ماده ۱۵۱ قانون آیین دادرسی مدنی

درخواست تأمین دلیل چه کتبی یا شفاهی باید حاوی نکات زیرباشد:

1)مشخصات درخواست کننده و طرف او.

2)موضوع دعوایی که برای اثبات آن درخواست تأمین دلیل می شود.

3)اوضاع و احوالی که موجب درخواست تأمین دلیل شده است.

توضیح واژگان

تامین دلیل : در قانون تامین دلیل تعریف نشده است اما می توان گفت شیوه است برای حفاظت از حالات و وضعیت هایی که امکان تغییر آنها وجود داشته و درخواست کننده آن قصد دارد به منظور اثبات ادعای خویش در آینده به آن وضعیت ، استناد نماید. به بیان دیگر تامین دلیل به معنای در امنیت قراردادن ادله می باشد.28097//28094

پیشینه

مفاد این ماده در ماده 318 قانون سابق بیان شده بود با این تفاوت که به جای کلمه «مشخصات» از عبارت «نام و شهرت» استفاده شده بود.139132

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

این ماده شرایط درخواست تامین دلیل را بیان می کند114094این درخواست ممکن است کتبی و در همان دادخواست مربوط به دعوا و یا به صورت تقدیم لایحه یا به طور شفاهی قبل از دعوا یا در اثنا رسیدگی مطرح شود که در مورد اخیر مراتب در صورتجلسه قید می شود.1328066 که در هر حال باید دارای شرایط ذیل باشد : 1) مشخصات درخواست کننده و طرف او 2) موضوع دعوایی که برای اثبات آن درخواست تامین دلیل می شود . 3) اوضاع و احوالی که موجب درخواست تامین دلیل شده است .

مقصود از «طرف او» ، شخصی است که ممکن است در آینده، دعوی مستند به این تامین دلیل، به طرفیت او مطرح شود و خوانده دعوا قرار گیرد.604438در صورتی که درخواست تامین دلیل پیش از اقامه دعوا باشد مطابق ماده 154 ق.آ.د.م دادگاه نمی تواند به علت مشخص نبودن طرف دعوا ( خوانده ) درخواست تامین را رد کند 335507

مقصود از شرط دوم موضوع دعوای آینده می باشد به عنوان مثال تامین دلیل از خودرو تصادفی در آینده میتواند در دعوی مطالبه خسارت مورد استفاده قرار گیرد.588783

شرط سوم راجع به شرح وضعیتی است که برای متقاضی تامین دلیل پیش آمده یا در آینده ممکن است حادث شود و توضیحی از بیم و ظن او بر اینکه استفاده از دلایل اثبات آن وضعیت در آینده مقدور نمی باشد.588785

مصادیق و نمونه ها

1) شخصی ساختمانی را به مقاطعه داده ، مقاطعه کار ملتزم شده است که اگر در مودت معینی بنا را تحویل ندهد مبلغی به عنوان خسارت تادیه نماید ، در تاریخ انقضای مدت ساختمان ناتمام است صاحب کر برای اینکه صورت وضعیت ساختمان را در آن ثبت و تامین نماید درخواست تامین دلیل ( رجوع کارشناس و معاینه محل) می نماید و باید ضمن آن تصریح نماید که درخواست برای اثبات دعوای مطالبه وجه التزام تاخیر انجام تعهد می باشد. در این صورت دیگر مقاطعه کار نمیتواند در اینده مدعی تحویل ساختمان در موعد مقرر شود.588783///588785

2) شخصی اسبی خریده که بعد از آن متوجه می شود که اسب معیوب بوده و در زمان عقد عیب برای او  مخفی مانده است ، با درخواست تامین دلیل دادگاه دامپزشکی را جهت ثبت و ضبط وضعیت بیماری اسب مشخص می نماید. تا در صورت تلف حیوان یا انکار فروشنده ادله برخلاف ادعای وی تهیه شده است.588783//588785