ماده ۳۶۱ قانون تجارت

اگر مال التجاره که برای فروش نزد حق العمل کار ارسال شده دارای عیوب ظاهری باشد حق العمل کار باید برای محفوظ داشتن حق رجوع بر علیه متصدی حمل و نقل و تعیین میزان خسارات بحری (آواری) به وسایل مقتضیه و محافظت مال التجاره اقدامات لازمه به عمل آورده و آمر را از اقدامات خود مستحضر کند و الا مسئول خسارات ناشیه از این غفلت خواهد بود.

توضیح واژگان

آواری: به خسارت دریایی، که درنتیجه آبدیدگی به وجود آید؛ آواری یا خسارت بحری گویند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

مسئولیت مدنی حق العمل کار، در قانون تجارت، به شرط ارتکاب تقصیر از سوی وی، پیش‌بینی شده‌است. به علاوه، در چنین مواردی، نمی‌توان وی را مستحق حق‌الزحمه دانست. و دلیل تصویب ماده مورد بحث، این است که حق العمکار، وکیل و امین آمر محسوب گردیده؛ و در حفظ اموال او باید نهایت سعی و کوشش خود را به کار گیرد. و از هرگونه تعدی و تفریط پرهیز نماید. درواقع این همان تکلیفی است که قانونگذار، در ماده ۶۳۱ قانون مدنی، برای مستودع مقرر نموده‌است. به علاوه، به موجب ماده ۳۹۱ قانون تجارت، اگر مال التجاره بدون هیچ قیدی قبول، و کرایه آن تأدیه شود؛ دیگر دعوی بر علیه متصدی حمل و نقل، پذیرفته نمی‌شود. به هرحال اقدامات و ادعاهای علیه متصدی حمل و نقل، تا هشت روز پس از تحویل مال التجاره، باید اطلاع داده شود؛ چون در موقع تحویل مال التجاره، آمر حضور ندارد؛ و تحویل به وسیله حق العمل کار انجام می‌شود؛ بنابراین حق العمل کار موظف است منافع آمر را، رعایت کند؛ و اگر متصدی حمل و نقل مال التجاره را، صحیح و سالم تحویل ندهد؛ اقدامات لازم را برای حفظ منافع آمر، که صاحب مال التجاره است؛ به عمل آورد تا بتواند خسارات وارده را وصول کند. درواقع قانونگذار در این ماده، قائل به بطلان معامله حق العمل کار با ثالث نگردیده؛ بلکه به جهت حمایت از حقوق آمر، اقدام به وضع مقررات لازم نموده‌است.