اسم تجارتی: تفاوت میان نسخه‌ها

۹٬۱۳۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۳ دسامبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (added Category:رفرنس using HotCat)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
اسم تجارتی عبارت است از عنوانی که نشانگر شهرت تاجر تحت آن عنوان است. این عنوان ممکن است نام خانوادگی تاجر باشد یا هر عنوان دیگر.118236لازم است تجار برای شناساندن خود تحت اسم و عنوانی معین فعالیت کنند.1827900اسم تجارتی می تواند هر چیزی باشد. گاه این نام بر اساس فعالیت های تاجر یا شرکت تجارتی انتخاب می شود. گاه ممکن است بر گرفته از نام حقیقی تجار باشد. لازم به ذکر است که اسم تجارتی را نباید با اسم شرکت اشتباه گرفت. اما چون شرکت غالباً تحت همین عنوان فعالیت می کند، اسم شرکت نام تجارتی او نیز می باشد.2884672اسم تجاری امری متفاوت از عنوان تجاری است. اسم تجاری در فعالیت های تجاری تاجر به کار برده می شود و در برخی موارد اسم خود تاجر از عناصر تشکیل دهنده نام تجاری است. اما عنوان تجاری یک نام گذاری ابتکاری برای اطلاق موسسه تجاری تاجر است.4055728 همچنین اسم تجارتی امری متفاوت از ثبت تجارتی است. ثبت تجارتی امری است مرتبط با شناسایی تاجر و وضعیت تجارتی او. اما اسم تجارتی صرفاً مربوط به شهرت تاجر است.4244624
اسم تجارتی عبارت است از عنوانی که نشانگر شهرت تاجر تحت آن عنوان است. این عنوان ممکن است نام خانوادگی تاجر باشد یا هر عنوان دیگر.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=118236|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref>لازم است تجار برای شناساندن خود تحت اسم و عنوانی معین فعالیت کنند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نشریه دادرسی ، شماره 61 ، فروردین و اردیبهشت 1386|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=سازمان قضایی نیروهای مسلح|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1827900|صفحه=|نام۱=سازمان قضایی نیروهای مسلح|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref>اسم تجارتی می تواند هر چیزی باشد. گاه این نام بر اساس فعالیت های تاجر یا شرکت تجارتی انتخاب می شود. گاه ممکن است بر گرفته از نام حقیقی تجار باشد. لازم به ذکر است که اسم تجارتی را نباید با اسم شرکت اشتباه گرفت. اما چون شرکت غالباً تحت همین عنوان فعالیت می کند، اسم شرکت نام تجارتی او نیز می باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (جلد اول) (شرکت های تجاری) (کلیات، شرکت های اشخاص و شرکت با مسئولیت محدود)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2884672|صفحه=|نام۱=ربیعا|نام خانوادگی۱=اسکینی|چاپ=15}}</ref>اسم تجاری امری متفاوت از عنوان تجاری است. اسم تجاری در فعالیت های تجاری تاجر به کار برده می شود و در برخی موارد اسم خود تاجر از عناصر تشکیل دهنده نام تجاری است. اما عنوان تجاری یک نام گذاری ابتکاری برای اطلاق موسسه تجاری تاجر است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دانشنامه حقوق خصوصی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=محراب فکر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4055728|صفحه=|نام۱=مسعود|نام خانوادگی۱=انصاری|نام۲=محمدعلی|نام خانوادگی۲=طاهری|چاپ=2}}</ref> همچنین اسم تجارتی امری متفاوت از ثبت تجارتی است. ثبت تجارتی امری است مرتبط با شناسایی تاجر و وضعیت تجارتی او. اما اسم تجارتی صرفاً مربوط به شهرت تاجر است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون تجارت در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=دادستان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4244624|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=دمیرچیلی|نام۲=علی|نام خانوادگی۲=حاتمی|نام۳=محسن|نام خانوادگی۳=قرایی|چاپ=14}}</ref>


