سازوکارهای نظارت بر اجرای قانون اساسی در ایران امریکا و فرانسه

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
سازوکارهای نظارت بر اجرای قانون اساسی در ایران امریکا و فرانسه
عنوانسازوکارهای نظارت بر اجرای قانون اساسی در ایران امریکا و فرانسه
رشتهحقوق عمومی
دانشجونجمه صالحی
استاد راهنمامحمد محمدی گرگانی
استاد مشاورناصرعلی منصوریان
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۸۸
دانشگاهدانشگاه علامه طباطبایی



سازوکارهای نظارت بر اجرای قانون اساسی در ایران امریکا و فرانسه عنوان پایان نامه ای است که توسط نجمه صالحی، با راهنمایی محمد محمدی گرگانی و با مشاوره ناصرعلی منصوریان در سال ۱۳۸۸ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.

چکیده

قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ضمن بیان سازوکارهای مختلف و تعیین وظایف هر یک از نهادهای حکومتی، برای تحقق بخشیدن به اصول آن، به خصوص در بخش مربوط به حقوق و آزادی های اساسی مردم، در یک بیان کلی مسیولیت اجرای قانون اساسی را بر عهده رییس جمهور گذاشته است؛ اما آنچه در این میان تامل بر انگیز است آن است که: آیا چنین مسیولیتی با اصل تفکیک قوا مندرج دراصل پنجاه و هفت قانون اساسی تعارض نخواهد داشت و آیا مرجعی که خود در عرض سایر قوا قرار دارد می تواند گزینه ای مناسب در جهت تحقق بخشیدن به این مسیولیت خطیر باشد؟ لذا پژوهش حاضر با بررسی این اصول ، مراجع نظارت بر اجرای قانون اساسی را مورد مطالعه قرار داده و بر همین اساس ضمن بررسی مراجع نظارت بر تصمیمات تفنینی، اداری و قضایی، نظارت عالیه ای که در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران پیش بینی شده است را مورد کنکاش حقوقی قرار داده است. در این راستا جهت بهره گیری از دستاوردهای حقوقی دیگر کشورها، موضوع نظارت بر اجرای قانون اساسی در دو کشور آمریکا و فرانسه نیز مورد ارزیابی قرار گرفته است.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

بیان مساله ۳

سوالات تحقیق ۵

پیشینه تحقیق ۵

اهداف تحقیق ۶

فرضیه تحقیق ۶

متغیرهای موثر در تحقیق ۶

روش کار و نوع تحقیق ۶

نقطه تمرکز ۷

سازمان دهی پژوهش ۷

مفاهیم کلی ۹

مبحث اول: نظارت ۱۰

گفتار اول: مفهوم نظارت ۱۰

گفتار دوم: انواع نظارت ۱۲

مبحث دوم: حقوق اساسی تطبیقی ۱۷

گفتار اول: مفهوم حقوق تطبیقی ۱۷

گفتار دوم: تطبیق در حقوق اساسی ۲۱

فصل اول: نظارت بر اجرای قانون اساسی در حقوق فرانسه ۲۷

مقدمه ۲۸

مبحث اول: انواع قوانین و مقررات فرانسه ۲۸

گفتار اول: قوانین ۲۸

گفتار دوم: مقررات ۳۰

مبحث دوم: اصول بنیادین حقوق اساسی فرانسه ۳۱

گفتار اول: اصل دموکراسی ۳۱

گفتار دوم: اصل احترام به آزادی های فردی ۳۳

گفتار سوم: اصل آزادی احزاب ۳۳

گفتار چهارم: اصل لاییک یعنی جدایی دین از سیاست ۳۳

گفتار پنجم: اصل تفکیک قوا و پارلمانتاریسم ۳۳

مبحث سوم: شورای قانون اساسی فرانسه (مرجع نظارت تقنینی) ۳۵

گفتار اول: کلیات ۳۵

گفتار دوم: وظایف و اختیارات شورای قانون اساسی ۳۷

گفتار سوم: اشکال نظارت شورا ۴۱

گفتار چهارم: فرایند تصویب تصمیمات ۴۶

مبحث چهارم: نهادهای قض––ایی ن––اظر ب–ر اج––رای قوانی––ن ۴۹

گفتار اول: دیوان عالی کشور ۴۹

گفتار دوم: شورای دولتی ۵۲

مبحث پنجم: جایگاه رییس جمهور در نظارت بر اجرای قانون اساسی ۵۵

گفتار اول: اختیارات و وظایف رییس جمهور در قانون اساسی فرانسه در ارتباط با کنگره ۵۵

