ماده ۳۲ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
(+ گلوله ای) |
(ابرابزار) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
تمام ثمرات و متعلقات اموال منقوله و غیرمنقوله که طبعاً یا در | تمام ثمرات و متعلقات اموال منقوله و غیرمنقوله که طبعاً یا در نتیجهٔ عملی حاصل شده باشد، بالتبع، مال مالک اموال مزبوره است. | ||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
به مالکیت در شیئی، به تبع مالکیت در شیئ دیگر، مالکیت تبعی گویند.( | به مالکیت در شیئی، به تبع مالکیت در شیئ دیگر، مالکیت تبعی گویند. (۸۵۱۵۷) | ||
رابطه بین اشخاص و اشیاء، به نحوی که موجد هرگونه حق تصرف و انتفاع از عین مزبور باشد؛ مالکیت نام دارد.( | رابطه بین اشخاص و اشیاء، به نحوی که موجد هرگونه حق تصرف و انتفاع از عین مزبور باشد؛ مالکیت نام دارد. (۳۰۵۵) | ||
به فایده و ثمره ای که به تدریج، از عین مال به دست آمده؛ و به نحو محسوس، از عین آن مال | به فایده و ثمره ای که به تدریج، از عین مال به دست آمده؛ و به نحو محسوس، از عین آن مال نمی‌کاهد؛ منفعت گویند. (۹۲۹۰۱۵) | ||
== کلیات توضیحی تفسیری دکترین == | == کلیات توضیحی تفسیری دکترین == | ||
مالکیت، نسبت به حقوق معنوی، که تشابه بسیاری با حقوق عینی دارند؛ اما موضوع آنها شیئ نیست؛ قابل تصور است. مهمترین مصداق مالکیت فکری، حقوق مؤلفان و هنرمندان است.( | مالکیت، نسبت به حقوق معنوی، که تشابه بسیاری با حقوق عینی دارند؛ اما موضوع آنها شیئ نیست؛ قابل تصور است. مهمترین مصداق مالکیت فکری، حقوق مؤلفان و هنرمندان است. (۳۰۶۱) | ||
«مالکیت منافع» و «حق انتفاع»، هر دو از حقوق عینی بوده؛ اما دو مفهوم جداگانه و مستقل به‌شمار می‌آیند. (۲۲۷۳۰) | |||
منفعت، به سه دسته طبیعی، مصنوعی و مدنی قابل | منفعت، به سه دسته طبیعی، مصنوعی و مدنی قابل تقسیم است. برخلاف منافع طبیعی و مصنوعی، منافع مدنی، از عین مال به دست نمی‌آیند؛ بلکه موجودیت آنها، وابسته به انعقاد یکی از عقود است؛ نظیر مالکیت منفعت در اجاره. (۴۵۹۱۶) و منافع مال، ممکن است طبیعی، مصنوعی، یا عهدی باشد. منافع طبیعی، به خودی خود، و بدون دخالت انسان، به دست می‌آید. منافع مصنوعی، درنتیجه عمل انسان حاصل می‌گردد. و منشأ منافع عهدی، قرارداد است. (۳۱۹۹) و مالکیت تبعی، ممکن است نسبت به نتایج طبیعی مال، ایجاد گردد؛ نظیر مالکیت نسبت به میوه‌هایی که از درخت، حاصل می‌گردد. (۲۲۷۳۹) | ||
ممکن است منافع به صورت منظم و مستمر، | ممکن است منافع به صورت منظم و مستمر، یا به‌طور نامنظم و به تبع زمان خاصی، به وجود آید. مانند استفاده از آب چشمه برای آبیاری زمین زراعی. (۴۵۹۱۹) | ||
