ماده ۱۲۵ قانون آیین دادرسی کیفری: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ویرایش Nastaran aghaee (بحث) به آخرین تغییری که 210497022 انجام داده بود واگردانده شد)
برچسب: واگردانی
خط ۱: خط ۱:
'''ماده ۱۲۵ قانون آیین دادرسی کیفری''': محل و تحقيق محلي توسط بازپرس و يا به دستور او توسط ضابط دادگستري انجام مي شود . هنگام معاينه محل ، اشخاصي كه در امر كيفري شركت دارند مي توانند حاضر شوند ، اما عدم حضور آنان ، مانع از انجام معاينه نيست .
معاينه محل و تحقيق محلي توسط بازپرس و يا به دستور او توسط ضابط دادگستري انجام مي شود . هنگام معاينه محل ، اشخاصي كه در امر كيفري شركت دارند مي توانند حاضر شوند ، اما عدم حضور آنان ، مانع از انجام معاينه نيست .
 
تبصره ماده 125 : هرگاه حضور متهم يا ساير اشخاصي كه در امر كيفري شركت دارند در هنگام معاينه محل ضروري باشد ، مكلفند به دستور بازپرس در محل حاضر شوند .
تبصره : هرگاه حضور متهم يا ساير اشخاصي كه در امر كيفري شركت دارند در هنگام معاينه محل ضروري باشد ، مكلفند به دستور بازپرس در محل حاضر شوند .


== توضیح واژگان ==
== توضیح واژگان ==
مقصود از معاینه محل را همان مشاهده محل وقوع جرم در راستای بررسی این محل و جمع آوری آلات و دلایل جرم دانسته اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=482420|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=علی|نام خانوادگی۲=مهاجری|چاپ=3}}</ref> همچنین مقصود از عبارت « شرکت در امر کیفری » را نباید همان شرکت در جرم دانست. بلکه مقصود از کسانی که در امر کیفری شرکت دارند، افرادی است که به هر نحوی در پرونده کیفری دخالت دارند. اعم از آن که متهم باشند یا خیر. البته شهود و مطلعین را نمی توان در این زمره آورد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=482436|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=علی|نام خانوادگی۲=مهاجری|چاپ=3}}</ref>
مقصود از معاینه محل را همان مشاهده محل وقوع جرم در راستای بررسی این محل و جمع آوری آلات و دلایل جرم دانسته اند.482420 همچنین مقصود از عبارت « شرکت در امر کیفری » را نباید همان شرکت در جرم دانست. بلکه مقصود از کسانی که در امر کیفری شرکت دارند، افرادی است که به هر نحوی در پرونده کیفری دخالت دارند. اعم از آن که متهم باشند یا خیر. البته شهود و مطلعین را نمی توان در این زمره آورد.482436


== فلسفه و مبانی نظری ماده ==
== فلسفه و مبانی نظری ماده ==
با رشد و پیشرفت روز افزون دانش و تکنولوژی در عصر حاضر، تحقیقات محلی و کارشناسی در امور کیفری و در راستای کشف حقیقت از جمله شناسایی هویت مجنی علیه و متهم و امور دیگر اهمیت بسزایی یافته است. از این رو لازم است این امر مورد توجه قانونگذار نیز قرار گرفته شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ادله اثبات دعوا در امور مدنی و کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=تدریس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1642032|صفحه=|نام۱=عبدالرسول|نام خانوادگی۱=دیانی|چاپ=1}}</ref>
با رشد و پیشرفت روز افزون دانش و تکنولوژی در عصر حاضر، تحقیقات محلی و کارشناسی در امور کیفری و در راستای کشف حقیقت از جمله شناسایی هویت مجنی علیه و متهم و امور دیگر اهمیت بسزایی یافته است. از این رو لازم است این امر مورد توجه قانونگذار نیز قرار گرفته شود.1642032


