ماده ۱۵۳ قانون آیین دادرسی مدنی

دادگاه می تواند تأمین دلیل را به دادرس علی البدل یا مدیر دفتر دادگاه ارجاع دهد مگر در مواردی که فقط تأمین دلیل مبنای حکم دادگاه قرار گیرد در این صورت قاضی صادرکننده رأی باید شخصاً اقدام نماید یا گزارش تأمین دلیل موجب وثوق دادگاه باشد.

توضیح واژگان

تامین دلیل : در قانون تامین دلیل تعریف نشده است اما می توان گفت شیوه است برای حفاظت از حالات و وضعیت هایی که امکان تغییر آنها وجود داشته و درخواست کننده آن قصد دارد به منظور اثبات ادعای خویش در آینده به آن وضعیت ، استناد نماید. به بیان دیگر تامین دلیل به معنای در امنیت قراردادن ادله می باشد.28097

پیشینه

این ماده در قانون سال 1290 مشابهی ندارد.699334

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

مطابق این ماده هریک از رئیس ، دادرس و مدیر دفتر دادگاه می توانند تامین دلیل را انجام دهند و برای مشخص کردن مامور اجرای دلیل بین این سه نفر تشخیص رئیس دادگاه تعیین کننده می باشد.114103

به طور کلی در غیاب رئیس دادگاه دادرس علی البدل جانشین اوست و می تواند کلیه پرونده ها اعم از اینکه به او ارجاع شده باشد یا نشده باشد و رئیس دادگاه سابقه داشته باشد یا نداشته باشد ، رسیدگی و رای صادر نماید.1414720

در شورای حل اختلاف در موردی که تامین دلیل مبنای حکم واقع شود از جهت رعایت مفاد این ماده لازم است اجرای قرار توسط قاضی شورا که در واقع قاضی صادر کننده رای است به عمل آید.1328082

انتقادات

این ماده از چند منظر قابل انتقاد می باشد : 1) غالب مواردی که از دادگاه ها تقاضای تامین دلیل صورت می گیرد ، تنها دلیلی است که از آن تقاضای تامین شده است ،بنابر این ارجاع این امر مهم به مدیر دفتر دادگاه که از کارمندان اداری است خالی از اشکال نمی باشد 2 ) در مورد اینکه در زمانی که تامین دلیل تنها دلیل صدور حکم باشد قاضی شخصا برای تامین دلیل اقدام نماید و یا که گزارش تامین دلیل مورد وثوق وی باشد ، این جمله شدیدا قابل انتقاد می باشد چرا که در زمان تامین دلیل به هیچ وجه  مشخص نیست که آیا در دعوا تامین دلیل تنها دلیل است یا دلایل دیگری مثل اقرار طرف مقابل وجود دارد ؟ 869315//312068