منفعتی که به صورت مال مادی، از عین مال به دست آید را، منفعت مادی نامند. مانند میوه درخت. چنین منافعی، پس از جدایی از عین، مال مستقلی محسوب | منفعتی که به صورت مال مادی، از عین مال به دست آید را، منفعت مادی نامند. مانند میوه درخت. چنین منافعی، پس از جدایی از عین، مال مستقلی محسوب می‌گردند. (۴۵۹۲۳) | ||
منفعتی را که به تبع زمان خاصی به وجود آید؛ منفعت مستمر نامند. نظیر عقد اجاره، که باید محدود به زمانی معین باشد.( | منفعتی را که به تبع زمان خاصی به وجود آید؛ منفعت مستمر نامند. نظیر عقد اجاره، که باید محدود به زمانی معین باشد. (۴۵۹۲۷) | ||
مالکیت اعتباری، به سه شکل، قابل تصور است: مالکیت عین، مالکیت انتفاع، مالکیت منفعت.( | مالکیت اعتباری، به سه شکل، قابل تصور است: مالکیت عین، مالکیت انتفاع، مالکیت منفعت. (۲۷۰۹۷۷) | ||
مالک عین، نسبت به ثمرات و نتایج آن، مالکیت تبعی دارد.( | مالک عین، نسبت به ثمرات و نتایج آن، مالکیت تبعی دارد. (۳۰۶۲) | ||
== سوابق فقهی == | == سوابق فقهی == | ||
مالکیت منفعت معنایی ندارد؛ چون تملک معدوم محال است.( | مالکیت منفعت معنایی ندارد؛ چون تملک معدوم محال است. (۴۶۱۱۶) | ||
ارزش افزوده ملک، که بر اثر تعمیرات آن، به وجود | ارزش افزوده ملک، که بر اثر تعمیرات آن، به وجود آمده‌است؛ متعلق به مالک بوده؛ و درصورت فوت وی، به همه وراث می‌رسد؛ نه به وارثی که در گذشته، خانه را تعمیر نموده‌است. (۹۲۱۵) | ||
توابع عین، در احکام، تابع خود عین هستند.( | توابع عین، در احکام، تابع خود عین هستند. (۴۷۰۶۹) | ||
== | == رویه‌های قضایی == | ||
به موجب دادنامه شماره | به موجب دادنامه شماره ۵۷۸ مورخه ۲۴/۳/۱۳۷۳ شعبه ۱۸ دیوان عالی کشور، متصرف ملک، علاوه بر تحویل مال به صاحب آن، عواید و منافع حاصل شده از عین مزبور را نیز، باید به مالک تحویل دهد. (۱۴۱۸۵۸۱) | ||
== مصادیق و | == مصادیق و نمونه‌ها == | ||
* فربه شدن گوساله، از منافع متصل به‌شمار می‌آید. (۹۲۹۰۲۱) | |||
* فربه شدن گوساله، از منافع متصل | * جو، تا روزی که برداشت نشده؛ منفعت بوده؛ و پس از آن، عین محسوب می‌گردد. (۳۷۱۱۰۳) | ||
* گیاهان دارویی خودرو، منفعت طبیعی زمین محسوب می‌گردند. (۹۲۹۳۴۴) | |||
* جو، تا روزی که برداشت نشده؛ منفعت بوده؛ و پس از آن، عین محسوب | |||
* گیاهان دارویی خودرو، منفعت طبیعی زمین محسوب | |||
نسخهٔ ۲۸ ژوئیهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۹:۰۶
تمام ثمرات و متعلقات اموال منقوله و غیرمنقوله که طبعاً یا در نتیجهٔ عملی حاصل شده باشد، بالتبع، مال مالک اموال مزبوره است.
