ماده ۷۵۵ قانون مدنی

صلح با انکار دعوا نیز جایز است بنابراین درخواست صلح، اقرار محسوب نمی‌شود.

توضیح واژگان

صلح حطیطه : صلحی است که موضوع دعوا ، عین باشد و پس از اقرار به مالکیت ، بخشی از آن صلح شود.

صلح انکار : صلحی است که دعوا نزد حاکم مطرح شده و خوانده منکر استحقاق خواهان می شود و مدعی دلیل کافی برای استحقاق خود ندارد و خوانده وارد دفاع نمی شود و یا دفاع نکرده است .

استدعاءصلح : تقاضای یک نفر از دیگری در انعقاد عقد صلح در دعاوی و غیر دعاوی .

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

این ماده در مورد یکی از اقسام مهم عقد صلح در دعاوی که صلح انکار است بیان شده است ، این صلح بعد از تحقق دعوی و طرح در مرجع صالح و پس از اظهار مدعی علیه مبنی بر عدم استحقاق مدعی (انکار مدعی علیه ) و زمانی که وی دفاع مستدل نداشته و مدعی نیز ادله کافی برای اثبات حق خویش نداشته باشد ، با پیشنهاد صلح از طرف یکی از متدایین و قبول طرف دیگر محقق می شود. خواه خواسته عین باشد خواه دین ، خواه هر دو طرف جاهل به ذیحق بودن خواهان باشند یا هر دو عالم باشند که خواهان دعوی باطل مطرح کرده است ، و در هر حال این صلح صحیح است. لذا مطابق این ماده درخواست صلح اقرار محسوب نمی شود اما بر عکس درخواست تملیک مالی ( مانند آنکه بگوید این مال را به من بفروش ) اقرار به نقی مالکیت گوینده است و از شمول این ماده خارج می باشد.

سوابق و مستندات فقهی

فقها صلح را با اقرار و یا انکار دعوی جایز دانسته اند مگر صلحی که حرامی را حلال و یا حلالی را حرام نماید. بر اساس عقیده فقها اگر خوانده دعوی درخواست تملیک مالی ( مانند آنکه بگوید این مال را به من بفروش ) را نماید اقرار به نقی مالکیت خویش کرده است ومخاطب را مالک برشمرده است و لذااین پیشنهاد مشمول صلح انکار نبوده اقرار به عدم مالکیت می باشد.

مصادیق و نمونه ها

اگر زید از عمرو مدعی طلبی شد و عمر منکر آن گردیده و مع الوصف با طرف صلح کند این صلح که به منظور قطع تشاجر و جلوگیری از اقامه دعوی است صحیح و درباره طرفین نافذ است.