ماده ۱۱۹۴ قانون مدنی

پدر و جد پدری و وصی منصوب از طرف یکی از آنان، ولی خاص طفل نامیده می‌شود.

توضیح واژگان

وصی کسی است که توسط پدر یا جد پدری، برای دوران پس مرگ آنان، جهت تصدی امور مالی طفل، انتخاب می شود.

حق ایصاء یعنی موصی به وصی، اذن در تعیین جانشین برای خود، داده باشد.

وصایت بر اشخاص، یعنی اینکه ولی قهری به موجب وصیت عهدی، به شخص ثالث، اختیار نگهداری مولی علیه خود را، اعطا نماید. و به شخصی که ولی قهری، برای بعد از خود، معین می نماید تا به اداره امور مولی علیه او بپردازد؛ ولی خاص گویند.

اعطای نمایندگی از سوی قانونگذار را، نمایندگی قانونی گویند.

به مواردی که نمایندگی شخص، در قانون پیش بینی شده؛ و اراده او و اصیل، نقشی در زوال این رابطه ندارد؛ نمایندگی قانونی اخص گویند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

ولی خاص، نسبت به قیم، از اختیارات بیشتری برخوردار است.

وصی، همان اختیارات ولی قهری را، دارا است؛ به همین دلیل ماهیت حقوقی وصایت را، احداث ولایت دانسته‌اند.

با وجود ولی خاص، شخص فاقد اهلیت، تحت ولایت او قرار خواهدداشت.

قانون مدنی، وصی را در دسته اولیای محجور، قرار داده است.

مستندات فقهی

به دلالت اجماع، پدر و جد پدری و هر چه بالاتر رود؛ ولی طفل محسوب گردیده؛ و مادر او، ولایتی ندارد.

رویه های قضایی

به موجب نظریه مشورتی شماره 5766/7 مورخه 10/9/1376 اداره حقوقی قوه قضاییه، وصی، از کلیه اختیارات پدر و جد پدری، برخوردار است.