ماده ۸۹۵ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «سهام معینه که فرض نامیده می‌شود؛ عبارت است از: نصف، ربع، ثمن، دوثلث، ثلث و سد...» ایجاد کرد) |
(ابرابزار) |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
میراث المسمی، یعنی فروض ارث بری مقرر در قرآن.( | میراث المسمی، یعنی فروض ارث بری مقرر در قرآن. (۸۶۲۱۵) | ||
فرض، عبارت است از سهم مقرر در قرآن.( | فرض، عبارت است از سهم مقرر در قرآن. (۱۰۱۸۲۱۲) و فرض، یعنی سهم معین از ترکه، که به بعضی از ورثه می‌رسد. (۲۶۵۶۲۷) | ||
فروض یعنی، سهمی از ترکه، که به صورت کسر ریاضی، در قرآن | فروض یعنی، سهمی از ترکه، که به صورت کسر ریاضی، در قرآن آمده‌است. (۸۴۴۹۲) | ||
درحکم فرض، یعنی سهمی معین از ترکه، حتی درصورت عدم ذکر در قرآن.( | درحکم فرض، یعنی سهمی معین از ترکه، حتی درصورت عدم ذکر در قرآن. (۲۸۹۲۲۰) | ||
سهم، عبارت است از نصیب هریک از شرکا از مال مشترک.( | سهم، عبارت است از نصیب هریک از شرکا از مال مشترک. (۹۵۹۵۸) | ||
بالتسمیه، یعنی سهمی که به فرض، به وارث اختصاص یابد.( | بالتسمیه، یعنی سهمی که به فرض، به وارث اختصاص یابد. (۱۰۲۱۵۶۷) | ||
فروض مقدره، یعنی همان فروض | فروض مقدره، یعنی همان فروض شش‌گانه ارث، که صاحبان آن را شارع تعیین کرده‌است. (۸۴۴۹۵ | ||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | == نکات توضیحی تفسیری دکترین == | ||
از فرض | از فرض شش‌گانه مندرج در این ماده، به شکل زیر نیز یادشده است: ربع، نصف هریک، ضعف هریک. (۸۹۳۶۷۹) (۸۹۱۶۲۰) | ||
== مستندات فقهی == | == مستندات فقهی == | ||
به موجب آیه | به موجب آیه ۱۱ سوره نساء «یُوصِیکُمُ اللَّهُ فِی أَوْلادِکُمْ لِلذَّکَرِ مِثْلُ حَظِّ الأنْثَیَیْنِ فَإِنْ کُنَّ نِسَاءً فَوْقَ اثْنَتَیْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَکَ وَإِنْ کَانَتْ وَاحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ وَلأبَوَیْهِ لِکُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَکَ إِنْ کَانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِنْ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلَدٌ وَوَرِثَهُ أَبَوَاهُ فَلأمِّهِ الثُّلُثُ فَإِنْ کَانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلأمِّهِ السُّدُسُ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصِی بِهَا أَوْ دَیْنٍ آبَاؤُکُمْ وَأَبْنَاؤُکُمْ لا تَدْرُونَ أَیُّهُمْ أَقْرَبُ لَکُمْ نَفْعًا فَرِیضَةً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلِیمًا حَکِیمًا»، عده ای از صاحبان فرض معین شده‌اند. (۳۳۴۶۸) (۹۱۴۸۷) | ||
در آیه | در آیه ۱۲ سوره نساء «وَلَکُمْ نِصْفُ مَا تَرَکَ أَزْوَاجُکُمْ إِنْ لَمْ یَکُنْ لَهُنَّ وَلَدٌ فَإِنْ کَانَ لَهُنَّ وَلَدٌ فَلَکُمُ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَکْنَ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصِینَ بِهَا أَوْ دَیْنٍ وَلَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَکْتُمْ إِنْ لَمْ یَکُنْ لَکُمْ وَلَدٌ فَإِنْ کَانَ لَکُمْ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمَّا تَرَکْتُمْ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ تُوصُونَ بِهَا أَوْ دَیْنٍ وَإِنْ کَانَ رَجُلٌ یُورَثُ کَلالَةً أَوِ امْرَأَةٌ وَلَهُ أَخٌ أَوْ أُخْتٌ فَلِکُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ فَإِنْ کَانُوا أَکْثَرَ مِنْ ذَلِکَ فَهُمْ شُرَکَاءُ فِی الثُّلُثِ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصَی بِهَا أَوْ دَیْنٍ غَیْرَ مُضَارٍّ وَصِیَّةً مِنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَلِیمٌ» و نیز آیه ۱۷۶ همان سوره «یَسْتَفْتُونَکَ قُلِ اللَّهُ یُفْتِیکُمْ فِی الْکَلالَةِ إِنِ امْرُؤٌ هَلَکَ لَیْسَ لَهُ وَلَدٌ وَلَهُ أُخْتٌ فَلَهَا نِصْفُ مَا تَرَکَ وَهُوَ یَرِثُهَا إِنْ لَمْ یَکُنْ لَهَا وَلَدٌ فَإِنْ کَانَتَا اثْنَتَیْنِ فَلَهُمَا الثُّلُثَانِ مِمَّا تَرَکَ وَإِنْ کَانُوا إِخْوَةً رِجَالا وَنِسَاءً فَلِلذَّکَرِ مِثْلُ حَظِّ الأنْثَیَیْنِ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمْ أَنْ تَضِلُّوا وَاللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ»، سهام برخی از صاحبان فرض، مشخص گردیده‌است. (۹۱۴۸۷) | ||
== سوابق فقهی == | == سوابق فقهی == | ||
فرایض در ارث بری عبارتند از: نصف و ثلثان و ثلث و ربع و سدس و ثمن. ( | فرایض در ارث بری عبارتند از: نصف و ثلثان و ثلث و ربع و سدس و ثمن. (۵۵۳۴) (۸۹۱۶۲۰) | ||
نسخهٔ ۴ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۱۳:۳۷
سهام معینه که فرض نامیده می‌شود؛ عبارت است از: نصف، ربع، ثمن، دوثلث، ثلث و سدس ترکه.
