بسزایی داشته اند

اخیرا بخشنامه ای به شماره ۹۰۰؍۹۷؍۹۳۴۶۵ [۹۳۴۶۵؍۹۷؍۹۰۰]-۴؍۷؍۱۳۹۷ به امضای آقای دکتر پورشبانان جانشین ریاست سازمان بهزیستی کشور با موضوع انجام انتخابات مجدد کانوهای فوق خطاب به مدیرانکل استانها صادر گردیده که در سه مورد قوانین کلی حاکم بر کمیسیون ماده ۲۶ و تشکلهای غیر دولتی زیر قواعد حقوقی و قانونی را نقض آشکار کرده است که پیرو آن انتخاباتی در مورخ ۱۲؍۱۰؍۱۳۹۷ در سطح استان تهران در حال انجام می باشد ( به صورت غیر قانونی) لذا موارد تخلف عبارتند از:

۱- دستور انجام انتخابات به مدیران کل دولتی: در حالی که وظیفه انتخابات به عهده تشکلهای غیر دولتی است و بهزیستی باید ناظر بوده و به وظیفه نظارتی خود عمل نماید

۲- پیوست اساسنامه جدید کانون توسعه و همیاری مهدهای کودک جهت بهره برداری در انتخابات: در حالی که کلیه کانونهای فوق دارای اساسنامه بوده که در ثبت شرکتها به ثبت رسیده و دارای شخصیت حقوقی مستقل بوده و اصلا پیوست اساسنامه جدید یک امر غیر حقوقی بوده و موضوعیت ندارد و خلاف قواعد حقوقی است (سالبه به انتفاء موضوع است)

۳- الزام بر انجام انتخابات فوق با شرکت کانونهایی که جواز تاسیس معتبر دارند یا ندارند که این خود از تخلفات آشکار می باشد

لذا تقاضا دارد بدوا صدور دستور موقت مبنی بر جلوگیری از اجرای بخشنامه مذکور و انتخابات ۱۲؍۱۰؍۱۳۹۷ و سپس رأی مبنی بر ابطال بخشنامه غیر حقوقی و غیرقانونی مذکور صادر فرمایید

"

متن بخشنامه مورد اعتراض به قرار زیر است

"مدیران کل محترم بهزیستی استانها

سلام علیکم

احتراما با عنایت به لزوم ایجاد وحدت رویه و انجام و تقویت مراکز غیردولتی و تشکلهای پرتوان و اثرگذار و در راستای ارتقاء کیفی و کمی روند ارائه خدمات به جامعه هدف، به پیوست اساسنامه جدید کانون توسعه و همیاری مهدهای کودک جهت بهره برداری ارسال می گردد

مقتضی است دستور فرمایید بر اساس ماده ۳۲ اساسنامه پیوست نسبت به برگزاری انتخابات کانون توسعه و همیاری مهدهای کودک، حداکثر تا پایان مهر ماه سال جاری اقدام و نتیجه انتخابات همراه با صورتجلسه های مربوطه (عمومی و هیأت مدیره) را جهت برگزاری انتخابات کانونکشوری، به دبیرخانه توسعه و نظارت بر موسسات و مراکز غیر دولتی ستاد بهزیستی کشور ارسال نمایند

شایان ذکر است برگزاری انتخابات برای کانونهایی که پروانه تاسیس آنها دارای اعتبار می باشد نیز الزامی است

"

در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل امور حقوقی سازمان بهزیستی کشور به موجب لایحه شماره ۱۸۶۶۵۸؍۹۷؍۹۰۰-۲۲؍۱۲؍۱۳۹۷ توضیح داده است که:

"ریاست محترم هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

موضوع: در خصوص پرونده کلاسه ۹۷۰۳۴۲۰ به شماره پرونده ۹۷۰۹۹۸۰۹۰۵۸۰۱۹۴۸-۳؍۱۱؍۱۳۹۷ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری موضوع شکایت کانون توسعه و همیاری مهدهای کودک کشور خانم فاطمه دعایی

