مواجهه با ضعف تمثیل در آثار استاد جعفری لنگرودی

مواجهه با ضعف تمثیل در آثار استاد جعفری لنگرودی نام مقاله ای از محمد درویش زاده است که در شماره پنجم (دی ۱۳۹۸) فصلنامه علمی دانشنامه های حقوقی منتشر شده است.

چکیده

این تحقیق به منظور ارائه توصیف و تحلیلی از ضعف تمثیل و مواجهه با آن در آثار استاد جعفری لنگرودی انجام شده است.

یافته‌های این تحقیق حاکی از آن است که ضعف تمثیل در آثار علمی و پژوهشی امری مشهود و مستند است و موجب ضعف استدلال و سستی بنیان پژوهشهای علمی شده است. تحلیل آماری از کاربرد تمثیل «‌اکرم‌العلماء» حاکی از آن است که بیش از هفت‌هزار مورد این تمثیل در منابع فقهی و اصولی استفاده شده است! و تحلیل کیفی حاکی از وجود دهها مصداق از مثالهای ضعیف و فاقد کاربرد است که هیچ کمکی به فرآیند یاددهی و یادگیری نمی‌کنند و فراگیران را از تحرک اندیشه می­دارند و نوعی درنگ ذهنی برای آنها پدید می‌آورند و فرآیند معنارسانی را با اختلال مواجه می‌کنند.

در تحقیق حاضر با استفاده از آرایه ادبی تشخیص یا جان‌بخشی و شخصیت‌بخشی به «‌اکرم‌العلماء» -به عنوان یکی از تمثیلهای پرکاربرد در فقه و اصول- توضیح داده شده است که کاربرد فراوان و ناروای این تمثیل؛ چگونه معنای لغوی و مفهوم ادبی این تمثیل را تغییر داده و چگونه استاد جعفری لنگرودی با طراحی و خلق مثالهای زنده و جدید تلاش کرده‌ که بر غنای علمی تمثیلهای تخصصی بیفزاید و با فراوان‌سازی تمثیل‌های جدید و زندۀ حقوقی، فرایندهای یاددهی و یادگیری را متحول کرده‌ است و نتیجه آنکه توسعه علمی و افزایش «شاخص تولید علم» مستلزم آن است که در آینده نیز باید در پژوهشهای فقهی، اصولی و حقوقی به دنبال یافتن مثالهای جدید و پرکاربرد بود و این فرآیندها را توسعه بخشید.

کلیدواژه ها

• ‌اکرم‌العلماء
• جعفری لنگرودی
• ضعف تمثیل
• شاخص تولید علم