== مطالعات تطبیقی ==
== مطالعات تطبیقی ==
در حقوق فرانسه معاینات محلی بر عهده بازپرس است که شخصیتی مستقل از قاضی دادگاه می باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=گزیده ای از پایان نامه های علمی در زمینه آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1790288|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضاییه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref> همچنین ویژگی غیرعلنی و غیر ترافعی بودن معاینات محلی در حقوق فرانسه اهمیت چندانی ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=گزیده ای از پایان نامه های علمی در زمینه آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1790284|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضاییه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref>
در حقوق فرانسه معاینات محلی بر عهده بازپرس است که شخصیتی مستقل از قاضی دادگاه می باشد.1790288 همچنین ویژگی غیرعلنی و غیر ترافعی بودن معاینات محلی در حقوق فرانسه اهمیت چندانی ندارد.1790284


== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
معاینه محل را از جمله مواردی دانسته اند که می تواند در شکلگیری علم قاضی موثر باشد. به خصوص در جرایمی که وقوع جرم ارتباط مستقیمی با محل وقوع ان دارد نظیر تخریب زراعات، احراق اماکن، به قتل رساندن افراد و رها کردن جسد در محلی خاص، سرقت و ... معاینه محل توسط قاضی تحقیق و تنظیم صورتمجلسی در این خصوص می تواند موثر باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری(جلد اول و دوم) (از وقوع جرم تا اجرای حکم، دادسرا، مراحل کشف، تحقیق و تعقیب، دادگاه کیفری عمومی، دادگاه کیفری استان، تجدیدنظر، شعب تشخیص، فرجام، دعاوی ناشی از جرم، احکام و قرارهای کیفری، ادله اثبات جرم، وظایف قضات، وکلا و ضابطین دادگستری)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=پایدار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=890520|صفحه=|نام۱=سیدجلال الدین|نام خانوادگی۱=مدنی|چاپ=4}}</ref>به عبارت دیگر گاه نحوه ارتکاب جرم به گونه ای است که موجب به جای ماندن آثاری از آن در محل وقوع جرم می شود. لذا بررسی این آثار می تواند بازپرس را از چگونگی ارتکاب فعل مجرمانه، تعدد یا انفراد متهمان و... آگاه کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1285388|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=13}}</ref>یکی از موارد موثر در حصول این علم، معاینات محلی است. لازمه دیدار از صحنه های وقوع جرم و نیز ملاحظه محل، صدور قرار معاینه محل است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجله قضایی و حقوقی دادگستری شماره 24 پاییز 1377|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=587144|صفحه=|نام۱=قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref>
معاینه محل را از جمله مواردی دانسته اند که می تواند در شکلگیری علم قاضی موثر باشد. به خصوص در جرایمی که وقوع جرم ارتباط مستقیمی با محل وقوع ان دارد نظیر تخریب زراعات، احراق اماکن، به قتل رساندن افراد و رها کردن جسد در محلی خاص، سرقت و ... معاینه محل توسط قاضی تحقیق و تنظیم صورتمجلسی در این خصوص می تواند موثر باشد.890520به عبارت دیگر گاه نحوه ارتکاب جرم به گونه ای است که موجب به جای ماندن آثاری از آن در محل وقوع جرم می شود. لذا بررسی این آثار می تواند بازپرس را از چگونگی ارتکاب فعل مجرمانه، تعدد یا انفراد متهمان و... آگاه کند.1285388در مواردی بررسی بیشتر آثار و ادوات جرم، کالبد شکافی و برسی اسناد و نامه های به جای مانده در محل وقوع جرم ،می تواند علم قاضی را نسبت به قضیه حاصل کند.1641720 یکی از موارد موثر در حصول این علم، معاینات محلی است. لازمه دیدار از صحنه های وقوع جرم و نیز ملاحظه محل، صدور قرار معاینه محل است.587144


