ماده ۲۷ قانون مجازات اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (Wikihagh admin صفحهٔ ماده 27 قانون مجازات اسلامی را به ماده ۲۷ قانون مجازات اسلامی منتقل کرد: فارسی سازی نویسه ها)
(نگارش نکات مربوط به ماده + ارجاع + لینک)
خط ۱: خط ۱:
مدت حبس ‌از روزی آغاز می‌ شود که محکوم‌، به موجب حکم قطعی لازم‌ الاجراء حبس می‌ گردد. در صورتی‌ که فرد، پیش از صدور حکم به‌ علت اتهام یا اتهاماتی که در پرونده مطرح بوده بازداشت شده باشد، مدت بازداشت قبلی در حکم محاسبه می‌ شود. در صورتی ‌که مجازات مورد حکم، شلاق تعزیری یا جزای نقدی باشد، هر روز بازداشت، معادل سه ضربه شلاق یا یک میلیون (000 /000 /1) ریال است. چنانچه مجازات متعدد باشد به‌ ترتیب نسبت به حبس، شلاق و جزای نقدی محاسبه می‌ گردد.
مدت حبس ‌از روزی آغاز می‌ شود که محکوم‌، به موجب حکم قطعی لازم‌ الاجراء حبس می‌ گردد. در صورتی‌ که فرد، پیش از صدور حکم به‌ علت اتهام یا اتهاماتی که در پرونده مطرح بوده بازداشت شده باشد، مدت بازداشت قبلی در حکم محاسبه می‌ شود. در صورتی ‌که مجازات مورد حکم، شلاق تعزیری یا جزای نقدی باشد، هر روز بازداشت، معادل سه ضربه شلاق یا یک میلیون (000 /000 /1) ریال است. چنانچه مجازات متعدد باشد به‌ ترتیب نسبت به حبس، شلاق و جزای نقدی محاسبه می‌ گردد.  
 
== واژگان ==
منظور از بازداشت در این ماده صرفا بازداشت ناشی از صدور [[قرار بازداشت موقت]] نیست. بلکه اگر سایر [[قرار تأمین کیفری|قرار های تأمین کیفری]] مانند [[قرار وثیقه]] یا [[قرار کفالت]] نیز منتهی به بازداشت متهم شوند قابل محاسبه در حکم نهایی خواهند بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=665064|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref> ولی در هر حال مدت تحت نظر بودن متهم در محکومیت لحاظ نخواهد شد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3626212|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>
 
== پیشینه ==
سابقا قانونگذار در [[ماده ۱۷ قانون مجازات عمومی مصوب ۱۳۵۲|ماده 17 قانون مجازات عمومی مصوب 1352]] احتساب بازداشت قبلی متهم را در محکومیت به حبس و جزای نقدی الزامی دانسته بود. در [[ماده 12 قانون راجع به مجازات اسلامی مصوب 1361]] این مورد از موارد تخفیف مجازات و به اختیار دادگاه قرار داده شد. قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 با الزامی دانستن این حکم در [[ماده 18 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370|ماده 18]] موارد شمول آن را منحصر در مجازات های حبس تعزیری و بازدارنده نمود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=699952|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری عمومی (جلد دوم) (بر اساس لایحه قانون مجازات اسلامی)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4830712|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی جنت مکان|چاپ=1}}</ref> همچنین گفتنی است که به موجب [[ماده 295 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1378]] بازداشت متهم در فاصله بین صدور حکم تا قطعی شدن آن نیز در میزان حبس قابل احتساب بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=699964|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>
 
