ماده ۳۸ قانون آیین دادرسی مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (Javad صفحهٔ ماده 38 قانون آیین دادرسی مدنی را به ماده ۳۸ قانون آیین دادرسی مدنی منتقل کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
نمایندگی: رابطه ای است حقوقی که بموجب آن نماینده می‌تواند به نام و به حساب اصیل در انعقاد قرارداد شرکت کند و آثار آن را بطور مستقیم دامین گیر اصیل می‌شود. | نمایندگی: رابطه ای است حقوقی که بموجب آن نماینده می‌تواند به نام و به حساب اصیل در انعقاد قرارداد شرکت کند و آثار آن را بطور مستقیم دامین گیر اصیل می‌شود. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کاربردی وقف و اراضی موقوفه|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2679976|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=بشیری|نام۲=مریم|نام خانوادگی۲=پوررحیم|نام۳=جمشید|نام خانوادگی۳=زمانی|نام۴=بهزاد|نام خانوادگی۴=رجایی|نام۵=سعید|نام خانوادگی۵=باقری|چاپ=1}}</ref> | ||
== پیشینه == | == پیشینه == | ||
ماده ۳۸ قانون جدید در قانون سال ۱۲۹۰ مشابهی ندارد و در قانون سال ۱۳۱۸ ضمن ماده ۶۵ این گونه آمده‌است: مادام که عزل وکیل به اطلاع او نرسیده‌است اقدامات او در حدود وکالت و همچنین ابلاغاتی که از طرف دادگاه به وکیل می‌شود مؤثر در حق موکل خواهد بود ولی همینکه اطلاع عزل وکیل به دادگاه رسید دادگاه دیگر او را در امور راجعه به دادرسی وکیل نخواهد | ماده ۳۸ قانون جدید در قانون سال ۱۲۹۰ مشابهی ندارد و در قانون سال ۱۳۱۸ ضمن ماده ۶۵ این گونه آمده‌است: مادام که عزل وکیل به اطلاع او نرسیده‌است اقدامات او در حدود وکالت و همچنین ابلاغاتی که از طرف دادگاه به وکیل می‌شود مؤثر در حق موکل خواهد بود ولی همینکه اطلاع عزل وکیل به دادگاه رسید دادگاه دیگر او را در امور راجعه به دادرسی وکیل نخواهد شناخت <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=روند نمای تقنینی قانون آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2796192|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=رفیعی|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=روند نمای تقنینی قانون آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2796196|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=رفیعی|چاپ=1}}</ref> قانون جدید آیین دادرسی مدنی (ماده ۳۸) از قوانین قدیم کامل تر است زیرا انطباق بیشتری با نظریه نمایندگی ظاهری دارد. و خلاء اطلاع شخص ثالث در ماده ۶۵ سابق در ماده ۳۸ جبران شده‌است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجله علمی پژوهشی نامه مفید شماره 82 اسفند 1389|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دانشگاه مفید|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2712792|صفحه=|نام۱=دانشگاه مفید قم|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=551940|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref> | ||
== نکات توضیحی و تفسیری دکترین == | == نکات توضیحی و تفسیری دکترین == | ||
با توجه به تصریح ماده ۳۸ در صورتی که دادگاه از عزل وکیل مطلع باشد اقدامات اجرایی وکیل بی اثر خواهد بود و دادگاه نیز نباید اقدامات وکیل را ترتیب اثر دهد. | با توجه به تصریح ماده ۳۸ در صورتی که دادگاه از عزل وکیل مطلع باشد اقدامات اجرایی وکیل بی اثر خواهد بود و دادگاه نیز نباید اقدامات وکیل را ترتیب اثر دهد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه های عمومی و انقلاب (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1381|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1617516|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=2}}</ref>/ <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نگاهی به آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=رادنواندیش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5228452|صفحه=|نام۱=یوسف|نام خانوادگی۱=نوبخت|چاپ=1}}</ref> در فرضی که دادگاه مطلع نمی‌باشد اگر موکل عزل وکیل را به وی اطلاع ندهد، اقدامات وکیل در حدود وکالت برای موکل معتبر می‌باشد <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=569788|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=569792|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نگاهی به آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=رادنواندیش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5228444|صفحه=|نام۱=یوسف|نام خانوادگی۱=نوبخت|چاپ=1}}</ref> | ||
