نظام مسیولیت بین المللی و نقض های فاحش قواعد آمره حقوق بین الملل

نظام مسیولیت بین المللی و نقض های فاحش قواعد آمره حقوق بین الملل عنوان رساله ای است که توسط حسین خلف رضایی، با راهنمایی فضل الله موسوی و با مشاوره سیدباقر میرعباسی و حمید الهویی نظری در سال ۱۳۹۳ و در مقطع دکتری دانشگاه تهران دفاع گردید.

عنوان	نظام مسیولیت بین المللی و نقض های فاحش قواعد آمره حقوق بین الملل
رشته	حقوق بین الملل عمومی
دانشجو	حسین خلف رضایی
استاد راهنما	فضل الله موسوی
استاد مشاور	سیدباقر میرعباسی، حمید الهویی نظری
مقطع	دکتری
سال دفاع	۱۳۹۳
دانشگاه	دانشگاه تهران

چکیده

بنا بر یک اصل حقوق بین الملل، نقض هر تعهد بین المللی موجب مسیولیت جبران خسارت متناسب با آن نقض خواهد بود. همچنین، غایت نظام مسیولیت بین المللی، تضمین اجرای تعهدات و نیز اعاده وضعیت غیرقانونی و جبران خسارات متناسب با زیان ناشی از نقض تعهد اولیه است که ناگزیر، نوع و نحوه نقض تعهد در ارزیابی حدود زیان وارده و مآلا جبران آن اثرگذار خواهد بود. از این رو، ویژگی عدول ناپذیر قواعد آمره در قواعد حاکم بر نقض تعهدات برخاسته از آنها و تعیین نوع جبران خسارت متناسب نیز موثر خواهد بود. برتری هنجاری قواعد آمره تنها در حوزه قواعد اولیه باقی نمانده بلکه این ویژگی در مساله تضمین اجرا و در سطح قواعد ثانویه نظام مسیولیت نیز پیامدهایی خاص خواهد داشت. در این موارد، رابطه مسیولیت در محدوده رابطه دوجانبه دولت خاطی و دولت زیاندیده نمیگنجد زیرا این قواعد موجد تعهداتی در قبال کل جامعه بینالمللی هستند و نه یک یا چند دولت؛ و در نتیجه، تعهد به جبران خسارت نیز در قبال جامعه بین المللی خواهد بود. حقوق بین الملل برای حفظ منافع جامعه بین المللی برخی مفاهیم را مطرح ساخته است که قواعد آمره، تعهدات ارگاامنس و جنایات بین المللی از آن جملهاند اما این مقولات در نبود ساختارها و سازوکارهای لازم برای تضمین منافع این جامعه کافی نخواهند بود. این رساله با رویکردی تحلیلی– استنتاجی بر این فرضیه استوار است که قواعد مسیولیت قواعدی ثانویه بوده که به تبع و به تناسب نقض قواعد اولیه رفتاری پدید میآیند و در نتیجه، نقض فاحش قواعد آمره به دلیل تفاوت ماهوی آنها با دیگر قواعد، مستوجب رژیم مسیولیت بینالمللی خاص و متفاوت از دیگر تخلفات بین المللی است. این نظام حقوقی در حال توسعه و تکامل است و در وضعیت کنونی نمیتواند نظامی بسنده و جامع ارزیابی شود.

کلیدواژه ها

• قواعد آمره
• نقض فاحش
• مسیولیت بین المللی
• جبران خسارت
• تعهدات ارگاامنس