نظریه شماره 7/96/2355 مورخ 1396/10/03 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

استعلام: آیا اولاد واژه"پدر"در ماده ۱۷۰ قانون مدنی به"جد پدری" نیز تسری دارد یا خیر؟ به عبارت بهتر چنانچه در گواهی عدم امکان سازش بین زوجین حضانت فرزند مشترک به صورت دائم به زن واگذار شود و در ادامه زوج با حکم قطعی دادگاه محجور اعلام گردد متعاقبا زوجه با دیگری ازدواج نماید آیا این امر سلب کننده حق حضانت وی خواهد بود یا خیر؟ ثانیا چنانچه طلاق زوجین به صورت توافقی بوده باشد که با تراضی آن دو حضانت فرزند مشترک به زوجه واگذار شده باشد آیا با فرض محجور شدن زوج و شوهر کردن بعدی زوجه حق حضانت دائم زوجه ساقط خواهد گردید یا خیر.

شماره نظریه	۷/۹۶/۲۳۵۵
شماره پرونده	۱۱۲۳-۳/۹-۹۶
تاریخ نظریه	۱۳۹۶/۱۰/۰۳

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

برابر ماده ۱۱۶۸ قانون مدنی، نگهداری اطفال هم حق و هم تکلیف ابوین است و قانون گذار اساسا برای پدربزرگ (جدّ)، اعم از پدری یا مادری در ارتباط با حضانت، قائل به حقی نیست و ماده ۱۱۷۰ قانون مدنی در مقام تعیین اولویت پدر در فرض تحقق شرایط مقرر در این ماده است و ناظر به فروع مطرح شده در ماده ۱۱۶۹ می باشد و در ماده اخیر الذکر نیز برای پدربزرگ (جد پدری) حقی پیش بینی نشده است. بنا به مراتب یاد شده، در فرضی که وفق توافق زوجین یا با لحاظ حق اولویت مادر، دادگاه حضانت کودک را به زوجه واگذار کرده باشد و متعاقب آن، زوج محجور و زوجه با شخص دیگری ازدواج کند، چنانچه جد پدری و یا هر شخص دیگری مدعی باشد که با ازدواج مادر تداوم حضانت وی از فرزند موضوع فرض سؤال، مغایر مصالح کودک می باشد، می تواند از دادگاه درخواست کند تا در خصوص حضانت کودک اتخاذ تصمیم کرده و آن را به شخصی غیر از مادر محول کند و دادگاه با لحاظ مصلحت طفل، مطابق ماده ۴۵ قانون حمایت خانواده، در این خصوص اتخاذ تصمیم خواهد کرد.