ماده ۵۴۲ قانون مدنی

خراج زمین به عهدهٔ مالک است مگر این که خلاف آن شرط شده باشد. سایر مخارج زمین بر حسب تعیین طرفین یا متعارف است.

توضیح واژگان

عرف، یعنی کاربرد یا رسمی، که جماعتی آن را، لازم الاجرا می‌دانند. و دستورالعملی شفاهی، که از نسلی به نسل دیگر، منتقل گردیده؛ و درواقع، از پیشینیان به آیندگان به ارث می‌رسد را، عرف گویند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در مزارعه، مالیات زمین برعهده مزارع است؛ مگر درصورت وجود شرط مخالف بین طرفین.

به جز خراج زمین، در عقد مزارعه، طرفین می‌توانند تأمین هزینه‌های مربوط به زراعت را، با تراضی هم، به یکدیگر واگذار نمایند.

مالیاتی که به حاصل زراعت تعلق می‌گیرد؛ برعهده متعاقدین است.

خراج زمین عبارت است از مالیات، عوارض شهرداری، مخارج مربوط به ثبت ملک، و … که از توابع و فروعات حصه ای است که مالک، وارد این مشارکت می‌نماید.

سوابق فقهی

در مزارعه، هر یک از طرفین، نسبت به حصه خود، مسئول تأدیه زکات است.

مزارع، مسئول پرداخت مالیات و خراج زمین است؛ زیرا اینگونه هزینه‌ها، به ملک تعلق می‌گیرد؛ نه به محصولی که از آن می رویَد.

اگر طرفین، شرط نمایند که عامل، خراج و مالیات زمین را پرداخت نماید؛ و میزان هزینه‌های مزبور، بیش از مقداری باشد که مورد توافق متعاقدین، قرار گرفته‌است؛ دراینصورت نمی‌توان زارع را، ملزم نمود که مبلغ مازاد بر توافقشان را تأدیه نمایند.