در خصوص دیگر افراد در هنگام معاینه محل، عده ای معتقدند دعوت از اصحاب پرنده در این جلسات جز در مواردی ضروری، ضرورتی ندارد. اما در فرضی که خود این افراد مایل به حضور باشند، بازپرس حق ممانعت از حضور ایشان را ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=482424|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=علی|نام خانوادگی۲=مهاجری|چاپ=3}}</ref> لذابرخی معتقدند قاضی نمی تواند به استناد محرمانه بودن تحقیقات، مانع از حضور اصحاب پرونده در جلسات معاینات محلی شود. چرا که این حق به طور مطلق به آن ها داده شده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=482432|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=علی|نام خانوادگی۲=مهاجری|چاپ=3}}</ref> این امر بویژه در خصوص بزه دیده بسیار مهم است. چرا که حضور او می تواند موجب حفظ حقوق وی و کشف حقیقت شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تازه های علوم جنایی (مجموعه مقالات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1782328|صفحه=|نام۱=علی حسین|نام خانوادگی۱=نجفی ابرندآبادی|چاپ=1}}</ref> از همین روی به عقیده این گروه مرجع تحقیق مکلف به اطلاع دادن زمان معاینه محل به این افراد است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی کیفری در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=خط سوم|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=636540|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=حاجی زاده|نام۳=یاسر|نام خانوادگی۳=متولی جعفرآبادی|چاپ=2}}</ref>
در خصوص دیگر افراد در هنگام معاینه محل، عده ای معتقدند دعوت از اصحاب پرنده در این جلسات جز در مواردی ضروری، ضرورتی ندارد. اما در فرضی که خود این افراد مایل به حضور باشند، بازپرس حق ممانعت از حضور ایشان را ندارد.482424 لذابرخی معتقدند قاضی نمی تواند به استناد محرمانه بودن تحقیقات، مانع از حضور اصحاب پرونده در جلسات معاینات محلی شود. چرا که این حق به طور مطلق به آن ها داده شده است.482432 این امر بویژه در خصوص بزه دیده بسیار مهم است. چرا که حضور او می تواند موجب حفظ حقوق وی و کشف حقیقت شود.1782328 از همین روی به عقیده این گروه مرجع تحقیق مکلف به اطلاع دادن زمان معاینه محل به این افراد است.636540


بسیاری از حقوقدانان و جرم شناسان به لزوم اجرای تحقیقات و معاینات محلی در مرحله تحقیقات محلی  به لحاظ حفظ و مشاهده بهتر آثار جرم اشاره نموده اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد دوم) (سازمان و صلاحیت مراجع کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=سازمان چاپ و انتشارات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2760004|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=آخوندی اصل|چاپ=12}}</ref>
بسیاری از حقوقدانان و جرم شناسان به لزوم اجرای تحقیقات و معاینات محلی در مرحله تحقیقات محلی  به لحاظ حفظ و مشاهده بهتر آثار جرم اشاره نموده اند.2760004


== رویه قضیه ==
== رویه قضیه ==
به موجب نظر کمیسوین در یکی از شنست های قضایی، با توجه به لزوم رعایت فوری بودن و سری بودن تحقیقات کیفری، رعایت تشریفات دادرسی مدنی در معاینات محلی که موجب تاخیر در روند رسیدگی شود ضرورتی ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه نشست های قضایی مسائل آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1767592|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضاییه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref>
به موجب نظر کمیسوین در یکی از شنست های قضایی، با توجه به لزوم رعایت فوری بودن و سری بودن تحقیقات کیفری، رعایت تشریفات دادرسی مدنی در معاینات محلی که موجب تاخیر در روند رسیدگی شود ضرورتی ندارد.1767592
 
== منابع ==
{{پانویس}}

نسخهٔ ‏۲۴ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۰۱

معاينه محل و تحقيق محلي توسط بازپرس و يا به دستور او توسط ضابط دادگستري انجام مي شود . هنگام معاينه محل ، اشخاصي كه در امر كيفري شركت دارند مي توانند حاضر شوند ، اما عدم حضور آنان ، مانع از انجام معاينه نيست . تبصره ماده 125 : هرگاه حضور متهم يا ساير اشخاصي كه در امر كيفري شركت دارند در هنگام معاينه محل ضروري باشد ، مكلفند به دستور بازپرس در محل حاضر شوند .

