ماده ۵۰۱ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

ماده ۵۰۱ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲) (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۵ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۰۷

۶٬۵۴۹ بایت اضافه‌شده ، ۱۵ ژانویه

بدون خلاصۀ ویرایش

Amirhossein Hajzadeh

۳٬۰۷۹

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-هرگاه کسی به روی شخصی [[سلاح]] بکشد یا حیوانی مانند سگ را به سوی او برانگیزد یا هر کار دیگری که موجب هراس او می‌ گردد مانند فریاد کشیدن یا انفجار صوتی انجام دهد و بر اثر این [[ارعاب]]، شخص بمیرد یا [[صدمه|مصدوم]] گردد حسب مورد براساس تعاریف انواع [[جنایت|جنایات]] به [[قصاص]] یا [[دیه]] محکوم می‌ شود.
+'''ماده ۵۰۱ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)''': هرگاه کسی به روی شخصی [[سلاح]] بکشد یا حیوانی مانند سگ را به سوی او برانگیزد یا هر کار دیگری که موجب هراس او می‌گردد مانند فریاد کشیدن یا انفجار صوتی انجام دهد و بر اثر این [[ارعاب]]، شخص بمیرد یا [[صدمه|مصدوم]] گردد حسب مورد براساس تعاریف انواع [[جنایت|جنایات]] به [[قصاص]] یا [[دیه]] محکوم می‌شود.
+* {{زیتونی|[[ماده ۵۰۰ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)|مشاهده ماده قبلی]]}}
+* {{زیتونی|[[ماده ۵۰۲ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)|مشاهده ماده بعدی]]}}
 == نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
-استناد به این ماده، نیازمند ارتکاب یک [[فعل]]، نظیر کشیدن سلاح یا منفجر کردن بمب و ... از سوی مرتکب است،348700 منتها در پاره ای از موارد افعال مرتکبان ممکن است [[فعل مادی|مادی]] یا [[فعل غیر مادی|غیر مادی]] باشند، تفاوت میان افعال مادی با غیر مادی آن است که در افعال غیر مادی یا غیر اصابتی، هیچ [[آسیب]] یا صدمه فیزیکی به مرتکب وارد نمی شود.348696 اگرچه برخی از حقوقدانان و جرم شناسان معتقدند که [[جراحت|جراحات]] و جنایات باید فقط ناشی از ارتکاب اعمال مادی باشند،352948 اما گروهی دیگر معتقدند منتسب نمودن [[نتیجه جرم|نتایج مجرمانه]] به اعمال مادی صرف، امری بلاوجه است.4762880شرط لازم برای این که رفتاری مشمول این ماده قرار بگیرد، غیر اصابتی بودن آن و عدم حدوث مرگ در نتیجه اعمالی نظیر اصابت گلوله یا تهاجم سگ و ... است.4765708 حال اگر کسی با قصد قتل و با [[علم]] به شخصیت حساس و آسیب پذیر [[مجنی علیه]]، خبری هیجان انگیز به او بدهد، گروهی معتقدند در این حالت نیز باید مرگ فرد را مشمول این ماده دانست،348712 بنابراین به نظر می رسد اعمال مذکور در این ماده [[جنبه تمثیلی]] داشته باشند.4765684 البته عده ای معتقدند برای تحقق جرم موضوع این ماده، حضور فیزیکی شخص ترساننده در محل لازم است.711580
+استناد به این ماده، نیازمند ارتکاب یک [[فعل]]، نظیر کشیدن سلاح یا منفجر کردن بمب و … از سوی مرتکب است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=348700|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=5}}</ref>  منتها در پاره ای از موارد افعال مرتکبان ممکن است [[فعل مادی|مادی]] یا [[فعل غیر مادی|غیر مادی]] باشند، تفاوت میان افعال مادی با غیر مادی آن است که در افعال غیر مادی یا غیر اصابتی، هیچ [[آسیب]] یا صدمه فیزیکی به مرتکب وارد نمی‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=348696|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=5}}</ref> اگرچه برخی از حقوقدانان و جرم شناسان معتقدند که [[جراحت|جراحات]] و جنایات باید فقط ناشی از ارتکاب اعمال مادی باشند،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=352948|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=7}}</ref> اما گروهی دیگر معتقدند منتسب نمودن [[نتیجه جرم|نتایج مجرمانه]] به اعمال مادی صرف، امری بلاوجه است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد اول) (جرایم علیه اشخاص- صدمات جسمانی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4762880|صفحه=|نام۱=محمدهادی|نام خانوادگی۱=صادقی|چاپ=18}}</ref> شرط لازم برای این که رفتاری مشمول این ماده قرار بگیرد، غیر اصابتی بودن آن و عدم حدوث مرگ در نتیجه اعمالی نظیر اصابت گلوله یا تهاجم سگ و … است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4765708|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=5}}</ref> حال اگر کسی با قصد قتل و با [[علم]] به شخصیت حساس و آسیب‌پذیر [[مجنی علیه]]، خبری هیجان انگیز به او بدهد، گروهی معتقدند در این حالت نیز باید مرگ فرد را مشمول این ماده دانست، <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=348712|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=5}}</ref> بنابراین به نظر می‌رسد اعمال مذکور در این ماده [[جنبه تمثیلی]] داشته باشند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4765684|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=5}}</ref> البته عده ای معتقدند برای تحقق جرم موضوع این ماده، حضور فیزیکی شخص ترساننده در محل لازم است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=711580|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>