ثبت نام تجارتی جز در مواردی که وزارت دادگستری الزامی بداند، الزامی نیست.3193100 البته قانون در صورتی از اسامی تجارتی حمایت می کند که به ثبت داده شده باشند.2478888اگرچه ثبت اسم تجارتی امری اختیاری است، اما در مواردی که این امر را قانونگذار الزامی دانسته باشد چنانچه تاجر در موعد مقرر اقدام به ثبت ننماید، اداره ثبت رأساً مبادرت به ثبت اسم تجارتی کرده و سه برابر حق الثبت را دریافت خواهد کرد.2204768
ثبت نام تجارتی جز در مواردی که وزارت دادگستری الزامی بداند، الزامی نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجله دادگستر شماره 38 خرداد و تیر 1389|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=رواق|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3193100|صفحه=|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=رحیمی|چاپ=}}</ref> البته قانون در صورتی از اسامی تجارتی حمایت می کند که به ثبت داده شده باشند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (مشتمل بر کلیه مباحث)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2478888|صفحه=|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=حسنی|چاپ=5}}</ref>اگرچه ثبت اسم تجارتی امری اختیاری است، اما در مواردی که این امر را قانونگذار الزامی دانسته باشد چنانچه تاجر در موعد مقرر اقدام به ثبت ننماید، اداره ثبت رأساً مبادرت به ثبت اسم تجارتی کرده و سه برابر حق الثبت را دریافت خواهد کرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (جلد اول) (تاجر-اعمال تجاری-مایه تجاری)|ترجمه=|جلد=|سال=1378|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2204768|صفحه=|نام۱=حشمت اله|نام خانوادگی۱=سماواتی|چاپ=1}}</ref>


اقدامات تاجر در امر تجارت باید مبتنی بر حسن نیت باشد. لذا برگزیدن اسم تجارتی که موهوم بوده و القاء شبهه نماید به نحوی که تصور وجود شریکی دیگر برود، خلاف حسن نیت و ممنوع است.2562324 چرا که اسم تجارتی باید تمایز دهنده فعالیت های تاجر، مشخص کننده تاجر و در راستای حمایت از منافع مصرف کننده باشد.3193096 از همین روی صاحب تجارت خانه نمی تواند اسمی انتخاب کند که موهوم وجود شریک باشد.2204780
اقدامات تاجر در امر تجارت باید مبتنی بر حسن نیت باشد. لذا برگزیدن اسم تجارتی که موهوم بوده و القاء شبهه نماید به نحوی که تصور وجود شریکی دیگر برود، خلاف حسن نیت و ممنوع است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مالکیت معنوی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2562324|صفحه=|نام۱=احمدعلی|نام خانوادگی۱=حمیتی واقف|چاپ=1}}</ref> چرا که اسم تجارتی باید تمایز دهنده فعالیت های تاجر، مشخص کننده تاجر و در راستای حمایت از منافع مصرف کننده باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجله دادگستر شماره 38 خرداد و تیر 1389|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=رواق|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3193096|صفحه=|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=رحیمی|چاپ=}}</ref> از همین روی صاحب تجارت خانه نمی تواند اسمی انتخاب کند که موهوم وجود شریک باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (جلد اول) (تاجر-اعمال تجاری-مایه تجاری)|ترجمه=|جلد=|سال=1378|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2204780|صفحه=|نام۱=حشمت اله|نام خانوادگی۱=سماواتی|چاپ=1}}</ref>


گروهی معتقدند اگرچه نام واحد برای دو شرکت قابل ثبت نیست، اما هنگامی که این دو شرکت از اقسام متفاوتی باشند، به عنوان مثال یکی از این دو شرکت سهامی عام بوده و دیگری سهامی خاص، از آنجایی که نام شرکت عبارت است از مجموع کلمات «شرکت سهامی عام...» و «شرکت سهامی خاص...» لذا بکار بردن واژگان واحد در ادامه نام مانعی ندارد. این تفاوت به ویژه اگر دو شرکت به طور کلی متفاوت از هم باشند (مثلا یکی از دو شرکت از شرکت های سرمایه و دیگری از شرکت های اشخاص باشد) بارز تر است.1411116 لذا لازم است متصدی ثبت اسم تجارتی به عوامل مختلف توجه نموده و بدون جهت نامگزاری را با مانع روبرو نکند.1411124
گروهی معتقدند اگرچه نام واحد برای دو شرکت قابل ثبت نیست، اما هنگامی که این دو شرکت از اقسام متفاوتی باشند، به عنوان مثال یکی از این دو شرکت سهامی عام بوده و دیگری سهامی خاص، از آنجایی که نام شرکت عبارت است از مجموع کلمات «شرکت سهامی عام...» و «شرکت سهامی خاص...» لذا بکار بردن واژگان واحد در ادامه نام مانعی ندارد. این تفاوت به ویژه اگر دو شرکت به طور کلی متفاوت از هم باشند (مثلا یکی از دو شرکت از شرکت های سرمایه و دیگری از شرکت های اشخاص باشد) بارز تر است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجله علمی انتقادی حقوقی کانون وکلا سال بیست و ششم شماره 128-129 پاییز و زمستان 1353|ترجمه=|جلد=|سال=1353|ناشر=کانون وکلای دادگستری مرکز|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1411116|صفحه=|نام۱=کانون وکلای دادگستری مرکز|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> لذا لازم است متصدی ثبت اسم تجارتی به عوامل مختلف توجه نموده و بدون جهت نامگزاری را با مانع روبرو نکند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجله علمی انتقادی حقوقی کانون وکلا سال بیست و ششم شماره 128-129 پاییز و زمستان 1353|ترجمه=|جلد=|سال=1353|ناشر=کانون وکلای دادگستری مرکز|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1411124|صفحه=|نام۱=کانون وکلای دادگستری مرکز|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref>


