ماده ۴۵ قانون مدنی

در موارد فوق حق انتفاع را فقط دربارهٔ شخص یا اشخاصی می‌توان برقرار کرد که در حین ایجاد حق مزبور وجود داشته باشند ولی ممکن است حق انتفاع تبعاً برای کسانی هم که در حین عقد به وجود نیامده‌اند برقرار شود و مادامی که صاحبان حق انتفاع موجود هستند حق مزبور باقی و بعد از انقراض آن‌ها حق زایل می‌گردد.

توضیح واژگان

به حق انتفاع فاقد مدت، حبس مطلق گویند. (۸۱۹۴۲) و به حبسی که فاقد مهلت معین باشد؛ حبس مطلق گویند. (۱۰۵۱۳۱)

کلیات توضیحی تفسیری دکترین

ممکن است حق انتفاع، مرکب از عمری و رقبی باشد؛ به‌طور مثال، مالک، این حق را برای منتفع، تا زمان حیات وی، و برای وراث منتفع، به مدت ده سال پس از مرگ او، ایجاد نماید. (۴۶۴۵۴)

ایجاد حق انتفاع برای حمل، صحیح است؛ مشروط بر اینکه زنده متولد گردد. (۳۲۳۷) (۲۲۷۷۰)

اگر حق انتفاع، به اعتبار شخصیت منتفع، انشاء گردد؛ نسبت به وراث او نیز نافذ است. (۲۲۷۷۹)

حق انتفاع به نفع معدوم و به تبع موجود، به دو دسته صریح و ضمنی، قابل تقسیم است. (۴۶۴۶۶)

حق انتفاع به نفع معدوم و به تبع موجود، به صورت ضمنی، در موردی قابل تصور است که عمری، بنابر توافق طرفین، تا زمان حیات مالک معتبر بوده؛ و با فوت منتفع، وراث او می‌توانند تا وقتی که حابس زنده است؛ از منافع مال مزبور بهره‌مند گردند. (۴۶۴۶۶)

مصادیق و نمونه‌ها

• اگر زید، حق انتفاع از ملک خود را، به عمرو، و پس از آن، به وراث منتفع واگذار نماید؛ چنین حبسی صحیح است. (۳۲۳۶)