در مورد اینکه آیا در زمان فوت موکل نیز همچون عزل نیاز به اطلاع وکیل می‌باشد یا خیر اختلاف است، اعتقاد مشهور فقهای امامیه آن است که وکالت به صرف فوت موکل نابود می‌شود و علم و جهل وکیل تأثیری در نفوذ اقدامات او ندارد. این مورد را نمی‌توان به «عزل» که نفوذ تأثیر آن، متکی بر اطلاع وکیل بود، قیاس نمود چون دربارهٔ عزل، «اعلام موکل و علم وکیل» یک حکم استثنایی و خلاف قاعده است و اعمال وکیل بعد از فوت فاقد اثر می‌باشد، اما به نظر می‌رسد برای حفظ نظم در معملات و حمایت از بی گناهی که با وکیل طرف معامله می‌شود، باید اعمال وکیل را که بدون علم به فوت و جنون موکل بسته‌است نافذ شناخت. | در مورد اینکه آیا در زمان فوت موکل نیز همچون عزل نیاز به اطلاع وکیل می‌باشد یا خیر اختلاف است، اعتقاد مشهور فقهای امامیه آن است که وکالت به صرف فوت موکل نابود می‌شود و علم و جهل وکیل تأثیری در نفوذ اقدامات او ندارد. این مورد را نمی‌توان به «عزل» که نفوذ تأثیر آن، متکی بر اطلاع وکیل بود، قیاس نمود چون دربارهٔ عزل، «اعلام موکل و علم وکیل» یک حکم استثنایی و خلاف قاعده است و اعمال وکیل بعد از فوت فاقد اثر می‌باشد، اما به نظر می‌رسد برای حفظ نظم در معملات و حمایت از بی گناهی که با وکیل طرف معامله می‌شود، باید اعمال وکیل را که بدون علم به فوت و جنون موکل بسته‌است نافذ شناخت. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=سلسله مباحث فقهی-حقوقی عقد وکالت|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2933764|صفحه=|نام۱=اسداله|نام خانوادگی۱=لطفی|چاپ=1}}</ref> | ||
== سوالق و مستندات فقهی == | == سوالق و مستندات فقهی == | ||
در صورت اختلاف بین وکیل و موکل در مورد عزل به این نحو که موکل به وکیل بگوید از عزل با خبر بوده و وکیل انکار نماید، بینه بر موکل لازم است و صرف بینه بر عزل کافی نیست. اگر بینه ای از طرف موکل اقامه نشد، وکیل سوگند یاد می‌کند و در این صورت وکالت او ثابت خواهد بود و اگر امتناع نموئ وکالت از همان زمان که بینه بر عزل او اقامه شده‌است، باطل می‌شود. | در صورت اختلاف بین وکیل و موکل در مورد عزل به این نحو که موکل به وکیل بگوید از عزل با خبر بوده و وکیل انکار نماید، بینه بر موکل لازم است و صرف بینه بر عزل کافی نیست. اگر بینه ای از طرف موکل اقامه نشد، وکیل سوگند یاد می‌کند و در این صورت وکالت او ثابت خواهد بود و اگر امتناع نموئ وکالت از همان زمان که بینه بر عزل او اقامه شده‌است، باطل می‌شود. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی فقهی آیین دادرسی مدنی و تأثیر آن در رویه قضایی (جلد اول) (قواعد عمومی، دادرسی نخستین و اثبات دعوا)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2648308|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref> | ||
اعتقاد مشهور فقهای امامیه آن است که وکالت به صرف فوت موکل نابود می‌شود و علم و جهل وکیل تأثیری در نفوذ اقدامات او ندارد. این مورد را نمی‌توان به «عزل» که نفوذ تأثیر آن، متکی بر اطلاع وکیل بود، قیاس نمود چون دربارهٔ عزل، «اعلام موکل و علم وکیل» یک حکم استثنایی و خلاف قاعده است . | اعتقاد مشهور فقهای امامیه آن است که وکالت به صرف فوت موکل نابود می‌شود و علم و جهل وکیل تأثیری در نفوذ اقدامات او ندارد. این مورد را نمی‌توان به «عزل» که نفوذ تأثیر آن، متکی بر اطلاع وکیل بود، قیاس نمود چون دربارهٔ عزل، «اعلام موکل و علم وکیل» یک حکم استثنایی و خلاف قاعده است .<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=سلسله مباحث فقهی-حقوقی عقد وکالت|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2933764|صفحه=|نام۱=اسداله|نام خانوادگی۱=لطفی|چاپ=1}}</ref> | ||
== مصادیق و نمونه‌ها == | == مصادیق و نمونه‌ها == | ||
