مطالعه تطبیقی اثر هاردشیپ (عسر و حرج) در اصول حقوق قراردادهای اروپایی (PECL)، اصول قراردادهای تجاری بین-المللی (یونیدروا) و حقوق ایران
مطالعه تطبیقی اثر هاردشیپ (عسر و حرج) در اصول حقوق قراردادهای اروپایی (PECL)، اصول قراردادهای تجاری بین-المللی (یونیدروا) و حقوق ایران نام مقاله ای از سید الهام الدین شریفی و ناهید صفری است که در دوره صفر شماره هجدهم فصلنامه علمی حقوق تطبیقی دانشگاه مفید منتشر شده است.
چکیده
این مقاله موضع اصول حقوق قراردادهای اروپایی، اصول یونیدروا و حقوق ایران را در خصوص فسخ یا تعدیل قرارداد در مقابل تغییر اساسی اوضاع و احوال و ایجاد وضعیت هاردشیپ (عسر وحرج) مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد. همچنین راهحل‌ها و شیوه‌های مورد پذیرش در این نظام‌های حقوقی در مقابله با وضعیت مزبور را مورد بررسی قرار می‌دهد.
از لحاظ نظری در وضعیت هاردشیپ سه راهحل قابل طرح است: 1- انفساخ قرارداد به علت عدم امکان اجرای آن در شرایط جدید؛ 2- فسخ به وسیلة طرفی که اجرای قرارداد به ضرر اوست؛ 3- تعدیل قرارداد به منظور متناسب کردن قرارداد با وضعیت جدید.
اصول حقوق قراردادهای اروپایی و اصول یونیدروا، راهحل اولیه در صورت وقوع هارشیپ و عسر وحرج را مذاکره مجدد طرفین عقد قرار داده و در مرحله بعد فسخ و تعدیل عقد را مورد شناسائی قرار گرفته است.
اگر چه در نظام حقوقی ایران، نظریه هاردشیپ صریحاً به عنوان یک قاعده عمومی در حقوق قراردادها مورد شناسائی قرار نگرفته است؛ اما اصول، قواعد و مبانی وجود دارد که می‌تواند پذیرش نظریه هاردشیپ در نظام حقوقی ایران را توجیه نماید. مخصوصاً قاعده نفی عسر و حرج که می‌تواند در شناسایی نظریه هاردشیپ و راهحل‌های اصلی آن یعنی تعدیل و فسخ، به عنوان یک قاعده عمومی در حقوق قراردادها بسیار مؤثر باشد.
کلیدواژه‌ها
- هارد شیپ
- عسر و حرج
- تغییر اوضاع و احوال
- تعدیل