توضیح واژگان

مقصود از معاینه محل را همان مشاهده محل وقوع جرم در راستای بررسی این محل و جمع آوری آلات و دلایل جرم دانسته اند.482420 همچنین مقصود از عبارت « شرکت در امر کیفری » را نباید همان شرکت در جرم دانست. بلکه مقصود از کسانی که در امر کیفری شرکت دارند، افرادی است که به هر نحوی در پرونده کیفری دخالت دارند. اعم از آن که متهم باشند یا خیر. البته شهود و مطلعین را نمی توان در این زمره آورد.482436

فلسفه و مبانی نظری ماده

با رشد و پیشرفت روز افزون دانش و تکنولوژی در عصر حاضر، تحقیقات محلی و کارشناسی در امور کیفری و در راستای کشف حقیقت از جمله شناسایی هویت مجنی علیه و متهم و امور دیگر اهمیت بسزایی یافته است. از این رو لازم است این امر مورد توجه قانونگذار نیز قرار گرفته شود.1642032

مطالعات تطبیقی

در حقوق فرانسه معاینات محلی بر عهده بازپرس است که شخصیتی مستقل از قاضی دادگاه می باشد.1790288 همچنین ویژگی غیرعلنی و غیر ترافعی بودن معاینات محلی در حقوق فرانسه اهمیت چندانی ندارد.1790284

نکات توضیحی تفسیری دکترین

معاینه محل را از جمله مواردی دانسته اند که می تواند در شکلگیری علم قاضی موثر باشد. به خصوص در جرایمی که وقوع جرم ارتباط مستقیمی با محل وقوع ان دارد نظیر تخریب زراعات، احراق اماکن، به قتل رساندن افراد و رها کردن جسد در محلی خاص، سرقت و ... معاینه محل توسط قاضی تحقیق و تنظیم صورتمجلسی در این خصوص می تواند موثر باشد.890520به عبارت دیگر گاه نحوه ارتکاب جرم به گونه ای است که موجب به جای ماندن آثاری از آن در محل وقوع جرم می شود. لذا بررسی این آثار می تواند بازپرس را از چگونگی ارتکاب فعل مجرمانه، تعدد یا انفراد متهمان و... آگاه کند.1285388در مواردی بررسی بیشتر آثار و ادوات جرم، کالبد شکافی و برسی اسناد و نامه های به جای مانده در محل وقوع جرم ،می تواند علم قاضی را نسبت به قضیه حاصل کند.1641720 یکی از موارد موثر در حصول این علم، معاینات محلی است. لازمه دیدار از صحنه های وقوع جرم و نیز ملاحظه محل، صدور قرار معاینه محل است.587144

در خصوص دیگر افراد در هنگام معاینه محل، عده ای معتقدند دعوت از اصحاب پرنده در این جلسات جز در مواردی ضروری، ضرورتی ندارد. اما در فرضی که خود این افراد مایل به حضور باشند، بازپرس حق ممانعت از حضور ایشان را ندارد.482424 لذابرخی معتقدند قاضی نمی تواند به استناد محرمانه بودن تحقیقات، مانع از حضور اصحاب پرونده در جلسات معاینات محلی شود. چرا که این حق به طور مطلق به آن ها داده شده است.482432 این امر بویژه در خصوص بزه دیده بسیار مهم است. چرا که حضور او می تواند موجب حفظ حقوق وی و کشف حقیقت شود.1782328 از همین روی به عقیده این گروه مرجع تحقیق مکلف به اطلاع دادن زمان معاینه محل به این افراد است.636540

بسیاری از حقوقدانان و جرم شناسان به لزوم اجرای تحقیقات و معاینات محلی در مرحله تحقیقات محلی به لحاظ حفظ و مشاهده بهتر آثار جرم اشاره نموده اند.2760004

رویه قضیه

به موجب نظر کمیسوین در یکی از شنست های قضایی، با توجه به لزوم رعایت فوری بودن و سری بودن تحقیقات کیفری، رعایت تشریفات دادرسی مدنی در معاینات محلی که موجب تاخیر در روند رسیدگی شود ضرورتی ندارد.1767592