ماده ۹۷۴ قانون مدنی

مقررات  ماده ۷ و مواد ۹۶۲ تا ۹۷۴ این قانون تا حدی به موقع اجرا گذارده می‌شود که مخالف عهود بین‌المللی که دولت ایران آن را امضا کرده و یا مخالف با قوانین مخصوصه نباشد.

پیشینه

به موجب ماده 27 قانون مدنی مصر، استناد به قوانین خارجی، در رابطه با مقررات حقوق بین الملل خصوصی، صحیح نیست.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

قانون عام مؤخر، نمی تواند ناسخ معاهده فراملی خاص مقدم باشد. و در فرضی که، عهدنامه مقدم، با قانون مؤخر، ازحیث عام و خاص بودن، مساوی باشند؛ قانون جدید، ناسخ عهدنامه خواهدبود.

مفاد این ماده، اختصاص به تأثیر عهدنامه های فراملی، بر قاعده های ایرانی حل تعارض قوانین دارد.

عهدنامه مؤخر بر قانون، می تواند مخصص یا ناسخ آن باشد.

احتمالاً، منظور قانونگذار از وضع این ماده، تفسیر عبارت "در حدود معاهدات" مندرج در ماده 7 قانون مدنی، بوده است.

ممکن است معاهدات فراملی، جهت تعیین قانون صالح، تصریح به بیان قاعده حل تعارضی متفاوت با قاعده های ایرانی حل تعارض، نموده باشند.

در روابط خارجی، معاهدات، مرجح بر قوانین هستند.

رویه های قضایی

نظریه مشورتی شماره 3454/7 مورخه 19/5/1372 و نیز نظریه مشورتی شماره 9230/7 مورخه 22/2/1380 و نیز نظریه مشورتی شماره 3485/7 مورخه 14/6/1389 اداره حقوقی قوه قضاییه، دررابطه با حقوق ارثیه اتباع خارجی، رعایت مفاد ماده 974 قانون مدنی را، لازم دانسته اند.    

مذاکرات تصویب

یکی از نمایندگان مجلس، معتقد بود که باید، به جای (...دولت ایران آن را امضا کرده...)، عبارت (مقامات صالحه، آن را تصویب کرده باشد)، قید گردد. وزیر عدلیه در پاسخ، بیان داشتند که تصویب معاهدات بین المللی توسط مجلس، اصلی کلی است، و تکرار آن، زاید می باشد. و یکی دیگر از نمایندگان، بیان نمودند که لفظ (دولت)، اعم از مقامات صالحه است؛ و تصویب مجلس را هم، دربرمی گیرد.