ماده ۱۰۲۴ قانون مدنی

اگر اشخاص متعدد در یک حادثه تلف شوند فرض بر این می‌شود که همه‌ی آن‌ها در آن واحد مرده‌اند. مفاد این ماده، مانع از اجرای مقررات مواد ۸۷۳ و ۸۷۴ جلد اول این قانون نخواهد بود.

توضیح واژگان

عام مجموعی، یعنی حکم عام به همه افراد عام، باهم و مجموعاً تعلق گیرد.

پیشینه

این ماده، از حقوق سوئیس، اقتباس شده است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

درمواردی که دو نفر، از یکدیگر ارث می برند؛ فوت نموده؛ و در ابتدا، تاریخ فوت هریک از آنان، معلوم بوده؛ ولی بعداً فراموش گردیده باشد؛ چون در اینجا، دلیل قانونی بر اجرای قرعه وجودندارد؛ ملاک این ماده، مجری بوده؛ و فرض می گردد هر دو، در یک لحظه واحد، مرده اند.

مفاد این ماده، فرض قانونی است. به همین دلیل، نمی توان از این ماده، ملاک گرفت؛ و آن را تفسیر موسع نمود. و مفاد این ماده، فرض قانونی مطلق است؛ یعنی اثبات خلاف آن، توسط قانونگذار، تجویز نشده است.

این ماده، قاعده ای حقوقی است.

مفاد این ماده، دلالت بر عام مجموعی دارد؛ زیرا حکم آن، به همه افراد عام، باهم و مجموعاً تعلق می گیرد.

فرض قانونی مندرج در این ماده، فرض معلوم الخلاف است؛ یعنی خلاف آن، در زمان عمل به حکم ماده، معلوم است.

رویه های قضایی

به موجب نظریه مورخه 30/11/1365 قضات دادگستری تهران، هیچ تعارضی بین مواد 1024 و 873 و 874 قانون مدنی وجود نداشته و هر کدام از این مواد، فرضی جداگانه و خاص و متفاوت را مورد بررسی

مصادیق و نمونه ها

اگر هواپیمایی سقوط نماید؛ و یا ماشینی درون دره بیفتد؛ و همه مسافران، فوت نمایند؛ و معلوم نباشد که کدامیک، در چه زمانی وفات نموده، فرض می گردد که همه آنها، در لحظه ای واحد مرده اند.