۱) اگر وکیل قبل از وصول خبر عزل درخواست ارجاع امر به کارشناسی نموده و حسب این درخواست دادگاه قرار کارشناسی صادر مرده باشد موکل مأخوذ است دستمزد کارشناس را ایداع نماید یا فرضاً وسایل و موجبات اجرای قرار معاینه و تحقیق محلی مورد درخواست وکیل خود را در وقت مقرر تهیه کند و نیز حساب مواعد از تاریخ ابلاغ به وکیل خواهد بود. | ۱) اگر وکیل قبل از وصول خبر عزل درخواست ارجاع امر به کارشناسی نموده و حسب این درخواست دادگاه قرار کارشناسی صادر مرده باشد موکل مأخوذ است دستمزد کارشناس را ایداع نماید یا فرضاً وسایل و موجبات اجرای قرار معاینه و تحقیق محلی مورد درخواست وکیل خود را در وقت مقرر تهیه کند و نیز حساب مواعد از تاریخ ابلاغ به وکیل خواهد بود. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نگاهی به آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=رادنواندیش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5228448|صفحه=|نام۱=یوسف|نام خانوادگی۱=نوبخت|چاپ=1}}</ref> | ||
۲) اگر کسی به دیگری وکالت دهد که منزلش را بفروشد و آنگاه موکل وکیل را عزل نماید. وکیل مدعی شود که در مدتی که هنوز او را عزل ننموده یا خبر عزل به وی نرسیده به مفاد وکالت خود عمل نموده ولی موکل مدعی شود قبل از انجام مفاد وکالت و فروش منزل وی، وکیل را از وکالت خود عزل نموده‌است. که می‌گوییم معامله وکیل بر منزل درست بوده و ادعای موکل مسموع نیست . | ۲) اگر کسی به دیگری وکالت دهد که منزلش را بفروشد و آنگاه موکل وکیل را عزل نماید. وکیل مدعی شود که در مدتی که هنوز او را عزل ننموده یا خبر عزل به وی نرسیده به مفاد وکالت خود عمل نموده ولی موکل مدعی شود قبل از انجام مفاد وکالت و فروش منزل وی، وکیل را از وکالت خود عزل نموده‌است. که می‌گوییم معامله وکیل بر منزل درست بوده و ادعای موکل مسموع نیست .<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ادله اثبات دعوا در امور مدنی و کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=تدریس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1642380|صفحه=|نام۱=عبدالرسول|نام خانوادگی۱=دیانی|چاپ=1}}</ref> | ||
== منابع == | |||
{{پانویس}} | |||
نسخهٔ ۲۶ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۸:۲۳
تا زمانی که عزل وکیل به اطلاع او نرسیده‌است اقدامات وی در حدود وکالت، همچنین ابلاغهایی که از طرف دادگاه به وکیل می‌شود مؤثر در حق موکل خواهد بود، ولی پس از اطلاع دادگاه از عزل وکیل، دیگر او را در امور راجع به دادرسی، وکیل نخواهد شناخت.
توضیح واژگان
نمایندگی: رابطه ای است حقوقی که بموجب آن نماینده می‌تواند به نام و به حساب اصیل در انعقاد قرارداد شرکت کند و آثار آن را بطور مستقیم دامین گیر اصیل می‌شود. [۱]
پیشینه
ماده ۳۸ قانون جدید در قانون سال ۱۲۹۰ مشابهی ندارد و در قانون سال ۱۳۱۸ ضمن ماده ۶۵ این گونه آمده‌است: مادام که عزل وکیل به اطلاع او نرسیده‌است اقدامات او در حدود وکالت و همچنین ابلاغاتی که از طرف دادگاه به وکیل می‌شود مؤثر در حق موکل خواهد بود ولی همینکه اطلاع عزل وکیل به دادگاه رسید دادگاه دیگر او را در امور راجعه به دادرسی وکیل نخواهد شناخت [۲][۳] قانون جدید آیین دادرسی مدنی (ماده ۳۸) از قوانین قدیم کامل تر است زیرا انطباق بیشتری با نظریه نمایندگی ظاهری دارد. و خلاء اطلاع شخص ثالث در ماده ۶۵ سابق در ماده ۳۸ جبران شده‌است. [۴][۵]
نکات توضیحی و تفسیری دکترین
با توجه به تصریح ماده ۳۸ در صورتی که دادگاه از عزل وکیل مطلع باشد اقدامات اجرایی وکیل بی اثر خواهد بود و دادگاه نیز نباید اقدامات وکیل را ترتیب اثر دهد. [۶]/ [۷] در فرضی که دادگاه مطلع نمی‌باشد اگر موکل عزل وکیل را به وی اطلاع ندهد، اقدامات وکیل در حدود وکالت برای موکل معتبر می‌باشد [۸][۹][۱۰]
در مورد اینکه آیا در زمان فوت موکل نیز همچون عزل نیاز به اطلاع وکیل می‌باشد یا خیر اختلاف است، اعتقاد مشهور فقهای امامیه آن است که وکالت به صرف فوت موکل نابود می‌شود و علم و جهل وکیل تأثیری در نفوذ اقدامات او ندارد. این مورد را نمی‌توان به «عزل» که نفوذ تأثیر آن، متکی بر اطلاع وکیل بود، قیاس نمود چون دربارهٔ عزل، «اعلام موکل و علم وکیل» یک حکم استثنایی و خلاف قاعده است و اعمال وکیل بعد از فوت فاقد اثر می‌باشد، اما به نظر می‌رسد برای حفظ نظم در معملات و حمایت از بی گناهی که با وکیل طرف معامله می‌شود، باید اعمال وکیل را که بدون علم به فوت و جنون موکل بسته‌است نافذ شناخت. [۱۱]