با سلام و تحیت ؛

احتراما؛ در خصوص پرونده کلاسه ۹۷۰۳۴۲۰ به شماره پرونده ۹۷۰۹۹۸۰۹۰۵۸۰۱۹۴۸-۳؍۱۱؍۱۳۹۷ موضوع دادخواست کانون توسعه و همیاری مهدهای کودک کشور به شماره ثبت ۲۳۴۴۵ به ریاست خانم فاطمه دعایی و با وکالت آقایان سید حجت االله امینی و عیسی ابراهیمی به خواسته بدوا تقاضای صدور دستور موقت بر جلوگیری از بخشنامه و مجمع عمومی عادی نوبت اول مورخ ۱۲؍۱۰؍۱۳۹۷ و سپس صدور رأی مبنی بر ابطال بخشنامه شماره ۹۳۴۶۵؍۹۷؍۹۰۰-۴؍۷؍۱۳۹۷ جانشین رئیس سازمان بهزیستی مطروحه در هیأت عمومی دیوان عدالت اداری موارد ذیل را در دفاع از حقوق سازمان بهزیستی کشور به استحضار عالیمی رساند:

ایرادات شکلی:

۱- با استناد به مواد ۱۲ و ۸۰ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری صلاحیت هیأت عمومی دیوان رسیدگی به شکایات، تظلمات و اعتراضات اشخاص حقیقی یا حقوقی از آیین نامه ها و سایر نظامات و مقررات دولتی و شهرداری ها و موسسات عمومی غیر دولتی می باشد و نه ابطال نامه های اداری صادره، که با توجه به خواسته شاکی مبنی بر ابطال یک نامه اداری به شماره ۹۳۴۶۵؍۹۷؍۹۰۰-۴؍۷؍۱۳۹۷ صادره از طرف جانشینرئیس سازمان بهزیستی و با توجه به صلاحیت هیأت عمومی در ابطال مصوبات، خواسته خواهان فاقد وجاهت قانونی می باشد و ابطال آن نامه در صلاحیت هیأت عمومی دیوان عدالت اداری نمی باشد

۲- با استناد به ماده ۵۸۴ لایحه اصلاحی قانون تجارت تشکیلات و موسساتی که برای مقاصد غیر تجارتی تأسیس شده یا بشوند از تاریخ ثبت در دفتر مخصوصی که وزارت عدلیه معین خواهد کرد شخصیت حقوقی پیدا خواهند کرد و با استناد به ماده ۱ آیین نامه اصلاحی ثبت تشکیلات و موسسات غیر تجاری مصوب سال ۱۳۳۷ و تبصره ذیل آن مقصود از تشکیلات و موسسات غیر تجارتی مذکور در ماده ۵۸۴ قانون تجارت کلیه تشکیلات و موسساتی است که برای مقاصد غیر تجارتی از قبیل امور علمی یا ادبی یا امور خیریه و امثال آن تشکیل می شوند اعم از آنکه موسسین و تشکیل دهندگان قصد انتفاع داشته یا نداشته باشند و تشکیلات و موسسات مزبور می توانند عناوینی از قبیل انجمن، کانون یا بنگاه و امثال آن را اختیار نمایند و بر اساس مواد ۱۰ و ۱۲ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری خواسته خواهان مبنی بر صدور دستور موقت بر جلوگیری از بخشنامه مجمع عمومی عادی نوبت اول در مورخ ۱۲؍۱۰؍۱۳۹۷ یک موسسه که برابر قانون تجارت به ثبت رسیده و دارای شخصیت حقوقی مستقل می باشد فاقد وجاهت قانونی می باشد و ابطال آن در حدود اختیارات و صلاحیت قانونی و ذاتی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری نمی باشد

دفاع ماهوی:

با استناد به بند ۱ ماده ۲۶ قانون بخشی از مقررات مالی دولت مصوب سال ۱۳۸۰ و جزء ب بند ۸ تبصره ۳ ماده ۵۷ قانون احکام دایمی کشور سازمان بهزیستی کشور تنها نهاد متولی صدور مجوز تاسیس مهدهای کودک در سراسر کشور می باشد

