ماده ۳۱۹ قانون مدنی

اگر مالک، تمام یا قسمتی از مال مغصوب را از یکی از غاصبین بگیرد حق رجوع به قدر مأخوذ به غاصبین دیگر ندارد.

توضیح واژگان

تعاقب ایادی، یعنی پشت سر هم قرار گرفتن دست ها.

پیشینه

مسئولیت، در حقوق رم قدیم جایگاهی نداشت؛ و ژوستی نین به داین اجازه داد تا برای مطالبه طلب خود، به همه بدهکاران مراجعه نماید.

کلیات توضیحی تفسیری دکترین

مسئولیت تضامنی غاصبان، حاکی از این نیست که مالک بتواند بیش از حق خود را، از غاصبان مطالبه نماید؛ بلکه همه آنان، مکلف به جبران زیان های وارد شده به مالک هستند؛ و با جبران ضرر مزبور توسط یکی از آنها، مالک حق مراجعه به سایر غاصبین را ندارد. و متضرر، حق ندارد دو یا چند وسیله جبران زیان را، با یکدیگر جمع نماید.و مسئولیت تضامنی غاصبان، حاکی از این نیست که مالک بتواند بیش از حق خود را، از غاصبان مطالبه نماید؛ زیرا مالک، دارای بیش از یک حق نبوده؛ و تنها می تواند همان یک حق را، از چند ضامن مطالبه نماید. با جبران زیان توسط یکی از ضامنین، حقی که مبنای ضمان بوده؛ از بین رفته؛ و درنتیجه، همه غاصبین بری الذمه می گردند. و مسئولیت تضامنی غاصبان، حاکی از این نیست که مالک بتواند بیش از حق خود را، از غاصبان مطالبه نماید؛ و با جبران هر قسمت از زیان توسط هر یک از غاصبین، سایر آنها نسبت به آن قسمت از طلب مالک، بری الذمه می گردند.(

سوابق فقهی

در فرض تعاقب ایادی غاصبین، و تلف عین مغصوب، مالک می تواند زیان وارد شده به خویش را، میان همه غاصبین یا برخی از آنان، به طور مساوی و یا به اختلاف، تقسیط نماید.