توضیح واژگان
به مالکیت در شیئی، به تبع مالکیت در شیئ دیگر، مالکیت تبعی گویند. (۸۵۱۵۷)
رابطه بین اشخاص و اشیاء، به نحوی که موجد هرگونه حق تصرف و انتفاع از عین مزبور باشد؛ مالکیت نام دارد. (۳۰۵۵)
به فایده و ثمره ای که به تدریج، از عین مال به دست آمده؛ و به نحو محسوس، از عین آن مال نمی‌کاهد؛ منفعت گویند. (۹۲۹۰۱۵)
کلیات توضیحی تفسیری دکترین
مالکیت، نسبت به حقوق معنوی، که تشابه بسیاری با حقوق عینی دارند؛ اما موضوع آنها شیئ نیست؛ قابل تصور است. مهمترین مصداق مالکیت فکری، حقوق مؤلفان و هنرمندان است. (۳۰۶۱)
«مالکیت منافع» و «حق انتفاع»، هر دو از حقوق عینی بوده؛ اما دو مفهوم جداگانه و مستقل به‌شمار می‌آیند. (۲۲۷۳۰)
منفعت، به سه دسته طبیعی، مصنوعی و مدنی قابل تقسیم است. برخلاف منافع طبیعی و مصنوعی، منافع مدنی، از عین مال به دست نمی‌آیند؛ بلکه موجودیت آنها، وابسته به انعقاد یکی از عقود است؛ نظیر مالکیت منفعت در اجاره. (۴۵۹۱۶) و منافع مال، ممکن است طبیعی، مصنوعی، یا عهدی باشد. منافع طبیعی، به خودی خود، و بدون دخالت انسان، به دست می‌آید. منافع مصنوعی، درنتیجه عمل انسان حاصل می‌گردد. و منشأ منافع عهدی، قرارداد است. (۳۱۹۹) و مالکیت تبعی، ممکن است نسبت به نتایج طبیعی مال، ایجاد گردد؛ نظیر مالکیت نسبت به میوه‌هایی که از درخت، حاصل می‌گردد. (۲۲۷۳۹)
ممکن است منافع به صورت منظم و مستمر، یا به‌طور نامنظم و به تبع زمان خاصی، به وجود آید. مانند استفاده از آب چشمه برای آبیاری زمین زراعی. (۴۵۹۱۹)
منفعتی که به صورت مال مادی، از عین مال به دست آید را، منفعت مادی نامند. مانند میوه درخت. چنین منافعی، پس از جدایی از عین، مال مستقلی محسوب می‌گردند. (۴۵۹۲۳)
منفعتی را که به تبع زمان خاصی به وجود آید؛ منفعت مستمر نامند. نظیر عقد اجاره، که باید محدود به زمانی معین باشد. (۴۵۹۲۷)
مالکیت اعتباری، به سه شکل، قابل تصور است: مالکیت عین، مالکیت انتفاع، مالکیت منفعت. (۲۷۰۹۷۷)
مالک عین، نسبت به ثمرات و نتایج آن، مالکیت تبعی دارد. (۳۰۶۲)
سوابق فقهی
مالکیت منفعت معنایی ندارد؛ چون تملک معدوم محال است. (۴۶۱۱۶)
ارزش افزوده ملک، که بر اثر تعمیرات آن، به وجود آمده‌است؛ متعلق به مالک بوده؛ و درصورت فوت وی، به همه وراث می‌رسد؛ نه به وارثی که در گذشته، خانه را تعمیر نموده‌است. (۹۲۱۵)
توابع عین، در احکام، تابع خود عین هستند. (۴۷۰۶۹)
رویه‌های قضایی
به موجب دادنامه شماره ۵۷۸ مورخه ۲۴/۳/۱۳۷۳ شعبه ۱۸ دیوان عالی کشور، متصرف ملک، علاوه بر تحویل مال به صاحب آن، عواید و منافع حاصل شده از عین مزبور را نیز، باید به مالک تحویل دهد. (۱۴۱۸۵۸۱)
مصادیق و نمونه‌ها
- فربه شدن گوساله، از منافع متصل به‌شمار می‌آید. (۹۲۹۰۲۱)
- جو، تا روزی که برداشت نشده؛ منفعت بوده؛ و پس از آن، عین محسوب می‌گردد. (۳۷۱۱۰۳)
- گیاهان دارویی خودرو، منفعت طبیعی زمین محسوب می‌گردند. (۹۲۹۳۴۴)