۱- با استناد به ماده ۱۰۹ لایحه اصلاحی قانون تجارت مدیریت مدیران در اساسنامه معین می شود لیکن این مدت از دو سال تجاوز نخواهد کرد و آخرین تغییرات اساسنامه کانون مذکور با استناد به روزنامه رسمی شماره۱۸۵۸۶ مربوط به سال ۱۳۸۷ می باشد و همانگونه که در بند ۱-۵ و بند ۴-۵ آگهی تاسیس موسسه کانون توسعه و همیاری مهدهای کودک کشور چاپ شده در روزنامه رسمی شماره ۱۸۵۸۶ مورخ ۲۸؍۹؍۱۳۸۷ خانم فاطمه دعایی به سمت رئیس هیأت مدیره و به مدت نامحدود به عنوان مدیر عامل انتخاب گردیده که این امر بر خلاف قانون می باشد و با استناد به ماده ۱۲۴ لایحه اصلاحی قانون تجارت مدیر عامل شرکت نمی تواند در عین حال رئیس هیأت مدیره همان شرکت باشد مگر با تصویب سه چهارم آراء حاضر در مجمع عمومی که با توجه به تاریخ آخرین آگهی کانون در سال ۱۳۸۷ خانم فاطمه دعایی نمی تواند بدون تصویب سه چهارم آراء حاضر در مجمع عمومی هم به عنوان رئیس هیأت مدیره و هم به عنوان مدیر عامل انتخاب شود

۲- با استناد به ماده ۱۹ اساسنامه کانون توسعه و همیاری مهدهای کودک کشور هیأت مدیره برای مدت ۴ سال انتخاب خواهند شد که این امر مغایر ماده ۱۰۹ لایحه اصلاحی قانون تجارت که مدت مدیریت مدیران در اساسنامه را به مدت دو سال تعیین کرده است می باشد

لذا مدیریت خانم فاطمه دعایی نمی باید از دو سال بیشتر تجاوز کند مگر با انتخاب مجدد و با استناد به ماده ۱۲۸ لایحه اصلاحی نام و مشخصات و حدود اختیارات مدیر عامل باید با ارسال نسخه ای از صورتجلسه هیأت مدیره به مرجع ثبت شرکت ها اعلام و پس از ثبت در روزنامه رسمی آگهی شود که اصول اسناد مربوط به آخرین تغییرات می باید توسط خواهان ارائه شود

۳- با استناد به تبصره ۱ ماده ۲۲ اساسنامه کانون توسعه و همیاری مهدهای کودک کشور مدت تصدی مدیر عامل ۴ سال می باشد که این امر مغایر ماده ۱۰۹ لایحه اصلاحی قانون تجارت بوده و با استناد به تبصره ۲ ذیل همان ماده انتصاب مجدد مدیر عامل بطور متوالی برای دو دوره بلامانع می باشد و نه بیشتر که در آگهی تاسیس موسسه مذکور مدت سمت مدیر عامل ( خانم فاطمه دعایی ) به صورت نامحدود می باشد که این امر نیز مغایر قانون می باشد

۴- با استناد به ماده ۳۲ اساسنامه کانون توسعه و همیاری مهدهای کودک کشور- کانون توسعه و همیاریمهدهای کودک استان به شخصیت حقوقی ای متشکل از صاحبان امتیاز مهدهای کودک استان اطلاق می گردد و با استناد به همان ماده کانون توسعه و همیاری مهد های کودک کشور به شخصیت حقوقی ای متشکل از روسای هیأت مدیره کانونهای استانی اطلاق می گردد که با استناد به ماده فوق اعضاء می باید دارای امتیاز مهد کودک باشند که خانم فاطمه دعایی فاقد چنین اوصافی می باشد

و خانم فاطمه دعایی بدلیل نداشتن پروانه فعالیت مهدکودک، هم اکنون مجاز به شرکت در انتخابات استان تهران نمی باشد

