نظریه شماره 7/96/3069 مورخ 1396/12/14 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

استعلام: در مواردی که جهت قصاص نفس می بایست توسط اولیاء دم فاضل دیه پرداخت گردد به لحاظ مشارکت در جنایت یا تفاوت در جنسیت جانی و مقتول یا تفاوت در اداره اولیاء دم هم زن باشد و هم مرد آیا میزان پرداخت فاضل دیه به جانی به نسبت مساوی میان صاحبان حق قصاص تقسیم می گردد یا اینکه ذکور دو برابر اناث فاضل دیه را پرداخت خواهند نمود؟

شماره نظریه	۷/۹۶/۳۰۶۹
شماره پرونده	۹۶-۱۸۷/۲-۱۹۲۴
تاریخ نظریه	۱۳۹۶/۱۲/۱۴

در پرونده ای مادر به قتل رسیده و اکنون دختران و پسران مقتوله خواهان قصاص قاتل هستند آیا فاضل دیه میان ۲ دختر و ۲ پسر مقتوله تقسیم شده و هر یک یک چهارم از فاضل دیه ر ا پرداخت می نمایند یا آنکه دختران هر یک یک ششم و پسران هر کدام دو ششم از فاضل دیه را پرداخت خواهند کرد؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

هرچند که با توجه به بررسی های صورت گرفته در فرض سؤال در بین فتاوی مراجع معاصر، اختلاف نظر وجود دارد و قانون نیز در این خصوص ساکت است، لکن من حیث المجموع با عنایت به مواد قانونی مربوط به اولیای دم و نحوه دریافت دیه از سوی آنها و نحوه پرداخت سهم سایر اولیای دم که متقاضی قصاص نیستند توسط اولیای دم که خواهان قصاص جانی هستند، استنباط می شود که مقررات قصاص و دیات فی الجمله از قواعد باب ارث تبعیت می کند. بنابراین، همان گونه که اگر اولیای دم در مقام دریافت کننده دیه قرار گیرند، بر اساس ارث دیه به آنها پرداخت می شود، در جایی که آنها در مقام پرداخت کننده فاضل دیه قرار گیرند نیز باید هر یک از اولیای دم به نسبت سهم الارث، فاضل دیه را پرداخت نمایند.