ساختار مقام های تحقیق و تعقیب در دادرسی عادلانه و نظام دادرسی ایران

عنوان	ساختار مقام های تحقیق و تعقیب در دادرسی عادلانه و نظام دادرسی ایران
رشته	مدیریت اصلاح و کیفرهای قضایی
دانشجو	امیر سربازیان اسفند آباد
استاد راهنما	حسنعلی موذن زادگان
استاد مشاور	مرتضی ناجی زواره
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۳
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

ساختار مقام های تحقیق و تعقیب در دادرسی عادلانه و نظام دادرسی ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط امیر سربازیان اسفند آباد، با راهنمایی حسنعلی موذن زادگان و با مشاوره مرتضی ناجی زواره در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

تحقیقات مقدماتی، حساس ترین مرحله از فرایند کیفری است، زیرا اولین مواجهه متهم با دستگاه عدلیه کیفری در همین مرحله می باشد و اساس و شالوده پرونده کیفری در این مرحله تشکیل می شود – بنابراین توجه به اصول دادرسی عادلانه در این مرحله از اهمیت بسزایی برخوردار است. در این مرحله که هنوز مجرمیت کسی مشخص نیست ، اقدامات بایستی تحت حاکمیت اصل برایت انجام شود . مهم ترین اصول کلی دادرسی عادلانه حاکم بر مرحله تحقیقات مقدماتی،تضمین حق آزاد بودن متهم و امکان سلب آن در موارد استثنایی، اطلاع رسانی به متهم و خانواده وی، اعلام حق سکوت، اعلام حق انتخاب وکیل و لزوم معقول بودن مدت بازداشت موقت را می توان نام برد.استقلال مقام تحقیق (بازپرس) از مقام تعقیب (دادستان) یکی از جلوه های مهم شکل گیری دادرسی عادلانه محسوب می شود. وحدت مقام تعقیب و تحقیق و انجام کلیه اقدامات توسط شخص واحد به حقوق دفاعی متهم خلل وارد می کند، دادستان نماینده جامعه، طرف دعوی کیفری می باشد و تعقیب متهم را عهده دار است وطبیعی است چنین شخصی نمی تواند به دلیل فقدان اصل بی طرفی امر تحقیق و جمع آوری ادله له یا علیه متهم راعهده دار شود. مقام تعقیب در مرحله تحقیق مقدماتی بایستی در جهت حفظ نظم عمومی که بواسطه ارتکاب جرم مخدوش شده، تمام تلاش خود را صرف کشف حقیقت و ایجاد زمینه مناسب برای اجرای عدالت بکار بندد، از طرف دیگر در این مرحله هنوز مجرمیت شخص تحت تعقیب احراز نگردیده و باید در پرتو حاکمیت اصل برایت گام برداشت و به بهانه حفظ نظم عمومی بی جهت امکان سلب حقوق و آزادی های فردی فراهم نشود، پس مرحله تحقیقات مقدماتی از اهمیت و حساسیت خاصی برخوردار است و وجود مقام تعقیب و تحقیق و تفکیک این دو مقام از هم، در تحقق دادرسی عادلانه نقش بسزایی دارد. در تحقیق حاضر سعی می شود ساختار مقام تعقیب و تحقیق و تفکیک آنها از هم در دادرسی عادلانه و مقام تعقیب و تحقیق در نظام دادرسی ایران ضمن معرفی معیارها و ضوابط دادرسی عادلانه ناظر به تحقیقات مقدماتی، از جمله تضمین حق آزاد بودن متهم و سلب آن در موارد استثنایی، اطلاع رسانی به متهم و خانواده وی، اعلام حق سکوت، اعلام حق انتخاب وکیل و لزوم معقول بودن مدت بازداشت موقت تبیین، و خلاء هاو نقص های موجود در وضعیت حقوقی کشورمان که اکثر موارد مذکور در قوانین فعلی جایگاهی ندارد ، به همراه راهکارهای پیشنهادی موردبررسی قرار گیرد.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه: ۱