اسم تجارتی قابل انتقال است. لذا تاجری که اسم تجارتی خود را به دیگری منتقل می کند، حق استفاده از آن را نداشته و نمی تواند تجارتخانه ای دیگر به همان نام ولو در محلی دیگر تأسیس کند.1827908اسم تجارتی شرکت را دارای ارزش اقتصادی دانسته اند که قسمتی از دارایی شرکت را تشکیل می دهد.از همین روی نیز قابل انتقال است. به همین دلیل بجز در مورد شرکت تضامنی، در صورتی که اسم شرکت اسم یکی از شرکا باشد، با خروج او از شرکت نمی تواند بدون عوض مطالبه تغییر نام شرکت را بنماید. چرا که این اسم متعلق به شرکت بوده و بخشی از دارایی آن محسوب می شود.2884672 گروهی معتقدند از بیان قانون محرز است که اسم تجارتی ثبت نشده نیز قابل انتقال است. این انتقال ممکن است اختیاری و از طریق قرارداد باشد، یا قهری و به موجب ارث.2477780
اسم تجارتی قابل انتقال است. لذا تاجری که اسم تجارتی خود را به دیگری منتقل می کند، حق استفاده از آن را نداشته و نمی تواند تجارتخانه ای دیگر به همان نام ولو در محلی دیگر تأسیس کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نشریه دادرسی ، شماره 61 ، فروردین و اردیبهشت 1386|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=سازمان قضایی نیروهای مسلح|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1827908|صفحه=|نام۱=سازمان قضایی نیروهای مسلح|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref>اسم تجارتی شرکت را دارای ارزش اقتصادی دانسته اند که قسمتی از دارایی شرکت را تشکیل می دهد.از همین روی نیز قابل انتقال است. به همین دلیل بجز در مورد شرکت تضامنی، در صورتی که اسم شرکت اسم یکی از شرکا باشد، با خروج او از شرکت نمی تواند بدون عوض مطالبه تغییر نام شرکت را بنماید. چرا که این اسم متعلق به شرکت بوده و بخشی از دارایی آن محسوب می شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (جلد اول) (شرکت های تجاری) (کلیات، شرکت های اشخاص و شرکت با مسئولیت محدود)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2884672|صفحه=|نام۱=ربیعا|نام خانوادگی۱=اسکینی|چاپ=15}}</ref> گروهی معتقدند از بیان قانون محرز است که اسم تجارتی ثبت نشده نیز قابل انتقال است. این انتقال ممکن است اختیاری و از طریق قرارداد باشد، یا قهری و به موجب ارث.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (مشتمل بر کلیه مباحث)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2477780|صفحه=|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=حسنی|چاپ=5}}</ref>


اگر از تاریخ ثبت اسم شرکت پنج سال زمان بگذرد، اعتبار ثبت اسم شرکت از بین رفته حمایت های قانونی از آن مبنی بر ممنوعیت دیگران از ثبت همان نام برای خود نیز منتفی می شود. معذلک در خصوص اینکه تجار دیگر در چه زمانی می توانند پس از انقضاء اعتبار اسم تجارتی از آن استفاده کنند، مقرراتی وجود ندارد.5087172البته با وجود سکوت قانون عده ای معتقدند تاجر می تواند مکرراً و به دفعات همان اسم را برای خود انتخاب کند.2478904
اگر از تاریخ ثبت اسم شرکت پنج سال زمان بگذرد، اعتبار ثبت اسم شرکت از بین رفته حمایت های قانونی از آن مبنی بر ممنوعیت دیگران از ثبت همان نام برای خود نیز منتفی می شود. معذلک در خصوص اینکه تجار دیگر در چه زمانی می توانند پس از انقضاء اعتبار اسم تجارتی از آن استفاده کنند، مقرراتی وجود ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی حقوقی نام تجارتی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5087172|صفحه=|نام۱=حشمت اله|نام خانوادگی۱=سماواتی|چاپ=1}}</ref>البته با وجود سکوت قانون عده ای معتقدند تاجر می تواند مکرراً و به دفعات همان اسم را برای خود انتخاب کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (مشتمل بر کلیه مباحث)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2478904|صفحه=|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=حسنی|چاپ=5}}</ref>