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
در این ماده نحوه احتساب بازداشت قبلی در حکم نهایی متهم بیان شده است. به این نحو که اگر متهم قبل از صدور حکم قطعی به دلایلی در بازداشت قرار داشته و سپس به حبس، جزای نقدی یا شلاق محکوم شود مدت بازداشت از محکومیت کسر خواهد شد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=درآمدی بر حقوق جزای عمومی (واکنش در برابر جرم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4944456|صفحه=|نام۱=غلامحسین|نام خانوادگی۱=الهام|نام۲=محسن|نام خانوادگی۲=برهانی|چاپ=1}}</ref> موارد شمول این ماده منحصر در [[تعزیر|مجازات های تعزیری]] (غیر منصوص شرعی) است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول) حقوق جزای عمومی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4950556|صفحه=|نام۱=محمدابراهیم|نام خانوادگی۱=شمس ناتری|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=کلانتری|نام۳=زینب|نام خانوادگی۳=ریاضت|نام۴=ابراهیم|نام خانوادگی۴=زارع|چاپ=2}}</ref> بنابراین بازداشت قبلی متهم در محکومیت به [[حدود]]، [[قصاص]]، [[دیات]] یا [[تعزیر|تعزیرات]] منصوص شرعی قابل محاسبه نخواهد بود. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول) حقوق جزای عمومی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4950568|صفحه=|نام۱=محمدابراهیم|نام خانوادگی۱=شمس ناتری|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=کلانتری|نام۳=زینب|نام خانوادگی۳=ریاضت|نام۴=ابراهیم|نام خانوادگی۴=زارع|چاپ=2}}</ref> <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول) حقوق جزای عمومی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4950564|صفحه=|نام۱=محمدابراهیم|نام خانوادگی۱=شمس ناتری|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=کلانتری|نام۳=زینب|نام خانوادگی۳=ریاضت|نام۴=ابراهیم|نام خانوادگی۴=زارع|چاپ=2}}</ref>
 
== رویه قضائی ==
[[اداره حقوقی قوه قضائیه]] در نظریه شماره 7/6391 مورخ 1378/09/02 در خصوص دایره شمول این ماده بیان داشته: کسر بازداشت قبلی در ارتباط با [[تعزیر|جرائم تعزیری]] و بازدارنده است و شامل [[حدود]] و [[قصاص]] نمیشود. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=665072|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>
 
[[هیات عمومی دیوان عالی کشور]] در [[رای وحدت رویه]] شماره 654 مورخ 1380/07/10 اظهار داشته: حبس و جزای نقدی از نوع مجازات های تعزیری و بازدارنده هستند عدم محاسبه و مرعی ندانستن ایام بازداشت قبلی برخلاف حقوق و آزادی های فردی است؛ علیهذا به حکم تبصره ماده 18 کسر مدت بازداشت از محکومیت به جزای نقدی و احتساب و تبدیل آن به جزای نقدی قانونی است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=665052|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>
 
[[اداره حقوقی قوه قضائیه]] در [[نظریه مشورتی]] شماره 7/10129 مورخ 1380/10/29 اظهار داشته: [[رای وحدت رویه]] شماره 654  به محکومیت های قبل از صدور آن نیز قابل تسری است. زیرا در این رای بین محکومیت های قبل و بعد از صدور آن تفکیکی ملاحظه نمیشود. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=665060|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>
 
== مواد مرتبط ==
[[ماده ۲۵۵ قانون آیین دادرسی کیفری|ماده 255 قانون آیین دادرسی کیفری]]
 
[[ماده ۵۱۵ قانون آیین دادرسی کیفری|ماده 515 قانون آیین دادرسی کیفری]]
 
[[ماده 516 قانون آیین دادرسی کیفری]]
 
== منابع ==
{{پانویس}}

نسخهٔ ‏۶ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۰۷

مدت حبس ‌از روزی آغاز می‌ شود که محکوم‌، به موجب حکم قطعی لازم‌ الاجراء حبس می‌ گردد. در صورتی‌ که فرد، پیش از صدور حکم به‌ علت اتهام یا اتهاماتی که در پرونده مطرح بوده بازداشت شده باشد، مدت بازداشت قبلی در حکم محاسبه می‌ شود. در صورتی ‌که مجازات مورد حکم، شلاق تعزیری یا جزای نقدی باشد، هر روز بازداشت، معادل سه ضربه شلاق یا یک میلیون (000 /000 /1) ریال است. چنانچه مجازات متعدد باشد به‌ ترتیب نسبت به حبس، شلاق و جزای نقدی محاسبه می‌ گردد.

