ماده ۵۲۹ قانون مدنی

عقد مزارعه به فوت متعاملین یا احد آن‌ها باطل نمی‌شود مگر این که مباشرت عامل شرط شده باشد در این صورت به فوت او منفسخ می‌شود.

توضیح واژگان

مزارعه یعنی قراردادی معاوضی و خاص، بین دو یا چند نفر در رابطه با زمین زراعی، در برابر سهم مشخصی از محصول آن.

پیشینه

به موجب ماده ۶۲۶ قانون مدنی مصر، مزارعه، با فوت مؤجر منفسخ نمی‌گردد. اما مرگ مستأجر، عقد مزبور را منحل می‌نماید.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

با وفات یکی از طرفین مزارعه، وارث او، قائم مقام متوفی می‌گردد؛ مگر درصورت وجود شرط مباشرت عامل.

حکم این ماده، ناظر به موردی است که مباشرت عامل، قید تراضی و اجرای مفاد قرارداد باشد. چنانچه مباشرت شرط فرعی باشد؛ مزارعه با فوت عامل منحل نگردیده؛ و مالک می‌تواند عقد را فسخ نماید.

درصورت شرط مباشرت، با مرگ زارع، مزارع از خیار تخلف شرط برخوردار بوده؛ و چنانچه عقد را فسخ ننماید؛ وصی، ورثه، یا قائم مقام عامل، باید به جانشینی از وی، وظایف او را انجام دهند. درواقع شرط مباشرت، موجب ثبوت حق فسخ می‌گردد؛ نه انفساخ عقد با رحلت زارع. اگر عامل، فاقد وارث باشد؛ دراینصورت قاضی، از محل ترکه وی، شخصی را تعیین می‌نماید تا به تعهدات او عمل نماید.

سوابق فقهی

مرگ هر یک از طرفین، موجب انفساخ مزارعه نمی‌گردد. درصورت فوت عامل، یا وراث وی، به تعهد او عمل می‌نمایند؛ یا اینکه شخصی را اجیر می‌نمایند؛ تا وظایف او را انجام دهد. و ممکن است حق‌الزحمه اجیر را، از محل سهم او پرداخت نمایند. اگر طرفین شرط نموده باشند که خود عامل، در کارها مباشرت نماید؛ دراینصورت با فوت وی، عقد منحل می‌گردد.