۵- با استناد به بند ۱ بخش شرایط داوطلبان در هیأت مدیره کانون توسعه و همیاری مهد های کودک استان داشتن پروانه فعالیت دارای اعتبار مهدکودک فعال در زمان ثبت نام الزامی می باشد و کانون کشوری به شخصیت حقوقی ای متشکل از روسای هیأت مدیره کانون های استانی اطلاق می گردد که مرکب از ۷ نفر عضو اصلی و ۲ نفر عضو علی البدل که از میان روسای هیأت مدیره کانون های استانی انتخاب می شود که این اشخاص می باید دارای پروانه فعال مهد کودک باشند که رئیس هیأت مدیره و مدیر عامل کانون توسعه و همیاری مهدهای کودک خانم فاطمه دعایی فاقد پروانه فعالیت مهد کودک از سازمان بهزیستی کشور می باشدکه با استناد به ماده ۱۲۵ لایحه اصلاحی قانون تجارت مدیر عامل شرکت ( موسسه) در حدود اختیاراتی که توسط هیأت مدیره به او تفویض شده است نماینده شرکت ( موسسه ) محسوب و از طرف شرکت ( موسسه ) حق امضاء دارد با توجه به اینکه مدیر عامل و رئیس هیأت مدیره فاقد صلاحیت قانونی احراز سمت های فوق می باشد لذا ایشان حق طرح دعوی و اخذ وکیل را نیز ندارد

۶- با استناد به تبصره ۲ ماده ۱۰ اساسنامه کانون توسعه و همیاری مهدهای کودک حضور نماینده ای از حوزه تخصصی ( واحد امور کودکان و نوجوانان بهزیستی ) و دبیرخانه توسعه و نظارت بر مراکز و موسسات غیر دولتی سازمان بهزیستی؍ واحد متناظر استانی در زمان برگزاری انتخابات و تشکیل مجامع فوق العاده در زمانی که انحلال کانون مطرح است جهت تایید مجامع الزامی بوده و باید مراتب به سازمان بهزیستی کشور گزارش شود ونامه شماره ۹۳۴۶۶۵؍۹۷؍۹۰۰-۴؍۷؍۱۳۹۷ جانشین رئیس سازمان بهزیستی به همین منظور و در همین راستا بوده است و خواسته خواهان مبنی بر ابطال نامه فوق فاقد وجاهت قانونی می باشد

۷- بر اساس اسناد موجود کانون توسعه و همیاری مهدهای کودک کشور در سال ۱۳۸۶ به درخواست خانم فاطمه دعایی از سازمان بهزیستی پروانه تاسیس دریافت نمود که در آن تاریخ، نامبرده دارای پروانه فعالیت مهدکودک از سازمان بودند

بعد از صدور مجوز کشوری، شکایات متعددی از کانونهای مشابه استانی به سازمان واصل گردید مبنی بر اینکه این کانون از نمایندگان کانونهای استانی تشکیل نشده است و تعداد اعضای هیأت مدیره آن متناسب با تعداد دارندگان مجوز مهدکودک در سطح کشور نیست و تصمیمات کانون مذکور عمدتا توسط شخص خانم دعایی اتخاذ می شود

۸- در سال ۱۳۹۲، پرونده تخلف خانم دعایی مبنی بر ارائه مدرک تحصیلی جعلی به سازمان بهزیستی در کمیسیون عالی تخلفات مطرح گردید که پیرو آن، نامبرده مهدکودک خود را بنا به درخواست شخصی تعطیل نمود

سرکار خانم دعایی علیرغم نداشتن پروانه فعالیت مهدکودک در سال ۱۳۹۲ پروانه تاسیس کانون مذکور را تمدید نمود که این مجوز تا سال ۱۳۹۵ دارای اعتبار بود

علیرغم تذکرات عدیده به نامبرده مبنی بر پایان اعتبار مجوز کانون، مدارک لازم اعم از اصل صورتجلسات انتخابات و مدارک شخصی اعضای کانون، به دبیرخانه کمیسیون عالی ماده ۲۶ واصل نگردید و تا این تاریخ، پروانه تاسیس کانون مذکور فاقد اعتبار می باشد

۹- به دلیل اهمیت جایگاه حقوقی کانون مذکور در پیشبرد اهداف سازمان بهزیستی و سیاست سازمان بهزیستی مبنی بر شبکه سازی مراکز غیردولتی اعم از مهدهای کودک، سازمان بهزیستی شیوه نامه ای به منظور انجام انتخابات از سطح استان تا کشور تدوین نمود