واژگان

منظور از بازداشت در این ماده صرفا بازداشت ناشی از صدور قرار بازداشت موقت نیست. بلکه اگر سایر قرار های تأمین کیفری مانند قرار وثیقه یا قرار کفالت نیز منتهی به بازداشت متهم شوند قابل محاسبه در حکم نهایی خواهند بود.[۱] ولی در هر حال مدت تحت نظر بودن متهم در محکومیت لحاظ نخواهد شد.[۲]

پیشینه

سابقا قانونگذار در ماده 17 قانون مجازات عمومی مصوب 1352 احتساب بازداشت قبلی متهم را در محکومیت به حبس و جزای نقدی الزامی دانسته بود. در ماده 12 قانون راجع به مجازات اسلامی مصوب 1361 این مورد از موارد تخفیف مجازات و به اختیار دادگاه قرار داده شد. قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 با الزامی دانستن این حکم در ماده 18 موارد شمول آن را منحصر در مجازات های حبس تعزیری و بازدارنده نمود.[۳][۴] همچنین گفتنی است که به موجب ماده 295 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1378 بازداشت متهم در فاصله بین صدور حکم تا قطعی شدن آن نیز در میزان حبس قابل احتساب بود.[۵]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در این ماده نحوه احتساب بازداشت قبلی در حکم نهایی متهم بیان شده است. به این نحو که اگر متهم قبل از صدور حکم قطعی به دلایلی در بازداشت قرار داشته و سپس به حبس، جزای نقدی یا شلاق محکوم شود مدت بازداشت از محکومیت کسر خواهد شد.[۶] موارد شمول این ماده منحصر در مجازات های تعزیری (غیر منصوص شرعی) است.[۷] بنابراین بازداشت قبلی متهم در محکومیت به حدود، قصاص، دیات یا تعزیرات منصوص شرعی قابل محاسبه نخواهد بود. [۸] [۹]

رویه قضائی

اداره حقوقی قوه قضائیه در نظریه شماره 7/6391 مورخ 1378/09/02 در خصوص دایره شمول این ماده بیان داشته: کسر بازداشت قبلی در ارتباط با جرائم تعزیری و بازدارنده است و شامل حدود و قصاص نمیشود. [۱۰]

هیات عمومی دیوان عالی کشور در رای وحدت رویه شماره 654 مورخ 1380/07/10 اظهار داشته: حبس و جزای نقدی از نوع مجازات های تعزیری و بازدارنده هستند عدم محاسبه و مرعی ندانستن ایام بازداشت قبلی برخلاف حقوق و آزادی های فردی است؛ علیهذا به حکم تبصره ماده 18 کسر مدت بازداشت از محکومیت به جزای نقدی و احتساب و تبدیل آن به جزای نقدی قانونی است. [۱۱]

اداره حقوقی قوه قضائیه در نظریه مشورتی شماره 7/10129 مورخ 1380/10/29 اظهار داشته: رای وحدت رویه شماره 654 به محکومیت های قبل از صدور آن نیز قابل تسری است. زیرا در این رای بین محکومیت های قبل و بعد از صدور آن تفکیکی ملاحظه نمیشود. [۱۲]

مواد مرتبط

ماده 255 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 515 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 516 قانون آیین دادرسی کیفری

منابع

  1. ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 665064
  2. عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3626212
  3. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 699952
  4. حسین آقایی جنت مکان. حقوق کیفری عمومی (جلد دوم) (بر اساس لایحه قانون مجازات اسلامی). چاپ 1. جنگل، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4830712
  5. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 699964
  6. غلامحسین الهام و محسن برهانی. درآمدی بر حقوق جزای عمومی (واکنش در برابر جرم). چاپ 1. میزان، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4944456
  7. محمدابراهیم شمس ناتری، حمیدرضا کلانتری، زینب ریاضت و ابراهیم زارع. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول) حقوق جزای عمومی. چاپ 2. میزان، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4950556
  8. محمدابراهیم شمس ناتری، حمیدرضا کلانتری، زینب ریاضت و ابراهیم زارع. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول) حقوق جزای عمومی. چاپ 2. میزان، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4950568
  9. محمدابراهیم شمس ناتری، حمیدرضا کلانتری، زینب ریاضت و ابراهیم زارع. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول) حقوق جزای عمومی. چاپ 2. میزان، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4950564
  10. ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 665072
  11. ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 665052
  12. ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 665060