رویکرد تجربی به مجازات؛ چشماندازی اسلامی
رویکرد تجربی به مجازات؛ چشماندازی اسلامی عنوان مقاله ای از محمد جواد کبریتی و رحیم نوبهار است که در شماره 20 (فروردین 1399) نشریه مطالعات حقوق تطبیقی معاصر منتشر شده است.
 | |
| عنوان | رویکرد تجربی به مجازات؛ چشماندازی اسلامی |
|---|---|
| نویسنده | رحیم نوبهار محمد جواد کبریتی |
| محور موضوعی | حقوق کیفری فقه |
| سال نشر | ۱۳۹۹ |
| منتشر شده در | نشریه مطالعات حقوق تطبیقی معاصر |
| دوره | ۱۱ |
| شماره | ۲۰ |
| دانلود مقاله | دانلود از سایت نشریه |
چکیده
تجربهگرایی بهعنوان رویکردی در فلسفۀ اجتماعی به لحاظ روش بر آزمون و خطا مبتنی است. این روش در علوم طبیعی و سپس تا اندازهای در علوم انسانی پذیرفته شده است. در این مقاله کاربست این رویکرد در حقوق کیفری و بهویژه مجازات واکاوی میشود. نگارندگان این مقاله پس از مرور مبانی تجربهگرایی و تاریخچۀ بهرهگیری از آن و برخی نقدهای وارد بر تجربهگرایی پیشنهاد میدهند که با توجه به حجیت و اعتبار حکم عقل و بنای عقلا از یک سو و عقلانی بودن درجهای از تجربهگرایی از سوی دیگر و نیز اعتبار ظن حاصل از تجربه میتوان از دادههای تجربی در چارچوبی معین برای سنجش کارآمدی مجازاتها استفاده کرد. در این مقاله همچنین به ذکر و تحلیل شواهدی از کاربست این رویکرد در منابع اسلامی ازجمله روایات و آرای فقیهان پرداخته شده و نیز نمونههایی از تحولات قانونگذاری بر مبنای تجربه در قوانین کیفری جمهوری اسلامی ایران بررسی شده است؛ امری که بهنوبۀ خود میتواند گواه صحت کاربست رویکرد تجربی باشد.
کلیدواژهها
- تجربهگرایی
- حقوق کیفری
- فقه اسلامی
- فلسفۀ مجازات