نمایش مبدأ برای بررسی اصل جبران همه خسارات از حیث انطباق با مبانی وحدت‌گرا در حوزه فلسفه مسئولیت مدنی

'''بررسی اصل جبران همه خسارات از حیث انطباق با مبانی وحدت‌گرا در حوزه فلسفه مسئولیت مدنی''' نام مقاله ای از [[سید نورالله شاهرخی]] و [[حبیب الله رحیمی]] بوده که در شماره دوم دوره سیزدهم (تابستان 1400) [[مجله علمی مطالعات حقوقی]] منتشر شده است.

== چکیده ==
جستجو در تألیف‌های پیرامون [[مسئولیت مدنی]] نشان می‌دهد امروزه قول مشهور حقوقدانان بر این است که اصلی تحت عنوان اصل جبران همه خسارات وجود دارد که به‌ موجب آن پس از وقوع ضرر به‌عنوان یکی از ارکان تحقق مسئولیت مدنی، آن ضرر صرف‌نظر از نوع آن، در صورت جمع دو رکن دیگر مسئولیت ([[رابطه سببیت]] و [[فعل زیان‌بار]]) باید جبران شود و نیاز به نص قانونی خاص برای تجویز جبران خسارت در هر مورد وجود ندارد. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که آیا می‌توان قائل به جود چنین اصلی در حوزه مبانی فلسفی وحدت‌گرا در مسئولیت مدنی شد؟ هدف مقاله، بررسی همین امر است. رویه قضایی محاکم در این خصوص، مضطرب است. علیرغم شهرت این اصل بین حقوقدانان، ادعای نویسندگان مقاله‌ حاضر این است که جستجو در مبانی فلسفی و اهداف عمده مطرح در حقوق مسئولیت مدنی به ‌روشنی نشان می‌دهد هیچ نظریه‌ای وجود ندارد که مقتضای آن، اصل جبران همه خسارات باشد. فقط از یک نظریه یعنی نظریه جبران خسارت چنین برداشتی ممکن است صورت بگیرد که آن برداشت هم در معرض انتقادهای بنیادین قرار گرفته و امروزه هوادار چندانی در میان فیلسوفان این حوزه ندارد. بر اساس یافته‌های مقاله‌ حاضر، به نظر می‌رسد اعتقاد به چنین اصلی، هم از بُعد عملی ناممکن و باعث کاهش کارایی مسئولیت مدنی در مهندسی فعالیت‌های اجتماعی می‌شود و هم از بُعد نظری، فاقد مبنای استدلالی است. پیشنهاد می‌شود استناد به چنین اصلی به‌عنوان راهنمایی که در موارد سکوت قانون باید مورد عمل قرار بگیرد از ادبیات مسئولیت مدنی ایران حذف شود.

== کلید واژه ها ==

* اصل جبران همه خسارات
* بازدارندگی بهینه
* عدالت اصلاحی
* عدالت توزیعی
* مبانی فلسفی وحدت گرای مسئولیت مدنی