نظریه شماره 7/1402/1098 مورخ 1403/02/15 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۱۰۹۸ مورخ ۱۴۰۳/۰۲/۱۵ اداره کل حقوقی قوه قضاییه: استعلام: شخصی به نوزده سال حبس محکوم شده است؛ اما دادگاه در رأی نوشته است با توجه به این که پزشکی قانونی بیان داشته که ایشان تحمل حبس ندارد، مابقی حبس به صد میلیون تومان جزای نقدی تبدیل و تخفیف می شود ؟

شماره نظریه	۷/۱۴۰۲/۱۰۹۸
شماره پرونده	۱۴۰۲-۱۸۶/۱-۱۰۹۸ک
تاریخ نظریه	۱۴۰۳/۰۲/۱۵

آیا این سابقه مؤثر کیفری محسوب می شود؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

ملاک داشتن یا نداشتن سابقه محکومیت مؤثر کیفری، ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ است و طبق این ماده در جرایم عمدی صدور حکم قطعی به مجازات های مندرج در ذیل این ماده، محکوم را از حقوق اجتماعی (در مدت های مقرر در این ماده) محروم می کند و این محکومیت های قطعی، محکومیت مؤثر کیفری محسوب می شوند؛ لذا در فرض سؤال که در خصوص فردی به علت ارتکاب جرم عمدی حکم به ۱۹ سال حبس صادر و قطعی شده است، با عنایت به بند ب ماده یادشده این محکومیت قطعی دارای مجازات تبعی است و محکومیت مؤثر کیفری محسوب می شود؛ هر چند که پس از تحمل مدتی از حبس، دادگاه با کسب نظر پزشکی قانونی در اجرای قسمت اخیر ماده ۵۰۲ قانون آیین دادرسی کیفری، بقیه مجازات حبس را به مجازات مناسب دیگری یعنی جزای نقدی (که فاقد مجازات تبعی است و محکومیت مؤثر کیفری محسوب نمی شود) تبدیل کند و مجازات تبعی مربوط به محکومیت ۱۹ سال حبس صرفنظر از تبدیل بقیه مجازات حبس به جزای نقدی باید در خصوص محکوم علیه اجرا شود؛ زیرا مقررات ماده ۵۰۲ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ تأسیس خاصی است و متفاوت از نهاد های ارفاقی نظیر تخفیف در مجازات می باشد و تبدیل مجازات تعزیری به مجازات مناسب دیگر موضوع قسمت اخیر این ماده که ناظر به وضعیت شخصی محکوم علیه و تدبیری در اجرای حکم محکومیت اولیه است، تأثیری در اجرای مجازات تبعی (محرومیت از حقوق اجتماعی) که مربوط به محکومیت اولیه است، ندارد.