ماده ۱۲۶۶ قانون مدنی

در مقرله اهلیت شرط نیست لیکن بر حسب قانون باید بتواند دارای آن چه که به نفع او اقرار شده است بشود.

توضیح واژگان

اقرار در لغت، یعنی اعتراف به حق.

به اقراری که حین مذاکره، و یا در جلسه دادرسی، و یا در دفاعیه کتبی ذکر شده باشد؛ اقرار در دادگاه گویند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

کسی که اقرار، به نفع او واقع می گردد، باید از اهلیت تمتع برخورداربوده؛ تا بتواند مالک مقرٌبه شود.

مقرٌبه حق است. پس مقرٌله باید بتواند آن را تملک نماید. بنابراین مقرٌله باید موجود بوده؛ یعنی به دنیاآمده باشد. و اقرار به نفع شخصی که هنوز، نطفه او تشکیل نشده؛ صحیح نیست.

شرایط مربوط به مقرٌله، جزء ارکان اقرار نیست؛ بلکه شرط نفوذ آن است؛ بنابراین مقرٌ له باید موجود، معلوم، و دارای اهلیت باشد.

در مقرٌله اهلیت تمتع شرط است؛ اما نیازی نیست که وی، واجد اهلیت استیفا باشد: زیرا مفاد اقرار را، شخص دیگری اجرا می نماید نه او.

سوابق فقهی

اقرار برای اشیاء و جانوران صحیح نیست. زیرا ولی اگر منظور مقر، اقرار به نفع مالک شیء یا حیوان باشد؛ اشکالی ندارد. اقرار برای آرامگاه، مسجد و مدرسه، صحیح بوده؛ و دراینصورت مقر باید مقرٌبه را، به متولی مکان مزبور تحویل دهد؛ تا صرف امور مربوطه نماید. و در مقرٌله، قابلیت تملک شرط است؛ لذا اقرار به نفع جانوران، فاقد اثر است. و مقرٌله، باید دارای اهلیت تملک باشد.

انتقادات

قانون مدنی، درمورد اقرار به نفع شخص حقوقی، ساکت است. شخص حقوقی، درصورت برخورداری از اهلیت تمتع، می تواند مقرٌله واقع شود.

مذاکرات تصویب

یکی از نمایندگان مجلس، درمورد منظور ماده از ذکر اصطلاح "اهلیت" سؤال نمود. وزیر عدلیه، پس از شرح اقسام اهلیت و شرایط آنها، متذکر گردید که منظور از اهلیت در این ماده، اهلیت تمتع است.