-از نظر [[عنصر مادی]]، عمل ترساننده ممکن است مصداق رفتار [[جنایت عمد|عمدی]] یا [[جنایت شبه عمد|شبه عمدی]] باشد،352964لذا عده ای معتقدند امکان تحقق جرایم موضوع این ماده به صورت [[جنایت خطای محض|خطای محض]] وجود ندارد.711572رفتار هایی نظیر سحر و جادو را که از نمونه های افعال غیر اصابتی محسوب میشود، چون موجب هراس یا ترس نمی شود، معمولا از شمول این ماده خارج می دانند.348720
+از نظر [[عنصر مادی]]، عمل ترساننده ممکن است مصداق رفتار [[جنایت عمد|عمدی]] یا [[جنایت شبه عمد|شبه عمدی]] باشد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=352964|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=7}}</ref> لذا عده ای معتقدند امکان تحقق جرایم موضوع این ماده به صورت [[جنایت خطای محض|خطای محض]] وجود ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=711572|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> رفتارهایی نظیر سحر و جادو را که از نمونه‌های افعال غیر اصابتی محسوب می‌شود، چون موجب هراس یا ترس نمی‌شود، معمولاً از شمول این ماده خارج می‌دانند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=348720|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=5}}</ref>
-در خصوص محکومیت مرتکب این جرم لازم به تاکید است که ترسو بودن، [[صغر]] سن، بیماری یا نا آگاهی [[مجنی علیه|قربانی]]، شرط محکومیت مرتکب نمی باشد.352972
+در خصوص محکومیت مرتکب این جرم لازم به تأکید است که ترسو بودن، [[صغر]] سن، بیماری یا ناآگاهی [[مجنی علیه|قربانی]]، شرط محکومیت مرتکب نمی‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=352972|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=7}}</ref>
 == مطالعات فقهی ==
+=== مستندات فقهی ===
+عده ای مستند شرعی این ماده را روایاتی از ائمه معصومین (ع) می‌دانند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=711036|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>
-=== مستندات فقهی ===
+== رویه‌های قضایی ==
-عده ای مستند شرعی این ماده را روایاتی از ائمه معصومین (ع) می دانند.711036
+به موجب نظر کمیسیون در [[نشست قضایی]] دادگستری تنکابن در اردیبهشت ۱۳۸۵، در فرض اثبات [[رابطه سببیت|رابطه علیت]] میان عمل [[تهدید]] کننده و تشنج در اثر شنیدن حرف تهدید آمیز، پرداخت [[ارش]] در رابطه با تشنج وارد است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد سوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=راه نوین|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6280396|صفحه=|نام۱=محمدحسین|نام خانوادگی۱=کارخیران|چاپ=1}}</ref>
 == انتقادات ==
-ایرادی که بر این ماده وارد است این است که قانونگذار در این ماده، تنها به رعب و هراس اشاره دارد و تکلیف سایر حالات روحی مانند هیجان،اضطراب و شادی زائد الوصف را روشن ننموده است، از آن جایی که دلیلی بر منحصر کردن عمل ارتکابی بر رعب و هراس وجود ندارد، اصلاح این ماده ضروری به نظر میرسد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای عمومی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1399|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6231128|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=1}}</ref>
+ایرادی که بر این ماده وارد است این است که قانونگذار در این ماده، تنها به رعب و هراس اشاره دارد و تکلیف سایر حالات روحی مانند هیجان، اضطراب و شادی زائد الوصف را روشن ننموده‌است، از آن جایی که دلیلی بر منحصر کردن عمل ارتکابی بر رعب و هراس وجود ندارد، اصلاح این ماده ضروری به نظر می‌رسد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای عمومی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1399|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6231128|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=1}}</ref>
+== مقالات مرتبط ==
+* [[تعارض میان جاسوسی و آزادی اطلاعات از منظر حقوق بین‌الملل بشر]]
+* [[حمایت از اسرار تجاری در برابر افشای غیرمجاز]]
 == منابع ==
-{{پانویس }}
+{{پانویس|۲}}
+{{مواد قانون مجازات اسلامی}}
-[[رده:رفرنس]]
 [[رده:دیات]]
 [[رده:موجبات ضمان]]
 [[رده:ضمان ترساننده]]
+[[رده:مواد قانون مجازات اسلامی]]