کیفر قصاص در دوگانگی قرائت موضوعیتگرا و کارکردگرا
کیفر قصاص در دوگانگی قرائت موضوعیتگرا و کارکردگرا مقاله ای از محمد حسن مالدار ، عبدالرضا جوان جعفری بجنوردی و سید محمد جواد ساداتی که در تیر ماه سال 1400 در شماره 23 دوره 12 نشریه پژوهشنامه حقوقی کیفری منتشر شده است .
 | |
| عنوان | کیفر قصاص در دوگانگی قرائت موضوعیتگرا و کارکردگرا |
|---|---|
| نویسنده | محمد حسن مالدار عبدالرضا جوان جعفری بجنوردی سید محمد جواد ساداتی |
| محور موضوعی | حقوق کیفری |
| سال نشر | ۱۴۰۰ |
| منتشر شده در | نشریه پژوهشنامه حقوق کیفری |
| دوره | ۱۲ |
| شماره | ۲۳ |
| دانلود مقاله | دانلود از سایت نشریه |
چکیده
قصاص یکی از مهمترین اشکال مجازات در نظام کیفری شریعت است. در خصوص موضوعیت داشتن یا نداشتن این مجازات، دو قرائت متفاوت در نظریة کیفری شریعت وجود دارد. بر اساس قرائت مشهور، قصاص را باید صرفنظر از شرایط زمانی و مکانی مجازاتی ثابت و غیرقابل تغییر دانست. چنین قرائتی، امکان جایگزینی این مجازات را با دیگر اشکال واکنشهای کیفری غیرممکن میسازد. این خوانش را میتوان «قرائت موضوعیتگرا» نام نهاد. در تقابل با این قرائت، میتوان از «خوانشی کارکردگرا» سخن به میان آورد که بر اساس آن، در نظریة کیفری شریعت، قصاص پدیداری اجتماعی است که حیات آن وابسته به شماری از کارکردهای اجتماعی میباشد. بر اساس این قرائت، تشریع قصاص به واسطة مقتضیات زمان و مکان و البته، کارکردهای اجتماعی این مجازات صورت گرفتهاست. بنابراین، چنانچه در گذر زمان و به واسطة دگرگونیهای اجتماعی، قصاص ناتوان از تحقق کارکرد خود گردد، میتوان آن را با سایر اشکال واکنشهای کیفری جایگزین نمود. بازشناسی ادلهای که هر یک از قرائتهای پیشگفته بر آن تکیه میکنند، نقشی بسیار مهم در دستیابی به درکی دقیق از نظریة کیفری شریعت، بهویژه در خصوص کیفر قصاص، خواهد داشت.
کلید واژه ها
- قصاص
- قرائت موضوعیت گرا
- قرائت کارکرد گرا
- کارکرد اجتماعی مجازات
- مجازات به مثابه پدیدار اجتماعی