ماده ۷۶۲ قانون مدنی

اگر در طرف مصالحه و یا در مورد صلح اشتباهی واقع شده باشد صلح باطل است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

علاوه بر نوع عقد، در رابطه با موضوع آن نیز، طرفین می توانند مرتکب اشتباه و سوءتفاهم گردند. دراینصورت عقدی که یکی از طرفین اراده می نماید؛ همان عقدی نیست که طرف دیگر، به آن رضایت داده است. و سوءتفاهم متعاقدین در مورد نوع عقد و موضوع آن را، که منجر به تراضی بین آنان نمی گردد؛ نمی توان اشتباه محسوب نمود. و خود موضوع معامله، اوصافی هستند که از نظر عرف، صورت عرفی، و یا جنس مورد معامله بوده؛ و یا طرفین، آن را وصف اساسی محسوب می نمایند. و برخی از مصادیق اشتباه های غیرمؤثر عبارتند از:

-        اشتباه پیرامون ویژگی های مورد معامله، به شرطی که اوصاف مزبور، وارد قلمرو معامله نشده باشد.

-        اشتباه در قانون، مشروط بر آنکه به یکی از اشتباه های مؤثر، منتهی نگردد.

سوابق فقهی

به دلالت قاعده "العقود تابعه للقصود"، فقدان قصد، موجب بطلان عقد خواهدشد.

انتقادات

مفاد این ماده، با نص ماده 201 قانون مدنی، مخالفت صریح دارد. و معلوم نیست که منظور قانونگذار، از تصویب ماده ای با موضوع اشتباه در صلح، تبعیت از حکم ماده 201 بوده؛ و یا اینکه خواسته استثنایی را بر حکم آن ماده، قائل گردد. همچنانکه اشتباه در شخصیت یکی از متصالحین را، سبب بطلان صلح دانسته؛ هرچند شخصیت وی، علت عمده عقد نباشد.

مصادیق و نمونه ها

• اگر زید، به گمان اینکه با عمرو صلح می نماید؛ بکر طرف معامله او واقع گردد؛ چنین صلحی باطل است.