نقش سازمان‌های غیردولتی در حمایت از قربانیان جنایات بین‌المللی نزد دادگاه‌های کیفری بین‌المللی
نقش سازمان‌های غیردولتی در حمایت از قربانیان جنایات بین‌المللی نزد دادگاه‌های کیفری بین‌المللی نام مقاله ای است از سید ابراهیم حسینی و سید قاسم زمانی که در شماره یک دوره پنجاه (بهار 1399) فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران منتشر شده است.
چکیده
قربانیان جنایات بین‌المللی اغلب در وضعیت ضعیف و شکننده‌ای قرار دارند. حمایت از آنها در چارچوب محاکم کیفری بین‌المللی اغلب حمایتی ضعیف است، به‌نحوی که اگر به حمایت اساسنامه‌ای از آنها اکتفا شود، کفۀ حمایت به نفع متهمان خواهد بود. سازمان‌های غیردولتی که در چند دهۀ اخیر به‌سرعت به لحاظ کیفی و کمی افزایش یافته‌اند، در این زمینه توانایی چشمگیری برای به توازن کشاندن این رابطه و حمایت از قربانیان در رسیدگی‌های کیفری دارند. این حمایت‌ها چه در دادگاه و چه در خارج از دادگاه ادامه دارد. عمدۀ حمایت‌ها البته در قالب مشاوره‌هایی است که این سازمان‌ها به قربانیان ارائه می‌دهند. مشاوره‌های حقوقی می‌تواند به شکل‌های مختلفی از جمله تدوین دادخواست یا معرفی وکلای مناسب و شناخته‌شده و از این دست صورت پذیرد. اما در سطحی بالاتر این سازمان‌ها با استفاده از ابزارهایی مانند مفهوم دوست دادگاه در محاکم کیفری بین‌المللی نیز حاضر می‌شوند و اطلاعاتی از جرائم رخ‌داده در اختیار دادگاه قرار می‌دهند. به این ترتیب، آنها به برقراری عدالت نیز کمک می‌کنند. سازمان‌های غیردولتی که در این عرصه فعالیت می‌کنند، اغلب سازمان‌هایی شناخته‌شده به‌شمار می‌روند که از این میان می‌توان به عفو بین‌الملل، دید‌بان حقوق بشر، ردرس، جنبش جهانی حقوق بشر و انجمن کانون وکلای بین‌المللی اشاره کرد. سازمان‌های غیردولتی تلاش می‌کنند که از تمام ابزارهای در دسترس برای اجرای عدالت استفاده کنند. با این حال عمده ابزار مورد استفاده، ارتباط با افراد در معرض قربانی شدن و افزایش آگاهی آنان و نیز افزایش ارتباط با دولت‌ها برای افزایش حمایت از قربانیان است.
کلیدواژه‌ها
- حقوق بین الملل کیفری
- دیوان کیفری بین المللی
- سازمان های غیر دولتی
- قربانیان