ماده ۷۱۳ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
(ابرابزار) |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
نافذه جراحتی است که با | نافذه جراحتی است که با فرورفتن وسیله ای مانند نیزه یا گلوله در دست یا پا ایجاد میشود دیه آن در مرد یک دهم [[دیه]] کامل است و در زن [[ارش]] ثابت میشود. تبصره ۱ ـ حکم مذکور در این ماده نسبت به اعضایی است که دیه آن عضو بیشتر از یک دهم دیه کامل باشد، در عضوی که دیه آن مساوی یا کمتر از یک دهم دیه کامل باشد، ارش ثابت است مانند اینکه گلوله در بند انگشت فرورود. تبصره ۲ ـ هرگاه شیئی که جراحت نافذه را به وجود آوردهاست از طرف دیگر خارج گردد، دو جراحت نافذه محسوب میشود. | ||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | == نکات توضیحی تفسیری دکترین == | ||
در این ماده جراحت نافذه و دیه آن تعیین | در این ماده جراحت نافذه و دیه آن تعیین شدهاست و تنها شامل ابزاری چون نیزه یا گلوله شدهاست و ظاهراً شامل سوزن، خار و… نمیشود اما دادن ارش لازم است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=354660|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=7}}</ref>در این ماده قانونگذار استثنائی قائل شدهاست و با اینکه دیه زن و مرد تا ثلث یکسان است، لکن در این ماده جراحتی که در اثر فرورفتن گلوله یا نیزه در دست و پا واقع میشود را در صورتی که مجنی علیه مرد باشد یکصد دنیار و اگر زن باشد، ارش تعیین کردهاست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دادستان و میثاق عدالت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1421800|صفحه=|نام۱=سیدمهدی|نام خانوادگی۱=حجتی|نام۲=مجتبی|نام خانوادگی۲=باری|چاپ=1}}</ref>گفتنی است تسری این ماده به جراحاتی که در سایر اعضای بدن فرومیرود، جایز نیست و فاقد آثار قانونی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دادستان و میثاق عدالت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1426264|صفحه=|نام۱=سیدمهدی|نام خانوادگی۱=حجتی|نام۲=مجتبی|نام خانوادگی۲=باری|چاپ=1}}</ref> | ||
== مستندات فقهی == | == مستندات فقهی == | ||
مستند این ماده صحیحه یونس و معتبره ابن فضال است که مفاد روایتی که از امام رضا(ع) نقل | مستند این ماده صحیحه یونس و معتبره ابن فضال است که مفاد روایتی که از امام رضا (ع) نقل کردهاند آن است که در صورتی که نیزه ای یا خنجری در اعضای مردی فرورود، دیه آن یکصد دینار است. این روایت در نسخه تذهیب و من لایحضره الفقیه و کافی چنین نقل شدهاست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قواعد فقه دیات (مطالعه تطبیقی در مذاهب اسلامی)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1935948|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=حاجی ده آبادی|چاپ=1}}</ref> | ||
== انتقادات == | == انتقادات == | ||
نکته این ماده آن است که بین جراحت نافذه در زن و مرد تفکیک قائل | نکته این ماده آن است که بین جراحت نافذه در زن و مرد تفکیک قائل شدهاست. گفتنی است از لحاظ فقه امامیه، دیه زن و مرد در کمتر از ثلث برابر و زمانی که به ثلث برسد، دیه زن نصف مرد خواهد بود. دیه مذکور در این ماده یک دهم دیه کامل است و دلیلی برای تفاوت قائل شدن بین زن و مرد در آن وجود ندارد. هرچند که موضع اتخاذ شده با آنچه در تحریر الوسیله آمدهاست هماهنگ است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=354668|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=7}}</ref>اگرچه برخی معتقد هستند چون دیه زن نصف دیه مرد است، دیه نافذه دست و پای زن پنجاه دینار است ولی گفته شدهاست این قول ضعیف است چون از لحاظ دیه زن و مرد، تا ثلث باهم برابرند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخمهای سر و صورت)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=837888|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=2}}</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس|۲}} |
نسخهٔ ۹ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۴:۳۶
نافذه جراحتی است که با فرورفتن وسیله ای مانند نیزه یا گلوله در دست یا پا ایجاد میشود دیه آن در مرد یک دهم دیه کامل است و در زن ارش ثابت میشود. تبصره ۱ ـ حکم مذکور در این ماده نسبت به اعضایی است که دیه آن عضو بیشتر از یک دهم دیه کامل باشد، در عضوی که دیه آن مساوی یا کمتر از یک دهم دیه کامل باشد، ارش ثابت است مانند اینکه گلوله در بند انگشت فرورود. تبصره ۲ ـ هرگاه شیئی که جراحت نافذه را به وجود آوردهاست از طرف دیگر خارج گردد، دو جراحت نافذه محسوب میشود.
نکات توضیحی تفسیری دکترین
در این ماده جراحت نافذه و دیه آن تعیین شدهاست و تنها شامل ابزاری چون نیزه یا گلوله شدهاست و ظاهراً شامل سوزن، خار و… نمیشود اما دادن ارش لازم است.[۱]در این ماده قانونگذار استثنائی قائل شدهاست و با اینکه دیه زن و مرد تا ثلث یکسان است، لکن در این ماده جراحتی که در اثر فرورفتن گلوله یا نیزه در دست و پا واقع میشود را در صورتی که مجنی علیه مرد باشد یکصد دنیار و اگر زن باشد، ارش تعیین کردهاست.[۲]گفتنی است تسری این ماده به جراحاتی که در سایر اعضای بدن فرومیرود، جایز نیست و فاقد آثار قانونی است.[۳]
مستندات فقهی
مستند این ماده صحیحه یونس و معتبره ابن فضال است که مفاد روایتی که از امام رضا (ع) نقل کردهاند آن است که در صورتی که نیزه ای یا خنجری در اعضای مردی فرورود، دیه آن یکصد دینار است. این روایت در نسخه تذهیب و من لایحضره الفقیه و کافی چنین نقل شدهاست.[۴]
انتقادات
نکته این ماده آن است که بین جراحت نافذه در زن و مرد تفکیک قائل شدهاست. گفتنی است از لحاظ فقه امامیه، دیه زن و مرد در کمتر از ثلث برابر و زمانی که به ثلث برسد، دیه زن نصف مرد خواهد بود. دیه مذکور در این ماده یک دهم دیه کامل است و دلیلی برای تفاوت قائل شدن بین زن و مرد در آن وجود ندارد. هرچند که موضع اتخاذ شده با آنچه در تحریر الوسیله آمدهاست هماهنگ است.[۵]اگرچه برخی معتقد هستند چون دیه زن نصف دیه مرد است، دیه نافذه دست و پای زن پنجاه دینار است ولی گفته شدهاست این قول ضعیف است چون از لحاظ دیه زن و مرد، تا ثلث باهم برابرند.[۶]
منابع
- ↑ حسین میرمحمدصادقی. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص). چاپ 7. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 354660
- ↑ سیدمهدی حجتی و مجتبی باری. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. دادستان و میثاق عدالت، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1421800
- ↑ سیدمهدی حجتی و مجتبی باری. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. دادستان و میثاق عدالت، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1426264
- ↑ احمد حاجی ده آبادی. قواعد فقه دیات (مطالعه تطبیقی در مذاهب اسلامی). چاپ 1. پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1935948
- ↑ حسین میرمحمدصادقی. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص). چاپ 7. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 354668
- ↑ ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخمهای سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 837888