ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی

در موارد زیر خوانده می تواند ضمن پاسخ نسبت به ماهیت دعوا ایراد کند:

1)دادگاه صلاحیت نداشته باشد.

2)دعوا بین همان اشخاص در همان دادگاه یا دادگاه هم عرض دیگری قبلا" اقامه شده و تحت رسیدگی باشد و یا اگر همان دعوا نیست دعوایی باشد که با ادعای خواهان ارتباط کامل دارد.

3)خواهان به جهتی ازجهات قانونی از قبیل صغر، عدم رشد، جنون یا ممنوعیت از تصرف دراموال در نتیجه حکم ورشکستگی، اهلیت قانونی برای اقامه دعوا نداشته باشد.

4)ادعا متوجه شخص خوانده نباشد.

5)کسی که به عنوان نمایندگی اقامه دعوا کرده از قبیل وکالت یا ولایت یا قیمومت و سمت او محرز نباشد.

6)دعوای طرح شده سابقا" بین همان اشخاص یا اشخاصی که اصحاب دعوا قائم مقام آنان هستند، رسیدگی شده نسبت به آن حکم قطعی صادر شده باشد.

7)دعوا بر فرض ثبوت، اثر قانونی نداشته باشد از قبیل وقف و هبه بدون قبض

8)مورد دعوا مشروع نباشد.

9)دعوا جزمی نبوده بلکه ظنی یا احتمالی باشد.

10)خواهان در دعوای مطروحه ذی نفع نباشد.

11)دعوا خارج از موعد قانونی اقامه شده باشد.

توضیح واژگان

ختم پرونده : زمانی است که اقدامات ماموران صلاصیت دار به پایان می رسد اقدام دیگری به استناد مستندات آن پرونده مقدور نیست ، زیرا پرونده مختومه شده است .82413

اعتبار امر قضاوت شده : زمانی است که رای وصف قطعیت پیدا کرده ، در اصطلاح به آن اعتبار امر قضاوت شده گویند.512348

ایراد: ایراد در لغت به مفهوم وارد ساختن ، چیزی را بر سر کسی وارد کردن ، می باشد و در حقوق به منزله سدی است که معمولا به طور موقت در جریان رسیدگی به دعوا قرار می گیرد .624384

ذینفع بودن : یکی از شرایط اقامه دعوا این است که در صورت صدور حکم علیه طرف دیگر نفعی به خواهان برسد.320804

پیشینه

در ماده 198 قانون سابق پیشی بینی شده بود که مدعی علیه می توانست در زمان طرح ایراد دعوا عدم احراز سمت بدون آنکه پاسخ مدعی را بدهد ، ایراد کند اما در ماده 84 قانون جدید خوانده می تواند ضمن پاسخ به ماهیت دعوی ایراد کند که پاسخگویی به شخصی که سمتش از نظر خوانده ایراد دارد ، منطقی به نظر نمی رسد.624278

نکات توضیحی و تفسیری و دکترین

ایرادات ماده 84 قانون آیین دادرسی دسته ای از امور اتفاقی است که اصولا موجب وقفه موقت در جریان رسیدگی دعوی  می شود 627149//

در مورد این که آیا آرای صادره از مراجع غیر صالح دارای اعتبار امر قضاوت شده می باشد یا خیر دوو نظر وجود دارد : عده ای معتقدند که در صورت عدم صلاحیت مرجع ( خواه ذاتی ،خواه محلی) رای دادگاه مبنای اعتبار نمی باشد ، اما نظر دوم که به نظر صحیح می باشد این است که صدور رای از مرجع غیر صالح نیز دارای اعتبار امر قضاوت شده می باشد .611441زیرا اعتبار امر قضاوت شده قاعده می باشد و عدم اجرای آن نیازمند نص صریح در قانون می باشد و چنین نصی وجود ندارد.311415

از مصادیق بی اثر بودن دعوا در فرض اثبات می توان به وقف و هبه بدون قبض اشاره نمود./142307

سوابق و مستندات فقهی

علما برای شنیدن دعوی مدعی شرایطی را ذکر کرده اند : 1) مدعی باید دارای شرایط تکلیف مثل بلوغ و عقل باشد 2) دارای رشد و تشخیص باشد 3) بر آنچه ادعا می کند سلطه و ولایت داشته باشد 4) ادعای او از نظر عقل و عرف ممکن باشد 5) ادعایی صریح در مستحق بودن مدعی داشته باشد 6) ادعای او جزمی باشد.180223

مصادیق و نمونه ها

1)از مصادیق بی اثر بودن دعوا در فرض اثبات می توان به وقف و هبه بدون قبض اشاره نمود./142307

2)مثال برای طرح ایراد : مثلا در دعوای فرد محجور ،خوانده می گوید دعوی خواهان را وقتی پاسخ خواهدداد که ولی و یا قیم طرح دعوی کنند.624384