گفتار دوم: اختیارات و وظایف رییس جمهور در قانون اساسی فرانسه در ارتباط با قوه مجریه ۵۸

گفتار سوم: اختیارات و وظایف رییس جمهور در ارتباط با قوه قضاییه ۵۹

گفتار چهارم: نحوه اعمال نظارت رییس جمهور بر اجرای قانون اساسی ۶۰

فصل دوم: نظارت بر اجرای قانون اساسی در آمریکا ۶۴

مقدمه ۶۵

مبحث اول: اصول بنیادین حقوق اساسی آمریکا ۶۷

گفتار اول: حاکمیت از آن مردم است و قدرت حکومت محدود ۶۷

گفتار دوم: تفوق حکومت مرکزی ۶۸

گفتار سوم: تفکیک قوای حکومتی ۶۸

گفتار چهارم: برتری قوه قضاییه ۶۹

مبحث دوم: ساختار قوه قضاییه آمریکا ۷۰

گفتار اول: دادگاههای ایالتی ۷۲

گفتار دوم: دادگاههای فدرالی ۷۵

گفتار سوم: سیر تاریخی نظارت بر اجرای قانون اساسی ۸۲

گفتار چهارم: مبانی نظارت بر اجرای قانون اساسی ۸۶

گفتار پنجم: بررسی نظری نظارت دستگاه قضایی بر اجرای قانون اساسی ۹۱

مبحث سوم: جایگاه رییس جمهور در نظارت بر اجرای قانون اساسی ۹۹

گفتار اول: اختیارات رییس جمهور در ارتباط با کنگره ۱۰۰

گفتار دوم: اختیارات رییس جمهور در ارتباط با قوه مجریه ۱۰۳

گفتار سوم: اختیار رییس جمهور در ارتباط با قوه قضاییه ۱۰۶

گفتار چهارم: نحوه اعمال نظارت رییس جمهور ۱۰۷

فصل سوم: نظارت بر اجرای قانون اساسی در حقوق ایران ۱۱۰

مقدمه ۱۱۱

مبحث اول: شورای نگهبان (مرجع نظارت تقنینی) ۱۱۲

گفتار اول: کلیات ۱۱۲

گفتار دوم: وظایف واختیارات شورای نگهبان ۱۱۴

مبحث دوم: دیوان عالی کشور (ناظر بر حسن اجرای قوانین درمحاکم) ۱۱۶

گفتار اول: کلیات ۱۱۶

گفتار دوم: وظایف و اختیارات دیوان عالی کشور ۱۱۷

مبحث سوم: مراجع نظارت اداری ۱۲۰

گفتار اول: کلیات ۱۲۰

گفتار دوم: دادگاههای دادگستری ۱۲۵

گفتار سوم: سازمان بازرسی کل کشور ۱۲۶

گفتار چهارم: نظارت رییس مجلس شورای اسلامی ۱۲۷

مبحث چهارم: رییس جمهور و نظارت بر اجرای قانون اساسی (نظارت عالیه) ۱۲۸

گفتار اول: بررسی حقوقی اصل یکصد و سیزده قانون اساسی ۱۳۰

گفتار دوم: بررسی نظری اصل

قانون اساسی ۱۴۲

گفتارسوم: وظایف و اختیارات رییس جمهور در قانون اساسی ۱۴۵

گفتار چهارم: نحوه اعمال نظارت رییس جمهور بر اجرای قانون اساسی ۱۵۴

مبحث پنجم: نظارت رهبری بر اجرای قانون اساسی ۱۶۰

گفتار اول: اختیارات رهبر در ارتباط با قوه مقننه ۱۶۱

گفتار دوم: اختیارات رهبر در ارتباط با قوه قضاییه ۱۶۲

گفتار سوم: اختیارات رهبر در ارتباط با قوه مجریه ۱۶۲

گفتار چهارم: اختیارات رهبری در امور عالیه نظام ۱۶۳

گفتار پنجم: نحوه اعمال نظارت و حوزه نظارت رهبری ۱۶۴

مبحث ششم: دادگاه عالی صیانت از قانون اساسی ۱۶۶

گفتار اول: طرحها و لوایح مطرح در مجلس ۱۶۶

گفتار دوم: بررسی دیدگاههای موجود در زمینه دادگاه قانون اساسی ۱۷۱

نتیجه گیری وارزیابی تطبیقی ۱۷۶

منابع و مآخذ ۱۸۰

کلیدواژه ها

  • سازوکار
  • نظارت
  • ایران
  • آمریکا
  • فرانسه
  • نظارت
  • قانون اساسی
  • سازمان قضایی