ماده ۹۳ قانون مدنی

ارتفاق، حقی است برای شخص، در ملک دیگری.

توضیح واژگان

به عمل حقوقی مستقل از غصب و حق ارتفاق، اختیار محض گویند.(20116)

پیشینه

برخلاف حقوق ایران، قانون مدنی فرانسه، حق ارتفاق طبیعی را، به طور صریح پذیرفته است. قانون مدنی ایران، در این ماده، حق ارتفاق مزبور را، مورد توجه قرار داده است.(148307)

تعریف حق ارتفاق در این ماده، همانند تعاریفی است که قوانین مدنی اتیوپی و سویس، از این مفهوم ارائه نموده اند.(20206)

کلیات توضیحی تفسیری دکترین

معمولاً حق ارتفاق، به موجب قرارداد به وجود می آید.(3313) (131362) (735779)

حق ارتفاق، ممکن است رایگان یا معوض باشد.(22868)

قرارداد حق ارتفاق، باید با رعایت مواد 10 و 190 قانون مدنی، تنظیم گردد.(22868)

ممکن است حق ارتفاق، به حکم قانون، و یا بر اثر وضعیت طبیعی املاک به وجود آید.(3315)

حق ارتفاق، به سه نوع ارضی، شخصی، و تیولی قابل تقسیم است.(20207)

اثبات دارا بودن حق ارتفاق، نسبت به آب موجود در ملک دیگری، متوقف بر ارائه دلیل است.(46835)

تصرف به عنوان حق ارتفاق را، باید دلیل وجود این حق دانست. زیرا فرض بر این است که متصرف در ملک دیگری، حق خود را، به موجب قانون به دست آورده؛ و کسی که مدعی خلاف این امر می باشد؛ باید برای اثبات صحت ادعای خود، دلیل بیاورد.(3330)

تصرفی که دارای سابقه معلومی نیست را، می توان اماره حق ارتفاق دانست.(22870)

بدیهی است درمواردی که حق ارتفاق، به موجب اذن به وجود می آید؛ کیفیات حق مزبور نیز، باید تابع کیفیات اذن مالک ملک موردنظر باشد.(46840)

اگر آب ناودان خانه شخصی، از زمان های گذشته، در حیاط خانه همسایه می ریخته است؛ و لازم، جایز یا غاصبانه بودن چنین حقی معلوم نباشد؛ باید حکم به صحت حق ارتفاق مزبور نمود.(84663)

سوابق فقهی

حق قدیمی، به هیچ عنوان، نابود شدنی نیست.(41501) و حق قدیمی، اعتبار خود را، از دست نمی دهد.(41502)

انتقادات

تعریف این ماده از حق ارتفاق، مانع دخول اغیار نبوده؛ و برخی از اقسام حق انتفاع، و نیز حقوقی نظیر رهن، و حق مستأجر نسبت به مورد اجاره را نیز در بر می گیرد.(3300)