ماده ۶۹۷ قانون مدنی

ضمان عهده از مشتری یا بایع نسبت به درک مبیع یا ثمن در صورت مستحق‌للغیر در آمدن آن جایز است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

به نظر برخی از حقوقدانان، قانونگذار در این ماده، ضمان از اعیان یا رد مال معین را پذیرفته است. به همین دلیل نباید چنین ضمانی را، با مفهوم رایج و مصطلح ضمان خلط نمود. چون ناظر بر رد عین مال است؛ نه مال ثابت در ذمه. ضمان موضوع این ماده، نوعی تعهد به نفع ثالث است. حتی اگر تصرفی که منشأ رد عین است؛ نامشروع باشد؛ نظیر غصب. به نظر برخی دیگر از حقوقدانان، مال، تقسیم می گردد به دین و عین. لذا ضمان از اعیان، موضوع این ماده صحیح بوده؛ و مشمول حکم ماده 684 قانون مدنی نیز می باشد.

مستندات فقهی

ممکن است شخصی از بایع ضمانت نماید؛ که چنانچه زمین مورد معامله، مستحقٌ للغیر درآید؛ و خریدار بر روی آن بنا احداث نموده باشد؛ و مالک زمین، مشتری را ملزم به قلع آن ساختمان نماید؛ دراینصورت خسارات خریدار را پرداخت نماید. بنابر نظر مشهور فقها، چنین ضمانی، از مصادیق ضمان مالم یجب محسوب گردیده؛ و صحیح نیست.