نمایش مبدأ برای نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۸۹۳ مورخ ۱۴۰۳/۰۲/۰۲ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره وظیفه دادستان نظامی در ضرر و زمان ناشی از جرم مربوط به نیروهای مسلح

{{جعبه اطلاعات نظریات مشورتی|شماره نظریه=7/1402/893|شماره پرونده=1402-168-893ک|تاریخ نظریه=1403/02/02|موضوع نظریه=[[آیین دادرسی کیفری]]|محور نظریه=[[آیین دادرسی جرایم نیروهای مسلح]]}}
'''چکیده نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۸۹۳ مورخ ۱۴۰۳/۰۲/۰۲ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره وظیفه دادستان نظامی در ضرر و زمان ناشی از جرم مربوط به نیروهای مسلح:'''  هرگاه در اثر وقوع [[بزه|بزهی]] که رسیدگی به آن در [[صلاحیت]] [[دادگاه نظامی]] است، [[خسارت]] یا [[ضرر مالی|زیان مالی]] متوجه [[نیروهای مسلح]] شده باشد در فرضی که حکم به [[رد مال]] به [[نفع]] [[دولت]] صادر شود [[دادستان نظامی|دادستان]] می تواند نسبت به [[شناسایی]] و [[توقیف اموال]] اقدام و در صورت وجود شرایط قانونی درخواست [[بازداشت]] وی را نیز بکند.

== استعلام ==
در [[ماده ۱۳۴ قانون مجازات جرائم نیرو های مسلح مصوب ۱۳۸۲|ماده ۱۳۴ قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح]] که سابقه [[تقنینی]] در [[قانون دادرسی وکیفر ارتش]] نیز دارد، مقرر شده است: هرگاه در اثر وقوع بزهی که رسیدگی به آن در صلاحیت دادگاه های نظامی است، خسارت یا زیان مالی متوجه نیروهای مسلح شده باشد، [[دادستان نظامی]] با [[تعقیب]] موضوع از لحاظ [[جنبه عمومی جرم|جنبه عمومی]] از حیث دریافت خسارات در [[دادگاه]]، سمت [[نمایندگی]] نیروهای مسلح را دارا خواهد بود. با توجه به این که [[مقنن]] از عبارت دریافت خسارات استفاده نموده و فرآیند دریافت خسارت نیز عملا پس از صدور [[رأی قطعی|حکم قطعی]] و در مرحله [[اجرای احکام]] شروع می شود و در [[محکومیت های مالی]] به استناد [[ماده 2 قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی مصوب 1377|ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی]]، مرجع اجراکننده رأی به تقاضای [[محکوم له]] (یا [[نماینده قانونی]] او) مکلف است نسبت به شناسایی اموال [[محکوم علیه]] و توقیف آن به میزان محکوم به اقدام کند و از طرفی به استناد [[ماده 2 قانون اجرای احکام مدنی|ماده ۲ قانون اجرای احکام مدنی]] و سایر [[قوانین موضوعه مملکت|قوانین موضوعه]]، نماینده محکوم له نیز مانند شخص محکوم له می تواند [[درخواست]] اجرای احکام را از دادگاه داشته باشد، حال در فرضی که به موجب حکم قطعی دادگاه، [[یگان نظامی]] با رعایت [[تشریفات دادرسی]] محکوم له واقع شود، آیا دادستان به استناد ماده ۱۳۴ قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح و ماده ۲ قانون اجرای احکام مدنی و در اجرای مقررات [[ماده 3 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی|مواد ۲ و ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت مالی]] می تواند (در مواردی که یگان اجرای حکم محکومیت مالی محکوم علیه را از دادگاه درخواست نمی نماید) به نمایندگی از یگان نظامی تقاضای شناسایی و توقیف اموال محکوم علیه (که مقدمه ضروری دریافت خسارت از محکوم علیه است) و سپس درخواست [[حبس]] وی از دادگاه بنماید؟ (لازم به ذکر است که در برخی موارد نمایندگان حقوقی یگان ها در جهت رعایت حقوق [[بیت المال]] اهتمام لازم و جدی ندارند و عدم اقدام دادستان در این مورد و به نمایندگی از یگان نظامی موجب [[تضییع حق|تضییع حقوق]] بیت المال و [[مصونیت]] محکوم علیه از جبران خسارت وارده به دولت می گردد.)

== نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه ==
مطابق تبصره [[ماده ۵۳۷ قانون آیین دادرسی کیفری|ماده ۵۳۷ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲]] و [[ماده ۵۴۰ قانون آیین دادرسی کیفری|ماده ۵۴۰ این قانون]]، اجرای حکم رد مال و [[ضرر و زیان ناشی از جرم]] مطابق مقررات قانون اجرای احکام مدنی و قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی است و مطابق [[ماده 22 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی|ماده ۲۲ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، محکومیت]] به رد مال و ضرر و زیان ناشی از جرم و از آن جمله مواد ۲ و ۳ این قانون دایر بر بازداشت محکوم مشمول مقررات این قانون است؛ لذا در فرضی که حکم به رد مال به نفع دولت صادر می شود و به اموال محکوم دسترسی نیست مقامی که مطابق قانون حق مطالبه ضرر و زیان ناشی از جرم را دارد (همانند دادستان) می تواند نسبت به شناسایی و توقیف اموال اقدام و در صورت وجود شرایط قانونی درخواست بازداشت وی را نیز تقدیم کند.

== مواد مرتبط ==

* [[ماده ۱۳۴ قانون مجازات جرائم نیرو های مسلح مصوب ۱۳۸۲]]
* [[ماده 2 قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی مصوب 1377]]
* [[ماده 3 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی]]
* [[ماده 22 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی]]
* [[ماده 2 قانون اجرای احکام مدنی]]
* [[ماده ۵۳۷ قانون آیین دادرسی کیفری]]
* [[ماده ۵۴۰ قانون آیین دادرسی کیفری]]

== جستارهای وابسته ==

* [[دادگاه نظامی]]
* [[ضرر و زیان ناشی از جرم]]
* [[دادستان نظامی]]

[[رده:نظرات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه]]
[[رده:نظرات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه سال ۱۴۰۳]]
[[رده:نظرات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه (آیین دادرسی کیفری)]]
[[رده:نظریه 2]]
[[رده:آیین دادرسی جرایم نیروهای مسلح]]