نمایش مبدأ برای ماده ۴۲۹ قانون آیین دادرسی کیفری

'''ماده ۴۲۹ قانون آیین دادرسی کیفری:''' در مواردی که رأی دادگاه توأم با محکومیت به پرداخت [[دیه]]، [[ارش]] یا [[ضرر و زیان ناشی از جرم|ضرر و زیان]] است، هرگاه یکی از جنبه‌های مزبور قابل [[تجدیدنظر خواهی|تجدیدنظر]] یا [[فرجام خواهی|فرجام]] باشد، [[تبعیت جنبه حقوقی از جنبه کیفری جرم|جنبه‌های دیگر رأی نیز به تبع آن]]، حسب مورد قابل تجدیدنظر یا فرجام است.
* {{زیتونی|[[ماده ۴۲۸ قانون آیین دادرسی کیفری|مشاهده ماده قبلی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۴۳۰ قانون آیین دادرسی کیفری|مشاهده ماده بعدی]]}}

== پیشینه ==
سابقاً [[ماده ۲۳۴ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری مصوب ۱۳۷۸|ماده ۲۳۴ قانون آیین دادرسی کیفری (مصوب ۱۳۷۸)]]، در این خصوص وضع شده بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دعوای حقوقی در دادگاه کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3157672|صفحه=|نام۱=امیر|نام خانوادگی۱=خلفیان|چاپ=1}}</ref>

== فلسفه و مبانی نظری ماده ==
از آن جا که مقصود از تجدید نظر، بازبینی کردن مجدد [[دادگاه بدوی|رأی بدوی]] است، این تجدید نظر باید شامل تمام مسائل بوده و به دادگاه تجدید نظر، اختیار تام در راستای بررسی تمام ابعاد مسئله داده شود،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فرایند دادرسی کیفری (جلد دوم) (از صلاحیت و مراجع رسیدگی تا مرحله دادرسی و اجرای احکام)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3283100|صفحه=|نام۱=بهروز|نام خانوادگی۱=جوانمرد|چاپ=1}}</ref> از سوی دیگر باید میان [[دعوای خصوصی]] و [[دعوای عمومی|عمومی]] قائل به ارتباط کامل بوده و دعوای عمومی را مبنای دعوای خصوصی دانست،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اصول آیین دادرسی کیفری ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4157196|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> [[تفسیر به نفع متهم|تفسیر قانون به نفع متهم]] نیز مؤید صحت این دیدگاه است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دادرسی و حکم غیابی در حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2641708|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref>

== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
ماده فوق در خصوص تأثیر دعوای خصوصی بر دعوای عمومی از لحاظ امکان تجدید نظرخواهی وضع شده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول))کلیات و دعاوی ناشی از جرم(|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=سازمان چاپ و انتشارات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2882184|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=آخوندی اصل|چاپ=16}}</ref> [[مهلت تجدید نظرخواهی|مهلت تجدیدنظرخواهی]] از احکام صادره در خصوص ضرر و زیان نیز تابع جنبه کیفری امر است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دادرسی و حکم غیابی در حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2641700|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref>

=== نکات توضیحی ===
گاه ممکن است حکم دادگاه در امور کیفری علاوه بر صدور مجازات قانونی، محکومیت به پرداخت دیه یا ضرر و زیان را هم دربرداشته باشد. در چنین مواردی به‌طور استثنایی اگر حکم دادگاه در خصوص محکومیت [[متهم]] به مجازات کیفری قابل تجدید نظر باشد، به تبع آن حکم صادره در خصوص ضرر و زیان یا همان جنبه حقوقی امر نیز قابل تجدیدنظر است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تأمین اجتماعی مقدمه ای بر اصول اساسی|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4710720|صفحه=|نام۱=فراز|نام خانوادگی۱=فیروزی مندی|نام۲=سمیره|نام خانوادگی۲=احمدی|چاپ=1}}</ref> لذا بر اساس ماده فوق اگر چه احکام صادره در [[دعوای مالی|دعاوی مالی]] که ارزش خواسته کمتر از سه میلیون ریال باشد مطابق مقررات [[قانون آیین دادرسی مدنی|دادرسی مدنی]] قابل تجدید نظر نیست، اما در فرضی که به عنوان ضرر و زیان ناشی از جرم و توأم با جنبه کیفری مورد رسیدگی قرار بگیرد، در فرض قابلیت تجدیدنظر از جنبه کیفری، حکم صادره در خصوص ضرر و زیان نیز قابل تجدید نظر است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4967280|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=کریمی|نام۲=مهدی|نام خانوادگی۲=شریفی|چاپ=1}}</ref> لذا اگر دعوای خصوصی ناشی از جرم در [[دادگاه حقوقی]] اقامه شود، احکام تجدیدنظر از آن بر اساس مقررات آیین دادرسی مدنی خواهد بود، اما در فرض رسیدگی به دعوای خصوصی ضمن رسیدگی به دعوای عمومی در [[دادگاه کیفری|دادگاه جزایی]]، در فرض قابلیت تجدیدنظر از حکم صادره در دعوای عمومی، دعوای خصوصی نیز قابل تجدید نظر خواهد بود. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دعوای حقوقی در دادگاه کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3157648|صفحه=|نام۱=امیر|نام خانوادگی۱=خلفیان|چاپ=1}}</ref>

== رویه‌های قضایی ==

* بر اساس نظر کمیسیون در یکی از [[نشست‌ قضایی|نشست‌های قضایی]]، با توجه به اینکه منشأ هر دو مجازات در دعوای خصوصی و عمومی یکسان است و نیز با توجه به اصل تفسیر قانون به نفع متهم، [[دادگاه تجدید نظر]] در فرض رسیدگی به جنبه جزایی و [[جنبه عمومی جرم|عمومی جرم]]، [[صلاحیت]] رسیدگی به [[جنبه خصوصی جرم|جنبه خصوصی]] را نیز خواهد داشت.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه نشست‌های قضایی (مسائل آیین دادرسی کیفری (قسمت هشتم))|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=راه نوین|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2578100|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضاییه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref>
* همچنین بر اساس [[رای وحدت رویه|رأی وحدت رویه]] شماره ۶۰۶–۱۳۷۵/۳/۱ اگر دادگاهی ضمن رسیدگی به امر کیفری، به دعوای ضرر و زیان ناشی از جرم نیز رسیدگی کند، به تبع امر حقوقی حکم جزایی نیز در این موارد قابل تجدید نظر در [[دیوان عالی کشور]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی کیفری در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=خط سوم|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3775264|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=حمید|نام خانوادگی۲=حاجی زاده|نام۳=یاسر|نام خانوادگی۳=متولی جعفرزاده|چاپ=2}}</ref>
* [[نظریه شماره 7/1401/1019 مورخ 1401/10/11 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درمورد تجدید نظر خواهی در مواردی که رای دادگاه توأم با محکومیت به پرداخت دیه باشد]]

== مصادیق و نمونه‌ها ==
اگر حکم دادگاهی مبنی بر محکومیت به پنج سال زندان و پرداخت دو میلیون ریال ضرر و زیان ناشی از جرم باشد، هر دو جنبه کیفری و حقوقی حکم مذکور، قابل تجدیدنظرخواهی هستند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1286940|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=13}}</ref>

== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{مواد قانون آیین دادرسی کیفری}}

[[رده:مواد قانون آیین دادرسی کیفری]]
[[رده:اعتراض به آراء]]
[[رده:تجدیدنظرخواهی]]
[[رده:فرجام خواهی]]