ماده ۱۲۰۳ قانون مدنی

ماده ۱۲۰۳ قانون مدنی: در صورت بودن زوجه و یک یا چند نفر واجب‌النفقه‌ی دیگر، زوجه مقدم بر سایرین خواهد بود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

واجب النفقه: شخصی است که به موجب قانون، می‌تواند نفقه خود را، از برخی اقارب خود، مطالبه نماید. نفقه، یعنی تأمین مخارج لازم برای بقای نظام خانواده. به پرداخت کننده نفقه، منفق گویند و دریافت کننده نفقه را، منفقٌ علیه نامند. تعهد انفاق نیز، یعنی تعهد پرداخت نفقه، به موجب قانون یا قرارداد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

برخلاف نفقه اقارب، در انفاق زوجه، استطاعت مرد شرط نیست.

اگر منفق، توانایی انفاق همه اشخاص واجب النفقه را، نداشته باشد؛ نفقه زوجه او، بر نفقه اقارب، مقدم خواهدبود.

در صورت بودن زوجه و یک یا چند نفر واجب‌النفقهٔ دیگر، زوجه مقدم بر سایرین خواهد بود؛ زیرا انفاق زن، تنها به جهت گذران امور معیشتی او نبوده؛ و بیشتر به طلب مالی شبیه است.

مفاد این ماده، نسبت به زوجه دائمی و موقت، قلمرو شمول دارد.

نکات توضیحی

مادهٔ فوق، بیان می‌دارد که هر گاه مادر و زوجه، واجب النفقه باشند، نفقهٔ زوجه مقدم است. لیکن در فرضی که نفقهٔ پدر و مادر مطرح باشد، فرد مخیر است.

مستندات فقهی

به دلالت اجماع، در صورت بودن زوجه و یک یا چند نفر واجب‌النفقهٔ دیگر، زوجه مقدم بر سایرین خواهد بود.

سوابق فقهی

در صورت بودن زوجه و یک یا چند نفر واجب‌النفقهٔ دیگر، زوجه مقدم بر سایرین خواهد بود؛ زیرا انفاق زن، تنها به جهت گذران امور معیشتی او نبوده؛ و بیشتر به طلب مالی شبیه است.

در صورت بودن زوجه و یک یا چند نفر واجب‌النفقهٔ دیگر، زوجه مقدم بر سایرین خواهد بود؛ زیرا انفاق زن، بر پایه موازنه استوار بوده؛ و بر ذمه زوج قرارمی گیرد؛ اما انفاق اقارب مبتنی بر تعاون و مساعدت است.

رویه‌های قضایی

اگر درآمد روزانه شخصی ۷۰۰۰۰ تومان بوده؛ و مخارج روزمره خود شخص، ۲۰۰۰۰ تومان بوده؛ و نفقه زوجه او، با احتساب هزینه‌های خوراک و آشامیدن و پوشاک و … روزانه ۳۰۰۰۰ تومان باشد؛ آنچه زاید بیاید به متعلق به اقربای واجب النفقه منفق خواهد بود؛ و به نحو تساوی، بین آنان تقسیم می‌گردد.