توضیح واژگان
میراث المسمی، یعنی فروض ارث بری مقرر در قرآن. (۸۶۲۱۵)
فرض، عبارت است از سهم مقرر در قرآن. (۱۰۱۸۲۱۲) و فرض، یعنی سهم معین از ترکه، که به بعضی از ورثه می‌رسد. (۲۶۵۶۲۷)
فروض یعنی، سهمی از ترکه، که به صورت کسر ریاضی، در قرآن آمده‌است. (۸۴۴۹۲)
درحکم فرض، یعنی سهمی معین از ترکه، حتی درصورت عدم ذکر در قرآن. (۲۸۹۲۲۰)
سهم، عبارت است از نصیب هریک از شرکا از مال مشترک. (۹۵۹۵۸)
بالتسمیه، یعنی سهمی که به فرض، به وارث اختصاص یابد. (۱۰۲۱۵۶۷)
فروض مقدره، یعنی همان فروض شش‌گانه ارث، که صاحبان آن را شارع تعیین کرده‌است. (۸۴۴۹۵
نکات توضیحی تفسیری دکترین
از فرض شش‌گانه مندرج در این ماده، به شکل زیر نیز یادشده است: ربع، نصف هریک، ضعف هریک. (۸۹۳۶۷۹) (۸۹۱۶۲۰)
مستندات فقهی
به موجب آیه ۱۱ سوره نساء «یُوصِیکُمُ اللَّهُ فِی أَوْلادِکُمْ لِلذَّکَرِ مِثْلُ حَظِّ الأنْثَیَیْنِ فَإِنْ کُنَّ نِسَاءً فَوْقَ اثْنَتَیْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَکَ وَإِنْ کَانَتْ وَاحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ وَلأبَوَیْهِ لِکُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَکَ إِنْ کَانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِنْ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلَدٌ وَوَرِثَهُ أَبَوَاهُ فَلأمِّهِ الثُّلُثُ فَإِنْ کَانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلأمِّهِ السُّدُسُ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصِی بِهَا أَوْ دَیْنٍ آبَاؤُکُمْ وَأَبْنَاؤُکُمْ لا تَدْرُونَ أَیُّهُمْ أَقْرَبُ لَکُمْ نَفْعًا فَرِیضَةً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلِیمًا حَکِیمًا»، عده ای از صاحبان فرض معین شده‌اند. (۳۳۴۶۸) (۹۱۴۸۷)
در آیه ۱۲ سوره نساء «وَلَکُمْ نِصْفُ مَا تَرَکَ أَزْوَاجُکُمْ إِنْ لَمْ یَکُنْ لَهُنَّ وَلَدٌ فَإِنْ کَانَ لَهُنَّ وَلَدٌ فَلَکُمُ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَکْنَ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصِینَ بِهَا أَوْ دَیْنٍ وَلَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَکْتُمْ إِنْ لَمْ یَکُنْ لَکُمْ وَلَدٌ فَإِنْ کَانَ لَکُمْ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمَّا تَرَکْتُمْ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ تُوصُونَ بِهَا أَوْ دَیْنٍ وَإِنْ کَانَ رَجُلٌ یُورَثُ کَلالَةً أَوِ امْرَأَةٌ وَلَهُ أَخٌ أَوْ أُخْتٌ فَلِکُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ فَإِنْ کَانُوا أَکْثَرَ مِنْ ذَلِکَ فَهُمْ شُرَکَاءُ فِی الثُّلُثِ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصَی بِهَا أَوْ دَیْنٍ غَیْرَ مُضَارٍّ وَصِیَّةً مِنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَلِیمٌ» و نیز آیه ۱۷۶ همان سوره «یَسْتَفْتُونَکَ قُلِ اللَّهُ یُفْتِیکُمْ فِی الْکَلالَةِ إِنِ امْرُؤٌ هَلَکَ لَیْسَ لَهُ وَلَدٌ وَلَهُ أُخْتٌ فَلَهَا نِصْفُ مَا تَرَکَ وَهُوَ یَرِثُهَا إِنْ لَمْ یَکُنْ لَهَا وَلَدٌ فَإِنْ کَانَتَا اثْنَتَیْنِ فَلَهُمَا الثُّلُثَانِ مِمَّا تَرَکَ وَإِنْ کَانُوا إِخْوَةً رِجَالا وَنِسَاءً فَلِلذَّکَرِ مِثْلُ حَظِّ الأنْثَیَیْنِ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمْ أَنْ تَضِلُّوا وَاللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ»، سهام برخی از صاحبان فرض، مشخص گردیده‌است. (۹۱۴۸۷)
سوابق فقهی
فرایض در ارث بری عبارتند از: نصف و ثلثان و ثلث و ربع و سدس و ثمن. (۵۵۳۴) (۸۹۱۶۲۰)