ماده ۱۱۱۱ قانون مدنی

زن می‌تواند در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه به محکمه رجوع کند. در این صورت محکمه میزان نفقه را معین و شوهر را به دادن آن محکوم خواهد کرد.

توضیح واژگان

نفقه، یعنی تأمین مخارج لازم برای بقای نظام خانواده.

انفاق، در لغت یعنی صرف کردن.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

مراجعه زوجه به دادگاه، جهت مطالبه نفقه آینده، مغایر با مقررات آیین دادرسی مدنی بوده؛ و پذیرش چنین دعوایی، دشوار به نظر می رسد. و زن می تواند تعیین نفقه آینده خود را، از دادگاه خواستار گردد.

امتناع شوهر از پرداخت نفقه زوجه، واجد جنبه کیفری است.

زن، می‌تواند در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه، به محکمه رجوع کند. در این صورت محکمه، میزان نفقه را معین نموده؛ و شوهر را به دادن آن، محکوم خواهد کرد. و چنانچه اجرای حکم دادگاه مبنی بر الزام به انفاق زوجه، امکانپذیر نباشد؛ دراینصورت زن می تواند از محکمه درخواست طلاق نماید.

زن جهت مطالبه نفقه، ملزم به اثبات تمکین در دادگاه نیست. مگراینکه در دفاعیه خود، نشوز زوجه را، مطرح نماید.

زن جهت مطالبه نفقه، می تواند جهت اثبات تمکن مالی زوج، به دادگاه شاهد معرفی نماید؛ و درصورت امتناع وی از این کار، قول شوهر مبنی بر اعسار، با سوگند وی پذیرفته خواهدشد.

ارسال اظهارنامه برای زوج، قبل از اقامه دعوی مطالبه نفقه، الزامی نیست.

سوابق فقهی

قاضی می تواند ممتنع از پرداخت نفقه زوجه را، به زندان بیفکند؛ و نیز نفقه را، از اموال وی، وصول نماید.

چنانچه الزام زوج به پرداخت نفقه زوجه، ممکن نباشد؛ زن می تواند نفقه خود را، از اموال وی تقاص نماید.

رویه های قضایی

به موجب دادنامه شماره 1059 مورخه 12/10/1371 شعبه 20 دیوان عالی کشور، زوجه جهت محکومیت شوهر به تأدیه نفقه گذشته خود، باید به دادگاه صالح، دادخواست بدهد.

به موجب نظریه مشورتی 5942/7 مورخه 10/9/1386 اداره حقوقی قوه قضاییه، حکم الزام زوج به پرداخت نفقه زوجه، مادامیکه به موجب قانون، اعتبار خود را، از دست نداده باشد؛ لازم الاجرا است.

به موجب نظریه مشورتی 5942/7 مورخه 10/9/1386 اداره حقوقی قوه قضاییه، صرف ادعای زوج مبنی بر نشوز زوجه، مسقط حق نفقه نبوده؛ و جهت اسقاط نفقه زوجه، ابتدا باید اعسار او، در دادگاه صالح اثبات گردد.