== پیشینه قانونی ==
== پیشینه قانونی ==
سابقه وضع قانون در خصوص علایم تجاری به سال 1304 برمیگردد. در این سال قانونی تحت عنوان ثبت و حمایت از علایم تجاری و صنعتی وضع گردید.624300
سابقه وضع قانون در خصوص علایم تجاری به سال 1304 برمیگردد. در این سال قانونی تحت عنوان ثبت و حمایت از علایم تجاری و صنعتی وضع گردید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فصلنامه دیدگاه های حقوقی شماره 48 زمستان 1388|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=624300|صفحه=|نام۱=دانشکده علوم قضائی| خدمات اداری|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref>


== مطالعه تطبیقی ==
== مطالعه تطبیقی ==
به موجب ماده 8 و 10 مکرر کنوانسیون پاریس در راستای حمایت از نام تجارتی:« اسم تجارتی بی آن که نیازی به تسلیم اظهار نامه یا ثبت آن باشد، در تمام کشور های اتحادیه مورد حمایت خواهد بود.»2052108
به موجب ماده 8 و 10 مکرر کنوانسیون پاریس در راستای حمایت از نام تجارتی:« اسم تجارتی بی آن که نیازی به تسلیم اظهار نامه یا ثبت آن باشد، در تمام کشور های اتحادیه مورد حمایت خواهد بود.»<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ماهنامه قضاوت ، شماره 49، بهمن و اسفند 1386|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=دادگستری استان تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2052108|صفحه=|نام۱=دادگستری استان تهران|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref>


== رویه قضایی ==
== رویه قضایی ==
به موجب رأی صادره از دیوان عالی شور به تاریخ 1373/6/20 هیچ شخص حقیقی یا حقوقی نمیتواند اسم تجارتی ثبت شده را در همان محل اسم تجارتی خود قرار دهد. حتی اگر این اسم تجارتی با نام خانوادگی او یکی باشد.1150356 لذا بر اساس همین رأی حمایت قانونی از اسم تجارتی دارای جنبه محلی بوده و در سطح کشور و حتی خارج از کشور مورد توجه مقنن بوده است.1150360
به موجب رأی صادره از دیوان عالی شور به تاریخ 1373/6/20 هیچ شخص حقیقی یا حقوقی نمیتواند اسم تجارتی ثبت شده را در همان محل اسم تجارتی خود قرار دهد. حتی اگر این اسم تجارتی با نام خانوادگی او یکی باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تشریفات دادرسی در آرای دیوانعالی کشور (صلاحیت و احکام راجع به آن در امور مدنی و جزایی)|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=فردوسی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1150356|صفحه=|نام۱=یداله|نام خانوادگی۱=بازگیر|چاپ=1}}</ref> لذا بر اساس همین رأی حمایت قانونی از اسم تجارتی دارای جنبه محلی بوده و در سطح کشور و حتی خارج از کشور مورد توجه مقنن بوده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تشریفات دادرسی در آرای دیوانعالی کشور (صلاحیت و احکام راجع به آن در امور مدنی و جزایی)|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=فردوسی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1150360|صفحه=|نام۱=یداله|نام خانوادگی۱=بازگیر|چاپ=1}}</ref>


== مواد مرتبط ==
== مواد مرتبط ==
[[ماده 576 قانون تجارت]] الی [[ماده 582 قانون تجارت]]
[[ماده 576 قانون تجارت]] الی [[ماده 582 قانون تجارت]]
== حق الثبت اسم تجارتی ==
برابر ماده 121 قانون ثبت، [[حق الثبت]] هر اسم تجارتی بدون احتساب بهای ورقه تقاضانامه به ازای هر اسم تجارتی چهل هزار ریال است.<ref>[[ماده 121 قانون ثبت اسناد و املاک]]</ref>


== منابع ==
== منابع ==
 
{{پانویس}}
[[رده:رفرنس]]
۱۱٬۷۵۵

ویرایش