ماده ۱۲۷۳ قانون مدنی

اقرار به نسب در صورتی صحیح است که اولاً تحقق نسب بر حسب عادت و قانون ممکن باشد، ثانیاً کسی که به نسب او اقرار شده تصدیق کند مگر در مورد صغیری که اقرار بر فرزندی او شده به شرط آن که منازعی در بین نباشد.

توضیح واژگان

اقرار در لغت، یعنی اعتراف به حق.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

تکذیب اقرار توسط مقرٌله، اثر اقرار نسبت به مقر را، نفی نمی نماید؛ زیرا اقرار، عمل حقوقی کاملی است که به موجب آن، مقر عدم تعلق حقی را به خود، مسلم دانسته؛ و دیگر نمی تواند نسبت به مقرٌبه، ادعایی داشته باشد. و با انکار مقرٌله، مقر، دوباره مالک مقرٌبه نمی گردد. و در رابطه با اقرار به نسب، چون تصدیق مقرٌله، جهت اثبات نسب شرط است؛ تا زمانی که وی، مفاد اقرار را تأیید ننموده باشد؛ اقرار مزبور، بلااثر است.

اقرار به ابوت، درصورتی مانع استماع دعوی نفی ولد خواهدبود که چنین اقراری، از شرایط صحت اعتبار برخوردارباشد.

ادعای عدم صحت اقرار توسط مقر، قابل پذیرش است؛ اما ادعای کذب اقرار، پذیرفته نمی باشد.

سکوت، درصورتی می تواند دلالت بر اقرار به ابوت نماید که با شواهد و اماراتی، همراه باشد. البته با بیان معاذیر عقلایی، می توان منکر دلالت چنین سکوت استثنایی با اقرار به ابوت شد.

برخی رفتارها که در شرایط عادی، نمی تواند دلالت بر اقرار داشته باشد؛ با وجود برخی اوضاع و احوال خاص، اقرار ضمنی محسوب می گردد. مانند اینکه شخصی، با سپردن عکس های خانوادگی یادگاری به شخصی غیر از فرزندان خود، از فحوای کلام و لحن صحبت خود، به او و سایرین بفهماند که آن شخص، فرزند ارشد او است.

سپردن حبوه به یک طفل، که تاکنون در شمار فرزندان شخص در شرف مرگ، به شمار نمی آمده؛ به همراه لحن خاص یا برخی قراین دیگر، می تواند دلالت بر اقرار ضمنی به ابوت او داشته باشد.

اقرار به ابوت، بدون وجود امارات انتساب شرعی، پذیرفته نیست.

اقرار به ابوت مولود زنا، صحیح نیست.

سوابق فقهی

اگر شخصی، اقرار به ابوت شخصی دیگر نموده؛ و طرف مقابل هم، بعد از بلوغ، ادعای او را تأیید نماید؛ بین آنان، رابطه توارث برقرار می گردد. و اقرار به ابوت، پیش از بلوغ، نیازی به تصدیق فرزند ندارد؛ ولی چنانچه شخصی، اقرار به پدری شخص بالغ دیگر نماید؛ نسب با تصدیق فرزند، اثبات می گردد.

تکذیب اقرار توسط مقرٌله، اثر اقرار نسبت به مقر را، نفی نمی نماید؛ زیرا اقرار، عمل حقوقی کاملی است که به موجب آن، مقر عدم تعلق حقی را به خود، مسلم دانسته؛ و دیگر نمی تواند نسبت به مقرٌبه، ادعایی داشته باشد. و در رابطه با اقرار به نسب، چون تصدیق مقرٌله، جهت اثبات نسب شرط است؛ تا زمانی که وی، مفاد اقرار را تأیید ننموده باشد؛ اقرار مزبور، بلااثر است.

مصادیق و نمونه ها

اگر اقرارکننده، فقط دارای 30 سال سن بوده ، و مقرٌله نیز، شخصی 28 ساله باشد؛ دیگر نمی توان به دلالت عرف و قانون، اقرار به ابوت را پذیرفت.

اگر شخص، اقرار به ابوت کسی نماید که از او بزرگتر است؛ چنین اقراری صحیح نیست. و اگر علی 30 سال سن داشته؛ و اقرار نماید که حسین 20 ساله، فرزند او است؛ چنین اقراری صحیح نیست.