چرا که یکی از موارد اعتراض به کانون قبلی این بود که اعضای آن منتخب صاحبان امتیاز مهدهای کودک سطح کشور نبودند

بدین منظور و با هدف حفظ منافع تمامی کانونهای استانی جهت جلوگیری از تضییع حقوق آنان و تشریک مساعی تمامی سطوح اجرایی، شیوه نامه مذکور جهت برگزاری انتخاباتبه کلیه استانها ابلاغ گردید و همان اساسنامه جدید الگوی سازمان بهزیستی می باشد که با اساسنامه قبلی کانون منافاتی نداشته و فقط شیوه نامه برگزاری انتخابات به آن پیوست می باشد

لازم به ذکر است که ماهیت حقوقی کانون به قوت خود باقی است و با حضور اعضایی که دارای شرایط قید شده در شیوه نامه ابلاغی می باشند، ادامه فعالیت خواهد داد و سرکار خانم دعایی بدلیل نداشتن پروانه فعالیت مهد کودک، هم اکنون مجاز به شرکت در انتخابات استان تهران نمی باشد

چرا که یکی از شرایط شرکت در انتخابات، داشتن پروانه فعالیت معتبر از سازمان می باشد

با عنایت به موارد مطروحه و با استناد به ماده ۲۶ قانون بخشی از مقررات مالی دولت و مواد ۱۲ و ۸۰ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مواد ۱۰۹، ۱۲۴، ۱۲۵، ۱۲۸ لایحه اصلاحی قانون تجارت و ماده ۵۸۴ قانون تجارت و ماده ۱ آیین نامه اصلاحی ثبت موسسات غیر تجاری مصوب سال ۱۳۳۷ و جزء ب بند ۸ تبصره ۳ ماده ۵۷ قانون احکام دایمی کشور و همچنین اساسنامه کانون مذکور خواسته سرکار خانم فاطمه دعایی فاقد وجاهت قانونی می باشد و سرکار خانم دعایی دارای حق قانونی شکایت علیه سازمان بهزیستی نمی باشد چرا که پروانه تاسیس کانون توسعه مهدهای کودک از سال ۱۳۹۵ فاقد اعتبار می باشد

همچنین نامبرده فاقد پروانه فعالیت مهدکودک از سازمان بهزیستی می باشد

ضمنا به اطلاع می رساند با استناد به اساسنامه کانون توسعه مهدهای کودک کشور انتخابات کانون مذکور به منظور ادامه فعالیت قانونی آن، در سطح کلیه استانهای کشور برگزار شده است و نمایندگان آنها جهت برگزاری انتخابات کشوری بزودی در ستاد سازمان بهزیستی گرد هم خواهند آمد

لذا تقاضای صدور رأی مبنی بر رد دادخواست و رد خواسته غیر قانونی خواهان مورد استدعا می باشد

"

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ۹؍۷؍۱۳۹۸با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است

رأی هیأت عمومی

با عنایت به اینکه بر اساس مندرجات اساسنامهکانون توسعه و همیاری مهدهای کودک کشورکه به تایید سازمان بهزیستی رسیده است، چگونگی برگزاری انتخابات و تعیین زمان انتخابات از اختیارات مجمع عمومی است و از طرفی بندهای ذیل ماده ۲۶قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولتناظر به صلاحیت سازمان بهزیستی برای پروانه این گونه تشکلها می باشد و در مدافعات طرف شکایت دلیل و مدرکی که دال بر صلاحیت و اختیار سازمان بهزیستی در مداخله برای چگونگی انتخابات و زمان آن و انتخاب اعضای هیأت مدیره باشد، ملاحظه نمی شود و با عنایت به اینکه دخالت دولت در خصوص معرفی اشخاص نیاز به اذن قانونگذار دارد لذا بخشنامه مورد شکایت خارج از حدود اختیارات وضع شده و مستند بهبند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداریمصوب سال ۱۳۹۲ابطال می شود

محمدکاظم بهرامی

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

کدمنبع: 12425