رواداری (تلورانس) در نظام بین المللی حقوق بشر
رواداری (تلورانس) در نظام بین المللی حقوق بشر نام مقاله‌ای از رضا اسلامی و سهیلا گل پور است که در شماره چهلم (مهر 1392) نشریه پژوهش حقوق عمومی منتشر شده است.
چکیده
رواداری از مهم‌ترین و در عین حال پیچیـده تـرین مفـاهیم در حقـوق بشـر بـین الملـل اسـت. «اعلامیـه‌ی هزاره‌ی سران ملل متّحد» رواداری را یکی از ارزش‌های بنیادین و اساسی در کلیه ی روابط بین‌المللی قرن بیست و یک قلمداد کرده است. ظهور و بروز مظاهر جدید نارواداری در سالیان اخیر نیاز به رواداری را به ضرورتی غیر قابل اجتناب مبدل کرده است. صرف نظر از معانی متفاوت رواداری حوزه‌های مختلف فلسفی، مذهبی و سیاسی، رواداری را در مفهوم عام و به طور کلّی، می توان فرمول متمدنانه ی همزیستی مسالمت آمیز افراد بشر را که در دیدگاه‌ها، عقاید، اعتقادات و سایر ویژگی‌های خود «متفاوت» هستند، در کلیه ی مراودات و مناسبات اجتماعی دانست. این مفهوم به گونه ی غیر قابل انکاری با تکثّر اندیشه و رفتارها همراه بوده و تکثّرگرایی به ویژه تکثّرگرایی فرهنگی پایه و اساس مفهوم رواداری را تشکیل می دهد. به لحاظ تاریخی، مفهوم مدرن رواداری در آغاز عصر کنونی توسعه و ترقّی یافت، اما سوابق اندک و در عین حال مهمی از آن را در دوران باستان نیز می توان یافت، به گونه‌ای که در موارد متعددی نویسندگان جدید از آن الهام گرفته‌اند. اما آنچه مسلّم است اینکه رواداری در ابتدا مفهومی کاملاً اخلاقی داشت و محدود به پذیرش حق انتخاب مذهب از سوی فرد و عمل به آن بوده است، اما بعدها پس از قرن 18 مفهوم آن بسط یافت به معنی احترام به هرگونه اعتقاد، خواه مذهبی یا سیاسی، تغییر کرد. مفهوم رواداری از یک سو مبتنی بر شناخت حقوق دیگران و احترام به شخصیت و هویت آنان در عین داشتن تفاوت در اعتقادات، فرهنگ، زبان و... است و زمینهساز گف توگو و تبادل اندیشه‌ها در فضایی آکنده از احترام متقابل می‌باشد. ارزش‌های اجتماعی و سیاسی نوین که هنجارهای بین‌المللی در زمینه‌ی حقوق بشر از آن‌ها نشأت گرفته‌اند، در ابتدا به واسطه ی نیاز به رواداری به عنوان اساسی‌ترین شرط برای حفظ نظم اجتماعی تحت قاعده درآمده‌اند. از سوی دیگر، مفهوم رواداری، تبلیغ و گسترش آن، به واسطه‌ی آموزش، عاملی اساسی در برقراری صلح میان افراد، گروه ها، ملّت ها و دولت ها می‌باشد. نقش کلیدی آموزش رواداری به منظور دستیابی به صلح به وضوح در اعلامیه‌ی جهانی حقوق بشر، اعلامیه‌ی اصول رواداری و برنامه و طرح اقدام فرهنگ صلح مورد اشاره واقع شده است.
کلیدواژه‌ها
- رواداری
- نارواداری
- تکثّرگرایی فرهنگی
- گفتگو
- حقوق بشر
- آموزش
- صلح