ماده ۱۳۰۳ قانون مدنی

در صورتی که بطلان مندرجات مذکوره در ماده قبل ممضی به امضای طرف بوده و یا طرف، بطلان آن را قبول کند و یا آن که بطلان آن در محکمه ثابت شود مندرجات مزبور بلااثر است.

توضیح واژگان

به مفاد عبارات مذکور در سند، مندرجات سند گویند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

گاهی به دلیل فراموشی، اشتباه، یا عدم دلالت مطالب فرم های چاپی قرارداد بر منظور خاص طرفین، درج مطالبی در ظهر، ذیل یا حاشیه سند، لازم به نظر رسیده؛ و معتبر است. البته اعطای اعتبار به مطالب مزبور، به حکم اصل بوده؛ و توان مقاومت در برابر دلایل مخالف خود را ندارد.

اگر برای دادگاه، محرز گردد که مندرجات ظهر سند، خلاف واقع و حقیقت است؛ مطالب مزبور، قابل ترتیب اثر نخواهدبود.

بطلان مندرجات حاشیه یا ذیل سند، خدشه ای به اعتبار متن سند مزبور، وارد نمی نماید.

به دلالت اماره قانونی اصالت، تا زمانی که فساد مطالب ذیل، ظهر، و حاشیه سند، اثبات نگردیده؛ مندرجات مزبور معتبر است.

مصادیق و نمونه ها

اگر اثبات گردد که کارمند تجارتخانه، جهت بی اعتبار نمودن معامله ای، بدون توافق طرفین، مطالبی را مبنی بر اقاله قرارداد، ذیل مبایعه نامه آنان درج نموده باشد؛ مندرجات مزبور، فاقد اعتبار است.