ماده ۵۲۳ قانون مدنی

زمینی که مورد مزارعه است باید برای زرع مقصود، قابل باشد اگر چه محتاج به اصلاح یا تحصیل آب باشد و اگر زرع، محتاج به عملیاتی باشد (از قبیل حفر نهر یا چاه و غیره) و عامل در حین عقد جاهل به آن بوده باشد حق فسخ معامله را خواهد داشت.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

زمین موضوع مزارعه، باید از قابلیت انتفاع موردنظر طرفین برخوردار باشد؛ و چنانچه بعد عقد، ویژگی‌های لازم را از دست بدهد؛ دراینصورت برای عامل، خیار تعذر به وجود می‌آید.

اگر زمین موضوع مزارعه بایر بوده؛ ولی امکان تحصیل آب، ازطریق حفر چاه وجود داشته باشد؛ دراینصورت عقد صحیح است. لیکن اگر بین طرفین، مقرر نگردیده باشد که وظیفه حفر چاه، با چه کسی است؛ مالک ملزم به اتیان این امر خواهد بود.

سوابق فقهی

ممکن است مالک، زمین بایری را، که کشاورزی در آن میسر نیست؛ به شخص دیگری بسپارد تا آن را آباد گردانیده؛ و آماده زراعت کند. و پس از مدتی کشت و برداشت در آن زمین، بین آنان قرارداد مزارعه انشاء گردد؛ و چنین توافقی اشکال ندارد.