سوالق و مستندات فقهی
در صورت اختلاف بین وکیل و موکل در مورد عزل به این نحو که موکل به وکیل بگوید از عزل با خبر بوده و وکیل انکار نماید، بینه بر موکل لازم است و صرف بینه بر عزل کافی نیست. اگر بینه ای از طرف موکل اقامه نشد، وکیل سوگند یاد می‌کند و در این صورت وکالت او ثابت خواهد بود و اگر امتناع نموئ وکالت از همان زمان که بینه بر عزل او اقامه شده‌است، باطل می‌شود. [۱۲]
اعتقاد مشهور فقهای امامیه آن است که وکالت به صرف فوت موکل نابود می‌شود و علم و جهل وکیل تأثیری در نفوذ اقدامات او ندارد. این مورد را نمی‌توان به «عزل» که نفوذ تأثیر آن، متکی بر اطلاع وکیل بود، قیاس نمود چون دربارهٔ عزل، «اعلام موکل و علم وکیل» یک حکم استثنایی و خلاف قاعده است .[۱۳]
مصادیق و نمونه‌ها
۱) اگر وکیل قبل از وصول خبر عزل درخواست ارجاع امر به کارشناسی نموده و حسب این درخواست دادگاه قرار کارشناسی صادر مرده باشد موکل مأخوذ است دستمزد کارشناس را ایداع نماید یا فرضاً وسایل و موجبات اجرای قرار معاینه و تحقیق محلی مورد درخواست وکیل خود را در وقت مقرر تهیه کند و نیز حساب مواعد از تاریخ ابلاغ به وکیل خواهد بود. [۱۴]
۲) اگر کسی به دیگری وکالت دهد که منزلش را بفروشد و آنگاه موکل وکیل را عزل نماید. وکیل مدعی شود که در مدتی که هنوز او را عزل ننموده یا خبر عزل به وی نرسیده به مفاد وکالت خود عمل نموده ولی موکل مدعی شود قبل از انجام مفاد وکالت و فروش منزل وی، وکیل را از وکالت خود عزل نموده‌است. که می‌گوییم معامله وکیل بر منزل درست بوده و ادعای موکل مسموع نیست .[۱۵]
منابع
- ↑ عباس بشیری، مریم پوررحیم، جمشید زمانی، بهزاد رجایی و دیگران. حقوق کاربردی وقف و اراضی موقوفه. چاپ 1. جنگل، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2679976
- ↑ علی رفیعی. روند نمای تقنینی قانون آیین دادرسی مدنی. چاپ 1. فکرسازان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2796192
- ↑ علی رفیعی. روند نمای تقنینی قانون آیین دادرسی مدنی. چاپ 1. فکرسازان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2796196
- ↑ مجله علمی پژوهشی نامه مفید شماره 82 اسفند 1389. دانشگاه مفید، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2712792
- ↑ عباس زراعت. محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران. چاپ 3. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 551940
- ↑ علی مهاجری. شرح قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه های عمومی و انقلاب (جلد اول). چاپ 2. گنج دانش، 1381. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1617516
- ↑ یوسف نوبخت. نگاهی به آیین دادرسی مدنی. چاپ 1. رادنواندیش، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5228452
- ↑ علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 569788
- ↑ علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 569792
- ↑ یوسف نوبخت. نگاهی به آیین دادرسی مدنی. چاپ 1. رادنواندیش، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5228444
- ↑ اسداله لطفی. سلسله مباحث فقهی-حقوقی عقد وکالت. چاپ 1. جنگل، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2933764
- ↑ عبداله خدابخشی. مبانی فقهی آیین دادرسی مدنی و تأثیر آن در رویه قضایی (جلد اول) (قواعد عمومی، دادرسی نخستین و اثبات دعوا). چاپ 1. شرکت سهامی انتشار، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2648308
- ↑ اسداله لطفی. سلسله مباحث فقهی-حقوقی عقد وکالت. چاپ 1. جنگل، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2933764
- ↑ یوسف نوبخت. نگاهی به آیین دادرسی مدنی. چاپ 1. رادنواندیش، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5228448
- ↑ عبدالرسول دیانی. ادله اثبات دعوا در امور مدنی و کیفری. چاپ 1. تدریس، 1385. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1642380