ماده ۲۴۸ قانون آیین دادرسی مدنی

دادگاه می تواند راساً یا به درخواست هریک از اصحاب دعوا قرار معاینه محل را صادر نماید. موضوع قرار و وقت اجرای آن باید به طرفین ابلاغ شود.

توضیح واژگان

اثبات غیر مستقیم: منظور از اثبات غیر مستقیم فراهم آوردن اوضاع و احوالی است که از نظر قاضی دلیل تحقق امری است و این اوضاع و احوال به طور معمول توسط اصحاب دعوا تقدیم می شود.530015

پیشینه

مفاد این ماده در ماده 436 ق.ا.د.م بیان شده بود، در قانون جدید بر خلاف قانون سابق معاینه محل و تحقیق محلی به دلیل وجوه اشتراک زیادی که میان آن ها وجود دارد در یک مبحث آمده است.139871

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

قرار معاینه محل از جمله قرارهای اعدادی است ؛ یعنی با اجرای این قرار ، پرونده آماده صدور رای می شود و دادگاه نیز می تواند از آن عدول کند.313316 در صورتی که تصدی شعبه با چند قاضی باشد ، ممکن است یکی از آن ها معاینه را انجام دهد ، طرفین دعوا باید در محل اجرای معاینه حاضر باشند ، اما اگر به شکل صحیحی دعوت شوند ، عدم حضور آن ها مانعی برای انجام قرار معاینه محل نمی باشد.306689

معاینه محل از این جهت که قاضی وقایع را لمس می کند و دلیل را با مشاهدات خود استحصال می نماید از دلایل بسیار مناسب برای کشف واقعیت دعوا می باشد و باعث اقناع وجدان نسبی برای قاضی می شود، زیرا گفته های طرفین و توصیف وقایع هرگز جای دیدن را نمی گیرند 139877

اصولا محل رسیدگی به دلایل در دادگاه می باشد اما در مواردی مانند موضوع معاینه محل و یا تحقیقات محلی رسیدگی خارج از دادگاه صورت می گیرد.295214

مصادیق و نمونه ها

از جمله دیگر مصادیق امارات قضایی موارد تحقیق محلی و معاین محلی می باشند ، که در مواد 248 تا 256 ق.ا.د.م و مواد 78 به بعد ق.ا.د.ک از آن ها یاد شده است ، به عنوان مثال می توان مراجعه قاضی به محل وقوع قتل به منظور اطلاع از کم و کیف موضوع را از مصادیق معاینه محل دانست.410516