سیوالات تحقیق ۴

فرضیات تحقیق: ۴

۳– اهداف تحقیق: ۵

۴– سابقه تحقیق: ۵

۵– روش تحقیق: ۶

۶– محتوای تحقیق و سازماندهی مطالب: ۶

بخش اول: ۷

ساختار مقام تعقیب در دادرسی عادلانه و نظام دادرسی ایران ۷

فصل اول: تبیین مفاهیم، موجبات تعقیب و پیشینه آن ۸

گفتار اول: تبیین مفاهیم ۱۱

الف) مفهوم تعقیب متهم ۱۱

ب) مفهوم دادرسی عادلانه ۱۲

۱– مفهوم دادرسی (Trial) : ۱۴

۲– مفهوم عادلانه : ۱۵

۳– محاکمه عادلانه "Fair Trial" : ۱۶

ج) مفهوم مقام تعقیب ۱۷

۲) پیشینه مقام تعقیب ۱۸

گفتار دوم: موجبات تعقیب و اصول حاکم بر آن ۲۱

الف) جهات قانونی شروع به تعقیب : ۲۲

ب) اصول حاکم بر تعقیب : ۲۳

فصل دوم: ساختار مقام تعقیب ۲۷

گفتار اول: مقام تعقیب در دادرسی عادلانه ۲۸

الف) ساختار بی طرفی مقام تعقیب ۳۰

ب) استقلال مقام تعقیب : ۳۲

ج) تفکیک مقام تعقیب از مقام تحقیق و تاثیر آن در تحقق دادرسی عادلانه ۳۵

گفتار دوم: مقام تعقیب در دادرسی ایران ۳۶

الف) نحوه انتصاب مقام تعقیب ۳۶

ب) تصدی تعقیب توسط دادگاه ۳۷

ج) مقام تعقیب در حقوق ایران ۴۰

د) وظایف و اختیارات مقام تعقیب ۴۲

۱– وظایف دادستان به موجب قوانین ماهوی ۴۴

۱–۲– دادستان به عنوان مقام تعقیب : ۴۶

۲–۲– دادستان به عنوان مقام ارجاع : ۴۷

۳–۲– دادستان به عنوان مقام صدور قرار تامین کیفری و نظارت بر آن: ۴۸

۴–۲– دادستان به عنوان مقام تحقیق مقدماتی : ۴۹

۵–۲– دادستان به عنوان مقام اظهارنظر : ۵۰

۶–۲– دادستان به عنوان مقام اعتراض کننده به رای : ۵۱

۳– وظایف و اختیارات نظارتی و اداری دادستان : ۵۲

۱–۳–نظارت بر دادسرا : ۵۲

۲–۳– نظارت بر ضابطین دادگستری : ۵۲

۳–۳– نظارت بر امور زندانیان : ۵۳

۴–۳– نظارت بر امور حسبی و حفظ حقوق محجورین : ۵۴

۴– امور اداری : ۵۵

۵– دادستان در ارتباط با سایر سازمانها و ادارات : ۵۶

۶– صدور دستورات خاص : ۵۷

۷– امور بینالمللی : ۵۷

بخش دوم: ۵۹

ساختار مقام تحقیق در دادرسی عادلانه و نظام دارسی ایران ۵۹

فصل اول: تبیین مفاهیم و جهات قانونی شروع به تحقیق ۶۱

گفتار اول: تبیین مفاهیم ۶۳

الف) مفهوم تحقیقات مقدماتی : ۶۳

تعریف تحقیقات مقدماتی : ۶۶

ب) مفهوم متصدی تحقیق : ۶۷

گفتار دوم: جهات قانونی شروع به تحقیق و ویژگی تحقیقات مقدماتی ۶۹

الف: جهات قانونی شروع به تحقیق ۶۹

ب) ویژگیهای تحقیقات مقدماتی ۷۱

۲– غیرعلنی بودن تحقیقات قدماتی : ۷۳

۳– محرمانه بودن تحقیقات مقدماتی : ۷۳

۴– غیرترافعی بودن تحقیقات مقدماتی و سریع بودن آن ۷۵

فصل دوم: ساختار مقام تحقیق ۷۶

گفتار اول: ساختار مقام تحقیق در دادرسی عادلانه ۷۶

گفتار دوم: ساختار مقام تحقیق در دادرسی ایران ۸۰

گفتار سوم: اختیارات و وظایف مقام تحقیق ۸۶

الف): نحوه دسترسی به متهم ۸۸

۱– احضار متهم ۸۸

۲– جلب متهم: ۹۱

ب) بازجویی از متهم – شاکی و شاهد ۹۵

۱) بازجویی از متهم: ۹۵

۲– تحقیق از شاکی : ۱۰۰

۳– تحقیق از شاهد ۱۰۰

۱– قرار التزام به حضور با قول شرف : ۱۰۷

۲– قرار التزام به حضور با تعیین وجه التزام : ۱۰۸

۳– قرار کفالت : ۱۰۸

۴– قرار وثیقه : ۱۱۰

۵– قرار بازداشت موقت : ۱۲۰

۱– قرار منع تعقیب : ۱۲۱

۲– قرار موقوفی تعقیب : ۱۲۲

۳– قرار ترک تعقیب : ۱۲۳

۴– قرار مجرمیت : ۱۲۴

نتیجه گیری و پیشنهادات : ۱۲۶

منابع و ماخذ ۱۳۱

کلیدواژه ها

• بازپرسی
• پیگرد قانونی
• دادرسی عادلانه
• تحقیقات مقدماتی
• مقام تعقیب
• مقام تحقیق و استقلال آن
• نظام حقوقی
• رسیدگی کیفری
• عدالت کیفری
• رویه قضایی
• ایران
• محاکمه